Κέρκυρα: Στα ξεχασμένα μονοπάτια της Παλιάς Περίθειας

Στα ξεχασμένα μονοπάτια της Παλιάς Περίθειας. Στο βορειοανατολικό τμήμα της Κέρκυρας και σε υψόμετρο 650 μέτρων στις πλαγιές του Παντοκράτορα (οι ντόπιοι το αποκαλούν «το Όρος») υπάρχει ένα μέρος που θυμίζει περισσότερο Ζαγοροχώρια παρά νησί του Ιονίου.

Έρημη και βουβή σήμερα, η άλλοτε πολυπληθής Παλιά Περίθεια (κεφαλοχώρι με 800 κατοίκους) μας διηγείται την ιστορία της μέσα από τα πέτρινα αρχοντικά, τις εκκλησίες και τα έρημα καλντερίμια.

Εδώ ο χρόνος σταμάτησε να κυλά σαράντα χρόνια πριν, όταν και οι τελευταίοι χωρικοί που είχαν απομείνει αποφάσισαν να εγκαταλείψουν τον τόπο και να εγκατασταθούν μόνιμα στους πρόποδες του βουνού και στο νέο χωριό. Έτσι η Παλιά Περίθεια ερήμωσε και πολλές από τις κατοικίες υπέστησαν φθορές με συνέπεια να τοίχοι και οροφές να καταρρεύσουν. Χωριό φάντασμα η Παλιά Περίθεια. Μόνο που δεν προκαλεί τρόμο αλλά θαυμασμό, απορία και περιέργεια. Ολόκληρο το μέρος ασκεί μια μυστηριώδη γοητεία που προτρέπει κάθε επισκέπτη να περπατήσει σε κάθε χορταριασμένο μονοπάτι και να ανέβει στο κεφαλόσκαλο κάποιου έρημου αρχοντικού και να αναμετρηθεί με το χρόνο.

Παλιά, πετρόχτιστα, εγκαταλειμμένα σπίτια, από τη μεταβυζαντινή περίοδο και την ενετοκρατία, που η φθορά δεν κατόρθωσε να τα ισοπεδώσει, επτά Ιεροί Ναοί, μάρτυρες του έντονου θρησκευτικού συναισθήματος των ανθρώπων που έζησαν εκεί (σύμφωνα με τους μελετητές το όνομα προήλθε από τις πολλές εκκλησίες του και προέρχεται από την φράση -Περί τα Θεία-). Κι όλα αυτά σε μια κοινωνία φτωχών κυρίως ανθρώπων, γεωργών και βοσκών, που έφτιαξαν τα σπίτια, για να τους προστατεύουν και να ικανοποιήσουν απλά τη βασική τους ανάγκη στέγασης, χρησιμοποιώντας τα δομικά υλικά της περιοχής τους.

Τα παλαιότερα από τα σωζόμενα σήμερα σπίτια ανάγονται στα τέλη της Βενετικής κυριαρχίας στο νησί (ίσως και από τον 17ο αι.) και αποτελούν από τα πιο αξιόλογα σωζόμενα δείγματα αγροτικών σπιτιών αυτής της περιόδου, σε όλα τα Επτάνησα. 130 σπίτια αντέχουν ακόμη. Όλα είναι χτισμένα σύμφωνα με την παραδοσιακή αρχιτεκτονική της Κέρκυρας. Τα περισσότερα έχουν πέτρινη εξωτερική σκάλα που οδηγεί στον πρώτο όροφο, μέσα από έναν εξώστη με κολόνες που, στην κερκυραϊκή διάλεκτο, ονομάζεται «μπότζος».

Κάτω από τον μπότζο υπάρχουν «βόλτα», ενώ, στο ισόγειο βρίσκεται το «κατώι» που χρησίμευε σαν αποθήκη για κρασί και λάδι. Στην Παλιά Περίθεια έχουν αρχίσει να αναπαλαιώνονται κάποια από τα σπίτια, ειδικά από σκανδιναβούς που αγοράζουν σε απίστευτες τιμές γη και κτίσματα. Επίσης λειτουργούν πέντε ταβέρνες δημιουργώντας νέο πόλο έλξης επισκεπτών για το χωριό.