Πολιτισμός ή πολιτιστική και πολιτική παρακμή;

Τις τελευταίες μέρες, βρίσκονται πάλι με αρνητικό τρόπο  στην επικαιρότητα, οι Δημοτικοί πολιτιστικοί φορείς. Αφορμές για αυτό, η έκθεση του υπό παραίτηση προεδρεύοντος Αντιπροέδρου Νίκου Μακρή, καθώς και αιχμηρό, αναλυτικό και πλήρως εμπεριστατωμένο άρθρο του κ. Κώστα Λογαρά για τα πολιτιστικά μας αξιοθρήνητα!

Ο κ. Λογαράς, όχι μόνο είναι άνθρωπος των γραμμάτων, ως εκ τούτου «δικαιούται να ομιλεί», αλλά και σαφώς γνωρίζει πρόσωπα και πράγματα στο χώρο του πολιτισμού και των φορέων του. Γίνεται για αυτό, η παρέμβαση του εξόχως σημαντική, επίκαιρη λόγω των τελευταίων γεγονότων και θλιβερών εξελίξεων, μία παρέμβαση που το περιεχόμενο της, πρέπει με σοβαρότητα να αναλυθεί.

Η  γνώμη μας είναι, ότι στον τομέα του πολιτισμού, πάντοτε εμφιλοχωρούσαν τα συμφέροντα  και οι εκπρόσωποι τους. Και βεβαίως αυτό, έχει σχέση με την εμπορευματοποίηση του πολιτιστικού προϊόντος, τον εκφυλισμό του στην τρέχουσα και αγοραία μορφή. Οι άνθρωποι αυτοί, είναι πλήρως φυσικό να προσπαθούν να εξοβελίσουν, την σοβαρότητα, τις αρχές, τις πολιτιστικές αξίες, την δημιουργία, την μαζική ενασχόληση, οτιδήποτε κάνει τα πράγματα απλά και χρήσιμα, οτιδήποτε εμποδίζει τους ίδιους να παρουσιάζονται σαν αναντικατάστατες αυθεντίες με την μορφή συμβούλων, ατζέντηδων, υπευθύνων. Κυρίως ότι εμποδίζει την πειστικότητα τους, απέναντι σε όσους έχουν πολιτικό ρόλο και εξ αυτού την ευθύνη αποφάσεων.

Δεκαετίες τώρα, σε ολόκληρη την χώρα  και στην πόλη μας, νέμονται  τις λεγόμενες πολιτιστικές δαπάνες,  στήνουν, με ή χωρίς αξία  καλλιτεχνικά γεγονότα και «δρώμενα»,  συμπληρώνουν και χτίζουν ένα  αλληλοτροφοδοτούμενο κύκλωμα, για  να υπερβαίνουν και να επιβιώνουν  των πολιτικών αλλαγών, πρόθυμοι  να υπηρετήσουν με τον ίδιο ζήλο και φυσικά την ίδια  ανταποδοτικότητα, όλους τους «αφεντάδες». Φυσικά, στο παιχνίδι αυτό, συμμετέχουν, άλλοτε αναγκαζόμενοι, συνήθως όμως πολύ πρόθυμα, και αιρετοί πολιτικοί εκπρόσωποι.

Είναι βεβαίως γνωστό ότι οι μεσάζοντες κάθε είδους, το χειρότερο δημιούργημα ενός παρασιτικού κράτους, αποτελούν πλέον «κοινωνική» τάξη. Είναι μέρος του περίφημου ιδιωτικού τομέα, που η ύπαρξη και η συντήρηση του, στηρίζεται στην «επαγγελματική» καταλήστευση του κράτους, με παροχή δήθεν υπηρεσιών, με μεσιτείες, με μίζες, με συμβουλές, ενίοτε με πολιτική προστασία ισχυρών, που μέσα από αυτή την διαδικασία ακμάζει η διαπλοκή και η αλληλεξάρτηση μεταξύ πολιτικής και μεσαζόντων.

Έχουμε στην πόλη μας τέτοια φαινόμενα; Η απάντηση μας: Τα έχουμε εδώ και δεκαετίες! Τα γνώριζαν οι υπεύθυνοι; Απαντάμε: Όχι μόνο τα γνώριζαν, αλλά συνυπάρχουν μαζί τους! Πολλές φορές, η ανάδειξη του ενός, συναρτάται με την εξυπηρέτηση του άλλου. Αλλά και όσοι απέφυγαν αυτή την άμεση εμπλοκή, τα γνώριζαν, τα έβλεπαν, δέχτηκαν την επιρροή τους, τις πιέσεις τους, τις «προτάσεις» τους. Και δεν είναι μυστικό, σύμβουλοι και υποστηρικτές του ενός, πολύ εύκολα έγιναν σύμβουλοι και υποστηρικτές του άλλου.

Ανεξάρτητα λοιπόν από το μέγεθος της  ευθύνης του καθενός, κανένας  δεν δικαιούται να αισθάνεται αιφνιδιασμένος, με την δυσοσμία σκανδάλων που αποκαλύπτονται το τελευταίο διάστημα. Κανένας πρωτίστως, δεν δικαιούται να επικαλεστεί τους πολιτιστικούς στόχους για να επιβάλλει την σιωπή. Δεν το δικαιούνται, όχι μόνο οι εν ενεργεία, αλλά ούτε οι πρώην, ούτε οι επίδοξοι επόμενοι.

Δεν θα επιδιώξουμε να απαριθμήσουμε τις επί μέρους περιπτώσεις σε αυτό το σημείωμα μας, αλλά γνωρίζουμε το παρελθόν και του Φεστιβάλ, και του Θεάτρου, και του Καρναβαλιού, και της Πολιτιστικής, γνωρίζουμε και πρωταγωνιστές και κομπάρσους.

Γνωρίζουμε, τις πολιτικές μετακινήσεις τους, γνωρίζουμε ποιοι υπηρετήθηκαν και εξυπηρετήθηκαν. Άποψη μας είναι ωστόσο, πέρα από την σκανδαλοθηρία, να αποκαλύπτουμε τα αίτια, τις συνθήκες, το νοσηρό κλίμα, μέσα στο οποίο τα φαινόμενα αυτά αναπτύσσονται. Η κατάργηση τους ή η αχρήστευση τους στην πράξη θεωρούμε ότι προϋποθέτει όχι μόνο ισχυρή πολιτική βούληση, αλλά συνολική πολιτική συγκρότηση, έξω από τον τρέχοντα καθωσπρεπισμό, σε σύγκρουση με τις συνήθειες, τις πρακτικές, την νοοτροπία των βολεμένων.

Ψάχνουμε αυτά πρώτα, δηλαδή τις συνθήκες, το δημιουργικό κλίμα, την έφεση φορέων και ανθρώπων για την πολιτιστική ενασχόληση, και μετά τους προϋπολογισμούς και την εξεύρεση τους. Αν δεν υπάρχει αυτό, αν δηλαδή δεν υπάρχει πολιτική, το δεύτερο δεν μπορεί να την υποκαταστήσει. Και θα οδηγήσει, όχι μόνο στην κατασπατάληση, αλλά και στην ιδιοτέλεια και στην διαπλοκή.

Δεν θα ψάξουμε τις καλές προθέσεις.  Εκ του αποτελέσματος όλοι κρινόμαστε. Ανεξάρτητα λοιπόν από προθέσεις, τίποτα δεν πήγε καλά στον πολιτιστικό, όπως και σε άλλους τομείς, στην θητεία της παρούσας Δημοτικής Αρχής. Για την ακρίβεια, τίποτα δεν διορθώθηκε. Πολλές υποσχέσεις, πολλή κουβέντα, αλλά τα πράγματα σέρνονται… Το γιατί είναι προφανές. Στηριχτήκαμε στους ίδιους ανθρώπους, στην ίδια λογική. Αποφύγαμε σαν να μας δέρνει κατάρα, να συμβουλευτούμε τους καθ ύλην αρμόδιους, τους ανθρώπους του πνεύματος και της τέχνης, ή όσους από αυτούς δεν τους συναντούσαμε σαν «καθημερινούς διασκεδαστές του Αυτοκράτορα». Αν το κάναμε, αν είχαμε σταθερό προσανατολισμό στην πολιτική μας, δεν θα υπήρχε σήμερα ο ξεπεσμός και η γενική χλεύη.

Θα θέλαμε αυτοτελώς να πούμε, να καλέσουμε όλους να το σκεφτούν, γιατί είναι αδιαμφισβήτητη η δραστηριότητα και η επιτυχία και απήχηση, δύο πολιτιστικών φορέων-θεσμών. Της Ορχήστρας Νυκτών Εγχόρδων και των χορευτικών τμημάτων του Δήμου. Μήπως η απουσία πολιτιστικών συμβούλων τους ωφέλησε; Μήπως ακριβώς για αυτό έπρεπε να τυγχάνουν πολύ μεγαλύτερης υποστήριξης και το έργο τους μεγαλύτερης προβολής;

Είναι βέβαιο ότι επί όλων αυτών θα επανέλθουμε. Πρέπει ωστόσο, όλες οι ζωντανές, ειλικρινείς, δημιουργικές δυνάμεις της πόλης και του Δήμου, να συνεγερθούν. Το απαιτεί η εποχή, το έχουν ανάγκη οι συμπολίτες μας.