Ο αρχαιότερος εγκέφαλος έχει το μέγεθος γαρίδας

Οι πολύπλοκοι εγκέφαλοι εμφανίστηκαν πολύ νωρίτερα από ό,τι πίστευαν έως τώρα οι επιστήμονες και μάλιστα έχουν αλλάξει πολύ λίγο ανατομικά στην πορεία της εξέλιξης, όπως δείχνει η ανακάλυψη ενός απολιθώματος αρθρόποδου ηλικίας περίπου 520 εκατ. ετών, στο οποίο εντοπίστηκαν απρόσμενα εξελιγμένες εγκεφαλικές δομές. Οι Αμερικανοί, Βρετανοί και Κινέζοι ερευνητές αναφέρουν ότι το εύρημά τους είναι το αρχαιότερο γνωστό απολίθωμα που φέρει εγκέφαλο.

Το απολίθωμα, μήκους περίπου επτά εκατοστών, βρέθηκε στην επαρχία Γιουνάν της Κίνας κι ανήκει σ' ένα εξαφανισμένο είδος ασπόνδυλων αρθρόποδων (Fuxianhuia protensa), το οποίο συνδυάζει εξελιγμένο εγκέφαλο με πρωτόγονο σώμα. Το απολίθωμα θεωρείται ένας ακόμα «χαμένος κρίκος» που ρίχνει φως στην εξελικτική ιστορία της συνομοταξίας των αρθρόποδων, η οποία περιλαμβάνει τα έντομα, τα αραχνοειδή και τα μαλακόστρακα.

Ο απολιθωμένος αρχαίος εγκέφαλος έχει το μέγεθος, το σχήμα και τη θέση του εγκεφάλου μιας σημερινής γαρίδας. Είναι χωρισμένος σε τρία μέρη, που ενώνονται στην περιοχή του στόματος, ενώ φαίνονται και νευρωνικές συνδέσεις με τα πρωτόγονα μάτια, κάτι που δείχνει ότι το ζώο επεξεργαζόταν εγκεφαλικά οπτικές πληροφορίες, κάτι που του επέτρεπε να επιβιώνει σε ένα επικίνδυνο περιβάλλον.

Το απολίθωμα ενισχύει τη θεωρία ότι από τη στιγμή που εξελικτικά εμφανίστηκε το βασικό σχέδιο (νευρωνικό κύκλωμα) του εγκεφάλου, άλλαξε λίγο στη συνέχεια, αντίθετα με τα αισθητήρια όργανα (π.χ. μάτια) που υπέστησαν σημαντικές αλλαγές με το πέρασμα του χρόνου.