Μεγάλη Παρασκευή στο Α' Νεκροταφείο της Πάτρας

«Οι πεθαμένοι με τους πεθαμένους και οι ζωντανοί με τους ζωντανούς». Μια φράση «κλισέ», που έχουμε ακούσει τόσες και τόσες φορές, στερεότυπο των ζωντανών ανθρώπων στην απέλπιδα προσπάθεια τους να ξορκίσουν και να προσπεράσουν το αναπόφευκτο τέλος: τον θάνατο.

Κι όμως, στην καθημερινότητα του μάταιου τούτου κόσμου υπάρχουν ημέρες, στιγμές, κατά τις οποίες οι ζωντανοί, θέλοντας και μη, συνυπάρχουν με τους νεκρούς.

Μια τέτοια ημέρα είναι και η Μεγάλη Παρασκευή με σημείο «συνάντησης», (συνύπαρξης, για την ακρίβεια) του δικού μας και του άλλου κόσμου, τα νεκροταφεία. Εκεί όπου οι ζωντανοί αισθάνονται σ’ αυτήν την περίσταση την ανάγκη να βρεθούν κοντά στους νεκρούς τους, στα αγαπημένα τους πρόσωπα που δεν ζουν πια.

Τη Μεγάλη Παρασκευή, λοιπόν, που μας πέρασε το Α΄ Νεκροταφείο της Πάτρας έσφυζε από… ζωή. Συμβαίνει κάθε χρόνο τέτοια ημέρα, με χιλιάδες (στην κυριολεξία) ανθρώπους να βρίσκονται εκεί, για να προσκυνήσουν, για να  ανάψουν ένα κερί στους τάφους των δικών τους.

Μόνο που κάποιοι τάφοι συνήθως δεν έχουν κανέναν επισκέπτη. Και ας μην είναι απλοί τάφοι, όπως οι άλλοι δηλαδή. Και ας είναι μνημεία με όλη τη σημασία της λέξης που αφηγούνται με περιεκτικό, ματαιόδοξο, αλλά και εντυπωσιακό τρόπο, μια προσωπική, μια οικογενειακή διαδρομή στο σύντομο πέρασμα από τον κόσμο αυτό.

Μνημεία που στέκουν εκεί, πολλές δεκαετίες τώρα, και αρκετά μάλιστα από τον προπερασμένο αιώνα, αγέρωχα, αλλά και με εμφανή τη φθορά του χρόνου στο διάβα του. Ποιος είπε ότι η ζωή δεν φθείρει;

Ολόκληρες περιοχές του Α΄ Νεκροταφείου της Πάτρας θα μπορούσαν (και πρέπει) να ανακηρυχθούν διατηρητέες, γιατί μέσα από την έκφραση της ματαιοδοξίας της αστικής και της μεγαλοαστικής τάξης του παρελθόντος, αφηγούνται την ιστορία αυτής της πόλης. Μια ιστορία που χάνεται, διότι δυστυχώς, σήμερα, τα μνημεία αυτά βρίσκονται στην πλήρη εγκατάλειψη. Σπασμένες κολόνες, φθαρμένα μάρμαρα, σκουριασμένες επιγραφές και τα σκουπίδια να κάνουν πάρτι από πάνω τους.

Ακόμη και αυτός ο τάφος του Δημήτρη Τόφαλου, ενός εμβληματικού προσώπου της ιστορίας της Πάτρας είναι χορταριασμένος! Μα, καλά, δεν ενδιαφέρθηκε και δεν ενδιαφέρεται κανένας για να αναδειχθεί ένα ιστορικό κομμάτι της πόλης που είναι από μόνο του ένα ολόκληρο μουσείο και σε τελική ανάλυση θα μπορούσε να είναι και επισκέψιμος χώρος, ως αξιοθέατο;

Κοιτάζοντας  πολλά από τα εκπληκτικά αυτά μνημεία, έχεις την εντύπωση ότι καθώς διαβρώνονται καθημερινά και ρημάζουν στο πέρασμα των αιώνων προσπαθούν απεγνωσμένα να σου μιλήσουν, να σου φωνάξουν, να τραβήξουν την προσοχή σου.

Κι αυτό συμβαίνει εφόσον μέσα από τα μνημεία αυτά οι νεκροί θέλουν να μας αφηγηθούν την ιστορία τους, την ιστορία της πόλης, την ιστορία μας αυτή καθαυτή. Ας τους δώσουμε τη δυνατότητα να το κάνουν, δίνοντας τους ζωή….