Ένα βιβλίο του «παλιού καλού καρναβαλιού»

Ένα ενδιαφέρον και ιδιαίτερα επίκαιρο βιβλίο αυτές τις μέρες του καρναβαλιού είναι αυτό που έβγαλε το «Δόντι» πέρυσι τέτοια εποχή και είναι αφιερωμένο σε έναν γνήσιο και πρωτοπόρο καλλιτέχνη που ειδικεύτηκε στις μασκαράτες, τον Αλέκο Χαράρη που έζησε από το 1918 έως το 1979. Το βιβλίο που επιμελήθηκε και υπογράφει ο συμπολίτης συντηρητής έργων τέχνης, μουσειολόγος και συγγραφέας Ξενοφών Παπαευθυμίου, ταξιδεύει πραγματικά μέσα από τις συλλεκτικές ασπρόμαυρες φωτογραφίες που παραθέτει, τον αναγνώστη στα χρόνια μίας άλλης Πατρινής αποκριάς, πιο απλής και αγνής ενδεχομένως που προκαλεί ρίγη νοσταλγίας στους μεγαλύτερους και ενθουσιασμού και έκπληξης στους νεότερους.

Όπως σημειώνει ο κ. Παπαευθυμίου, ο Χαράρης από τους πρωτοπόρους κατασκευαστές στοιχείων της μεταπολεμικής περιόδου, ειδικεύτηκε στην κατασκευή των φορητών πεζών στοιχείων που καθιερώθηκε να λέγονται μασκαράτες και οι οποίες έδιναν ξεχωριστή ατμόσφαιρα στην παρέλαση καθώς είχαν έντονο το κωμικό και σατιρικό πνεύμα με μία ιδιαίτερη κίνηση που τις έφερνε πιο κοντά στον κόσμο ενώ γέμιζαν την παρέλαση πλαισιώνοντας και συχνά ακολουθώντας τα άρματα του Δήμου και τα μουσικά σύνολα όπως τη Μπάντα. Ο Χαράρης που έφυγε από τη ζωή χτυπημένος από την επάρατη νόσο, εργαζόταν με μεράκι και φαντασία μεταμορφώνοντας τα ταπεινά υλικά που είχε στη διάθεση του στο παλαιό Γκάζι (όπου σήμερα στεγάζεται η ΔΕΥΑΠ στην Ακτή Δυμαίων) και δημιουργώντας φιγούρες που χάριζαν χαρά και γέλιο. Ανάμεσα στις πιο χαρακτηριστικές δημιουργίες του ήταν οι «Ανάποδοι Τύποι» που είχε παρουσιάσει στο καρναβάλι του 1959 και επανέλαβε και αργότερα το 1978, η «Φυλή των αγρίων», οι «Πτυσσόμενοι κλόουν», οι ακόλουθοι του βασιλιά Καρνάβαλου που είχαν εντυπωσιάσει το 1962, οι πλύστρες, οι ιππότες, οι Ναύαρχοι που προηγούνταν του άρματος Θαλασσινό Μπουρμπούλι στην παρέλαση του 1966, ελέφαντες, πίθηκοι με ποδήλατα, λαγοί, μεθυσμένοι, κ.α. Όπως ανέφερε ο φίλος του Αλέκου Χαράρη, Νίκος Σφαέλλος, αυτές οι μασκαράτες έμοιαζαν με ζωντανά πλάσματα, τη μία στιγμή είχαν ύψος 1,5 μέτρο και την άλλη γίνονταν 3 μέτρα μπροστά στα έκπληκτα μάτια των πιτσιρικάδων που κοίταζαν προσπαθώντας να εξηγήσουν το μυστήριο και ανεξήγητο θαύμα . Ο Χαράρης που μεγάλωσε στη γειτονιά των Προσφυγικών μαζί με τα πέντε αδέλφια του, βιοποριζόταν για χρόνια ως τεχνίτης πιλοποιός σε καπελάδικα της Πάτρας και τις τεχνικές που γνώριζε από αυτή τη δουλειά τις χρησιμοποιούσε και στην κατασκευή των Μασκαράτων του. Ο βετεράνος δημοσιογράφος Γιάννης Καραλής ο γνωστός σε όλους «Πελοποννήσιος» είχε γράψει για τον Χαράρη χαρακτηρίζοντας τον ως πράο, ευγενικό και γλυκομίλητο, έναν αληθινό καλλιτέχνη και έναν «πολύτιμο» άνθρωπο που δυστυχώς έφυγε τόσο σύντομα από τη ζωή. Η έκδοση περιλαμβάνει εκτός από τις φωτογραφίες που είχαν φυλάξει τα ανίψια του καλλιτέχνη Μαρία Χαράρη-Μπαράκου και Δημήτρης Χαράρης και δημοσιεύματα για τον ίδιο από τον τοπικό Τύπο που εντοπίστηκαν στο καλά ενημερωμένο και οργανωμένο αρχείο του Μουσείου Τύπου της Ένωσης Συντακτών Ημερησίων Εφημερίδων Πελοποννήσου, Ηπείρου και Νήσων. Ξεχωριστές είναι και οι φωτογραφίες από την παρέλαση καρναβαλικών στοιχείων συνοδεία της μπαντίνας του Δήμου Πατρέων ντυμένης Μίκι Μάους στο κέντρο της Αθήνας το 1960 με σκοπό τη διαφήμιση και προώθηση του Πατρινού καρναβαλιού που από το 1951 είχε αναβιώσει και πλέον μεσουρανούσε σε σημείο ο Τύπος της εποχής να συγκρίνει και να χαρακτηρίζει την Πάτρα ως «Νίκαια» της Ελλάδας (η Γαλλική πόλη που πραγματοποιεί ένα από τα κορυφαία καρναβάλια στην Ευρώπη και τον υπόλοιπο κόσμο). Να θυμίσουμε τέλος ότι η παρουσίαση του βιβλίου είχε γίνει την 1η Μαρτίου του 2011 στο Δημοτικό θέατρο Απόλλων ενώ το βιβλίο προσέφερε ευγενικά στο thebest ο Θανάσης Μανθόπουλος, μέλος του ΔΣ του Εμπορικού Συλλόγου της Πάτρας ο οποίος έχει συγγενική σχέση με τον Αλέκο Χαράρη.

Τ. ΜΑΡΤΑΤΟΣ