Αχαΐα: Στην… εξαθλίωση τα ΑμεΑ

Πριν από λίγο καιρό ο «Κόσμος» έφερε στην επιφάνεια στοιχεία για την κατάσταση που βιώνουν τα Άτομα με Αναπηρία. Με βάσει την έλλειψη υποδομών οι συνθήκες μετακίνησής τους και εξυπηρέτησής τους, είναι κακές. Με άλλα λόγια, η καθημερινότητά τους γίνεται άθλια και το ότι η ελληνική πολιτεία δεν έχει κάνει κάτι ουσιαστικό οδηγεί στο συμπέρασμα ότι η όποια στήριξη εξαντλείται σε βαρύγδουπες δηλώσεις συμπαράστασης από αρμόδια χείλη ή σε κάποιες υποτυπώδεις υποδομές.

Το σημαντικότερο όλων όμως είναι πώς αντιμετωπίζουμε εμείς οι ίδιοι τους ΑμεΑ. Για αν το συνδυάσουμε με το προηγούμενο, κατά βάση τα Άτομα με Αναπηρία δεν έχουν ανάγκη τη συμπαράσταση έτσι όπως την ορίζουν στο μυαλό τους ορισμένοι. Έχουν απαίτηση να ζουν κι εκείνοι μια φυσιολογική ζωή. Όχι να έρχονται αντιμέτωποι με την στενάχωρη σκέψη μας, αλλά να συνειδητοποιούν πως αντιμετωπίζονται ως ισότιμα μέλη μιας εξελιγμένης κοινωνίας που όμως παρέχει διευκολύνσεις στη ζωή όλων… Στις 3 Δεκεμβρίου, στην Αθήνα, παρουσιάστηκε μια μεγάλη έρευνα (Kappa Research) που αφορά και την Αχαΐα. Και η οποία εστιάζει στα σημάδια βελτίωσης αυτής της κατάστασης, αλλά και στα στοιχεία που δείχνουν πώς εμείς βλέπουμε αυτούς τους συνανθρώπους μας. Μέρος της έρευνας παρατίθεται στη σημερινή έρευνα του «Κόσμου»…

Συμπεράσματα της έρευνας

1.        Εξάλειψη του κοινωνικού στίγματος της αναπηρίας

Οι ερωτώμενοι δηλώνουν χωρίς ενδοιασμό ότι στο νοικοκυριό τους ή στο οικογενειακό τους περιβάλλον υπάρχει άτομο με κάποια αναπηρία (κινητική, αισθητηριακή, νοητική, ψυχική ή πολλαπλή) ή με χρόνια πάθηση (νεφρική ανεπάρκεια, σακχαρώδης διαβήτης, θαλασσαιμία κ.ά.). Η κοινωνική συναναστροφή όσων δεν αντιμετωπίζουν την αναπηρία στο άμεσο, οικογενειακό τους περιβάλλον περιλαμβάνει άτομα με αναπηρία : πρόκειται για τον φίλο, τον γνωστό ή τον γείτονα με τον οποίο έχει σχεδόν καθημερινή επαφή το 25,1% των ερωτώμενων. Η αναπηρία δεν συγκαταλέγεται στην περιοχή των «ταμπού», του κοινωνικού στίγματος που επέβαλε την απομάκρυνση ενός ατόμου με αναπηρία από τη «θέα» της κοινωνίας. Σήμερα, η αναπηρία γίνεται αντιληπτή ως «συνάντηση» μεταξύ ενός ατομικού προβλήματος  και μιας κοινωνικής κατασκευής. Παρατηρείται δηλαδή συνύπαρξη του ιατρικού μοντέλου προσέγγισης της αναπηρίας – με βάση το οποίο η αναπηρία είναι ατομικό χαρακτηριστικό - και του κοινωνικού μοντέλου προσέγγισης της αναπηρίας  - με βάση το οποίο η αναπηρία είναι αποτέλεσμα του πλέγματος των σχέσεων του ατόμου με το περιβάλλον.

2.       Πρόοδος σε συγκεκριμένες συνθήκες ζωής

Στη χώρα μας, το ζήτημα της πρόσβασης στο περιβάλλον, που παραπέμπει ευθέως στην κοινωνική ένταξη των ατόμων με αναπηρία, παραμένει πάντοτε ανοιχτό. Ωστόσο, σε σχέση με το παρελθόν, έχει σημειωθεί σημαντική πρόοδος στη δυνατότητα των ατόμων με αναπηρία να κάνουν χρήση των νέων τεχνολογιών και του internet (63,6%) και να έχουν πρόσβαση στην ενημέρωση/ πληροφόρηση(55,6%). Αποφεύχθηκε, δηλαδή, ο κίνδυνος του εκτεταμένου ψηφιακού αναλφαβητισμού, στον οποίο, δέκα χρόνια πριν, φαίνονταν πιο εκτεθειμένα τα άτομα με αναπηρία, ενώ όσο υποχωρεί ο στιγματισμός της αναπηρίας τόσο ενισχύεται η δυνατότητά τους να παρακολουθούν τα κοινωνικά δρώμενα, τα δημόσια πράγματα. Πρόοδος, αν και σε μικρότερη κλίμακα, σημειώθηκε στην πρόσβαση των ατόμων με αναπηρία στην εκπαίδευση, υποχρεωτική και ανώτερη, αλλά και στο δημόσιο χώρο (κινητικότητα, ΜΜΜ, αστικές υποδομές κ.λπ.) παρόλο που η βελτίωση των υποδομών παραμένει ακόμη μεγάλο ζητούμενο.

3.       Σοβαρή υποχώρηση των πόρων διαβίωσης

Η ραγδαία επιδείνωση της ποιότητας ζωής των ατόμων με αναπηρία αφορά στους πόρους διαβίωσης και, κυρίως, στο εισόδημα, συμπεριλαμβανομένων των επιδομάτων και των αναπηρικών συντάξεων ( εκτιμά το 74,1% των ερωτώμενων), στην πρόσβαση στην απασχόληση (59,1%), στην υποστήριξη που προσέφερε η πρόνοια στις οικογένειες των ατόμων με αναπηρία (53,7%), καθώς και στην πρόσβαση σε υπηρεσίες υγείας και πρόνοιας (50,8%). Με άλλα λόγια, η πρόοδος που σημειώθηκε τα προηγούμενα χρόνια ως προς την κοινωνική ένταξη των ατόμων με αναπηρία κινδυνεύει να ανασταλεί εξαιτίας της οικονομικής κρίσης που χειροτέρεψε τη ζωή των Ατόμων με Αναπηρία τα τελευταία 3 χρόνια (58,8%) δημιουργώντας ανυπέρβλητες οικονομικές δυσκολίες στις οικογένειες (96,5%) διότι οι πολιτικές της κυβέρνησης που προάγουν την ισότητα και τη διαφορετικότητα στη χώρα μας θεωρούνται λιγότερο σημαντικές και έχουν μικρότερη χρηματοδότηση, όπως εκτιμά το 82% των ερωτώμενων που διαφωνεί με αυτήν την εξέλιξη.

4.       Υποχώρηση του κοινωνικού αποκλεισμού

Στο επίπεδο των διακρίσεων σε βάρος των ΑμεΑ, οι οποίες είναι ακόμη διαδεδομένες στην χώρα μας - σύμφωνα με το 79,4% των ερωτώμενων - και εκδηλώνονται κυρίως στην αναζήτηση εργασίας και στηνπρόσβαση σε δημόσιους - κοινόχρηστους χώρους  έχει σημειωθεί, επίσης, κάποια μεταβολή: σε ανάλογη έρευνα που είχε διεξάγει η Κάπα Research το 2003, η πλειοψηφία των ερωτώμενων εκτιμούσε ότι τα άτομα με αναπηρία ζούσαν στο περιθώριο της κοινωνίας, δηλαδή η έκταση του κοινωνικού αποκλεισμού εθεωρείτο πολύ μεγαλύτερη. Παρά τη μεταβολή, όμως, περισσότεροι από τους 8 στους 10 ερωτώμενους πιστεύουν ότι η περιορισμένη ή η ανύπαρκτη πρόσβαση των ατόμων με αναπηρία σε κάποια αγαθά ή υπηρεσίες αποτελεί μορφή διάκρισης εναντίον τους.