«Αργοπεθαίνει» η έπαυλη της Καλλίτσας

Με την επιβλητική έπαυλη της λαίδης Χαίην, της γοητευτικής Καλλίτσας Ψαράκη ή Ψαρουδάκη που αγοράστηκε σκλάβα από την Αλεξάνδρεια και έγινε στη συνέχεια η σύζυγος του Άγγλου λόρδου Τζον Χαίην, καταρρέει στο Αποδούλου Αμαρίου χωρίς τη στοιχειώδη κρατική μέριμνα και η ιστορία ενός διατηρητέου μνημείου στο οποίο κάνει αναφορά και ο περιηγητής Πάσλεϋ κατά τις επισκέψεις του στην Κρήτη. Όταν ο Πάσλεϋ βρέθηκε τη δεύτερη φορά στο Φράγκικο Κονάκι, μερικά χρόνια από την πρώτη του επίσκεψη θα γράψει: «Ήλθα αργότερα και είχα την τύχη να συναντήσω την Καλλίτσα με τον Χαίην και να ανεβούμε μαζί στην κορυφή του Ψηλορείτη…»

Το έγκλημα καταστροφής του εντυπωσιακού κτίσματος από την εγκατάλειψη είναι… διαρκείας και συντελείται τώρα και σαράντα χρόνια! Είναι πρωτοφανής η αδιαφορία που επιδεικνύουν οι κρατικές Αρχές στη διατήρηση του μνημείου, που οι ίδιες μετά από πολλές και χρόνιες προσπάθειες των απογόνων και ιδιαίτερα του κ. Αριστείδη Ψαρουδάκη το χαρακτήρισαν διατηρητέο. Σήμερα με «δεμένα» τα χέρια, αφού στερούνται παρέμβασης, απλά παρακολουθούν το χρόνο να το γκρεμίζει και να αποκόπτεται σταδιακά και ένα κομμάτι της ύπαρξής του.

«ΕΙΜΑΙ ΔΕΜΕΝΟΣ ΜΕ ΤΟ ΚΤΗΡΙΟ…»

Ο κ. Ψαρουδάκης, μόνιμα εγκατεστημένος στο Αποδούλου και σε κτίσμα που αγγίζει την έπαυλη, ως μέλος της οικογένειας της Καλλίτσας, κουράστηκε τόσα χρόνια να αγωνίζεται για τη σωτηρία της, χωρίς να επιτυγχάνει αποτελέσματα που φέρνουν οι αγκυλώσεις της ελληνικής γραφειοκρατίας και οι επικρατούσες αντιλήψεις στις υπηρεσίες του Δημοσίου.

Ευαισθητοποιημένος σε θέματα που έχουν να κάνουν με την ιστορία και τον πολιτισμό του τόπου, όμως απελπισμένος από την μέχρι τώρα αντιμετώπιση που έτυχε το αρχοντικό θα πει: «Έχουν γίνει πολλά χρόνια προσπάθειες για να κρατηθεί όρθιο το Κονάκι αλλά μάταια! Το μνημείο κάθε χρόνο χάνει και ένα κομμάτι της ύπαρξής του. Εγώ μεγάλωσα σε αυτό το σπίτι και μαζί με εμένα εδώ συνυπήρχαμε ως οικογένεια με τον πατέρα μου Γιώργο, τη μητέρα μου Χαριστή και την αδελφή μου Ελένη.  Έφυγα για την Αθήνα το 1965 και το 1972 που γύρισα το είδα μέσα στην εγκατάλειψη. Ένιωσα να φεύγει ένα σημαντικό μέρος της ζωής μου. Είμαι δεμένος με το κτήριο και το βλέπω σαν τον άνθρωπο…»

Η έπαυλη της λαίδης Χαίην, όπως μαρτυρούν τα αρχικά του ονόματος και ο χρόνος στο πλαίσιο πάνω από το παράθυρο της κατοικίας, κατασκευάστηκε το 1846, πιθανότατα από τεχνίτες που έφερε ο λόρδος από νησιά, έχει ξεχωριστά χαρακτηριστικά αρχιτεκτονικής, έχει ανθεκτικότητα, είναι εμβαδού περίπου 120 τ.μ. και οι χώροι του σε δυο επίπεδα έχουν άνεση και λειτουργικότητα, μοναδικοί για την εποχή κατασκευής του.

ΔΗΜΟΣ, ΣΧΟΛΕΙΟ, ΧΩΡΟΦΥΛΑΚΗ

Σε τμήματά του στέγασε το δημαρχείο Κουρητών, το δημοτικό σχολείο την περίοδο από το 1910-1920 και μεταπολεμικά και μέχρι το 1955 τον σταθμό Χωροφυλακής της περιοχής.

Σύμφωνα με τις πληροφορίες που δίδονται από την ηλεκτρονική σελίδα του χωριού, «το Φράγκικο Κονάκι ή Κονάκι της λαίδης Χαίην το έχτισε ο λόρδος Τζον Χαίην». Κατά τις ίδιες πληροφορίες, ο λόρδος και η Καλλίτσα επισκέφθηκαν το χωριό το 1829 όπου ζούσε ο πατέρας της και το ζευγάρι έχτισε το Κονάκι

Στην επανάσταση του 1866, οι Τούρκοι μετέτρεψαν το οίκημα σε πύργο και εκεί οχυρώθηκαν 300 τουρκαλβανοί που γλίτωσαν από τους επαναστάτες που ετοιμαζόταν να τους κάψουν.

Ο πύργος σώθηκε και παραμένει ως τα σήμερα, χάνοντας όμως κάθε χρόνο και ένα κομμάτι της κατασκευής και της ιστορίας του.

Ίσως σε λίγα ακόμη χρόνια μόνο τα ερείπια θα θυμίζουν ότι σ’ αυτό το σημείο του χωριού υπήρχε η έπαυλη της λαίδης Χαίην, της Καλλίτσας Ψαρουδάκη!