Ποιο είναι το γονίδιο που μας έκανε... ανθρώπους;

Ένα και μόνο γονίδιο ήταν πιθανότατα εκείνο που οδήγησε στην ανάπτυξη του ανθρώπινου εγκεφάλου πριν από 2,5 εκατομμύρια χρόνια χαρίζοντάς του την πολυπλοκότητά του. Αυτό προκύπτει από νέα μελέτη ειδικών του Πανεπιστημίου της Ουάσινγκτον η οποία δημοσιεύεται στην επιθεώρηση «Cell».

Το γονίδιο SRGAP2 δημιούργησε δύο αντίγραφα του εαυτού του και προσέφερε στους προγόνους μας την ικανότητα του λόγου και της εφευρετικότητας, κάνοντάς τους έτσι να αφήσουν πίσω τους στον αγώνα της εξέλιξης τα «εξαδέλφια» τους όπως οι χιμπατζήδες.

Το συγκεκριμένο γονίδιο βοηθά στον έλεγχο της ανάπτυξης του νεοφλοιού, της περιοχής του εγκεφάλου η οποία είναι υπεύθυνη για τις ανώτερες λειτουργίες όπως η γλώσσα και η συνειδητή σκέψη.

Σύμφωνα με τους ερευνητές επικεφαλής των οποίων ήταν ο Εβαν Αϊχλερ η δημιουργία επιπλέον αντιγράφου του γονιδίου έδωσε… χρόνο στον εγκέφαλο να δημιουργήσει περισσότερες συνάψεις μεταξύ των νευρικών κυττάρων και να γίνει έτσι μεγαλύτερος σε μέγεθος και πιο πολύπλοκος.

Η «θυγατέρα» και η «εγγονή»

Οι αμερικανοί επιστήμονες αναφέρουν συγκεκριμένα ότι το SRGAP2 αντιγράφηκε αρχικώς πριν από περίπου 3,5 εκατομμύρια χρόνια και «γέννησε» έτσι ένα «θυγατρικό» γονίδιο. Η διαδικασία αυτή έλαβε ξανά χώρα ένα εκατομμύριο χρόνια αργότερα μεαποτέλεσμα να προκύψει και ένα αντίγραφο- «εγγόνι» του αρχικού γονιδίου.

Παρότι ο άνθρωπος διαχωρίστηκε από τους χιμπατζήδες πριν από έξι εκατομμύρια χρόνια, μοιράζεται ακόμη μαζί τους το 96% του γενετικού υλικού του. Το γονίδιο SRAGP2 είναι ένα από τα μόλις 30 που αντέγραψαν τον εαυτό τους από τότε μέχρι σήμερα.

Η πρώτη αντιγραφή του γονιδίου ήταν σχετικώς ανενεργή, ωστόσο η δεύτερη έλαβε χώρα όταν ο πρωτόγονος Homo διαχωρίστηκε από τον «αδελφό» του αυστραλοπίθηκο (Australopithecus) και άρχισε να αναπτύσσει πιο πολύπλοκες και εξεζητημένες συμπεριφορές αλλά και εργαλεία.

Όπως ανέφερε ο δρ Αϊχλερ το όφελος από την αντιγραφή του γονιδίου πρέπει να ήταν άμεσο. «Αυτό σημαίνει ότι οι πρώτοι άνθρωποι απομακρύνθηκαν από τα υπόλοιπα συγγενικά τους είδη μέσα σε μόλις μια γενεά».