Γιατί «λογοκρίνει» το Facebook το γυναικείο γυμνό; Πόσο συντηρητικό έχει γίνει το δημοφιλές κοινωνικό δίκτυο;

Μια διαφήμιση καλσόν της αμερικανικής εταιρίας VienneMilano είναι το τελευταίο «θύμα» της λογοκρισίας του Facebook. Σύμφωνα με την καταγγελία, που αναρτήθηκε στο site της εταιρείας και διακινήθηκε στο Διαδίκτυο, μέσω... του Twitter, οι μηχανισμοί του Facebook δεν της επέτρεψαν να ανεβάσει μια φωτογραφία από τη νέα της διαφημιστική καμπάνια, καθώς κρίθηκε «πορνογραφικού περιεχομένου».

Η φωτογραφία ήταν ολόσωμη και έδειχνε το μοντέλο να φορά μόνο τις καινούργιες νάιλον κάλτσες της εταιρείας, ενώ στεκόταν προφίλ, καλύπτοντας με τη στάση αυτή τα «επίμαχα σημεία».

Είναι πορνογραφία το γυμνό σώμα;

«Ναι, είναι γυμνό» παραδέχεται η εταιρεία, «αλλά από πότε το γυμνό θεωρείται αυτομάτως πορνογραφικό»; Και συνεχίζει το σκεπτικό της καταγγελίας: «Το ανθρώπινο σώμα είναι δημιούργημα ομορφιάς. Κρίμα που το Facebook δεν συμφωνεί! Το συνειδητοποιήσαμε, καθώς κατέβασε την εικόνα μας, θεωρώντας πως δεν ήταν ‘συμβατή’ με τους ‘όρους της κοινότητας’. Ειλικρινά, δεν καταλαβαίνουμε πώς ακριβώς παραβαίνει η φωτογραφία μας τους κανόνες αυτούς».

Οι κανόνες του Facebook στην υποκατηγορία των Όρων Χρήσης «Γυμνό και πορνογραφία», αναφέρει επί λέξει: «Η πολιτική του Facebook είναι αυστηρή σε ό,τι αφορά την κοινοποίηση πορνογραφικού περιεχομένου και καθαρά σεξουαλικού περιεχομένου με τη συμμετοχή ανηλίκου. Επίσης, επιβάλλουμε περιορισμούς στην προβολή γυμνού. Συμμεριζόμαστε και σεβόμαστε το δικαίωμά σας να κοινοποιείτε περιεχόμενο με προσωπική σημασία: από φωτογραφίες ενός γλυπτού μέχρι οικογενειακές φωτογραφίες από το θηλασμό ενός παιδιού».

Παρόλα αυτά, ο γενικός αυτός ορισμός «επιβάλλουμε περιορισμούς» όσον αφορά στο γυμνό περιεχόμενο, είναι που επιτρέπει στο Facebook να σηματοδοτεί κάθε φορά τι εμπίπτει στο «πορνογραφικό» περιεχόμενο.

Δεν είναι μάλιστα λίγες οι περιπτώσεις όπου, παρά τη ρητή αναφορά, έχουν κατέβει φωτογραφίες με μητέρες να θηλάζουν τα μωρά τους, ή φωτογραφίες με γυναίκες που, στο πλαίσιο της ενημέρωσης για τον καρκίνο του στήθους, έδειχναν τη μαστεκτομή τους -και αυτές κατέβηκαν από τον κολοσσό των κοινωνικών δικτύων, με την ίδια αιτιολογία.

Οι αντιδράσεις ήταν βέβαια θυελλώδεις παγκοσμίως, με αποτέλεσμα σε τουλάχιστον δύο από τις περιπτώσεις αυτές, το ίδιο το Facebook να παραδεχτεί δημοσίως πως «συμβαίνουν και λάθη», ενώ ειδικά για τη μαστεκτομή, η ανακοίνωση έλεγε: «Η μεγάλη πλειοψηφία των φωτογραφιών αυτών είναι συμβατή με τους όρους μας. Όμως, φωτογραφίες που δείχνουν γυναικείο στήθος γυμνό, χωρίς τις επιπτώσεις μιας μαστεκτομής, παραβαίνουν ξεκάθαρα τους όρους του Facebook».

Το «κίνημα της θηλής»

Πάντως, μετά τον ντόρο που προκλήθηκε από το συγκεκριμένο γεγονός, γυναίκες καρκινοπαθείς και ακτιβίστριες εντόπισαν το πρόβλημα του Facebook στη... θηλή του γυναικείου στήθους!

Συμπεραίνοντας πως, αν φαίνεται η θηλή σε μια φωτογραφία, το δίκτυο την θεωρεί πορνογραφική, οργανώθηκαν στο «κίνημα της θηλής» και διαμαρτύρονται πιέζοντας τον αμερικανικό κολοσσό να αναθεωρήσει τις απόψεις του για το ζήτημα του γυμνού γυναικείου σώματος και της πορνογραφίας.

Έχει γυριστεί μάλιστα και ντοκιμαντέρ επικεντρωμένο στο ζήτημα αυτό γενικότερα στα μέσα ενημέρωσης, με τίτλο «Ελευθερώστε τη θηλή» (“Free the Nipple”), από τη σκηνοθέτιδα Lina Esco, όπου καυτηριάζεται η διάκριση ανάμεσα στο ανδρικό και το γυναικείο στήθος, το ερώτημα τίθεται ξεκάθαρα: «Τι είναι πιο άσεμνο: η βία ή μια θηλή»; 

Το Facebook παρακολουθεί τις συνομιλίες μας

Σε μια άλλη περίπτωση, το ίδιο το Facebook ενημέρωσε την αστυνομία πως κάποιος χρήστης του, ενήλικος, επιχειρούσε να αποπλανήσει μια ανήλικη κοπέλα, στη Φλόριντα των Ηνωμένων Πολιτειών. Οι αρχές επισκέφθηκαν τον άντρα και τον συνέλαβαν, με ενοχοποιητικά στοιχεία τη συνομιλία του στο κοινωνικό δίκτυο με την ανήλικη.

Μπορεί να θεωρείται μια «αγγελική πράξη», που έσωσε από τα δίχτυα πιθανού εγκληματία μια ανήλικη κοπέλα, αλλά από πότε το τι συζητάμε στις ιδιωτικές μας συνομιλίες είναι απόδειξη εγκλήματος;

Για τη συγκεκριμένη περίπτωση, το Facebook είχε διευκρινίσει πως «δεν έχουμε ‘στήσει’ ένα περιβάλλον όπου οι εργαζόμενοί μας παρακολουθούν ιδιωτικές συζητήσεις, αλλά αντίθετα είναι σημαντικό για εμάς να χρησιμοποιούμε την τεχνολογία, που έχει πολύ μικρό ρίσκο αποτυχίας», εννοώντας πως έχει αναπτύξει και εφαρμόζει τεχνολογία που ανιχνεύει «ύποπτους» διαλόγους στο περιβάλλον του.

Η συζήτηση για το Facebook και τη λογοκρισία που επιβάλλει στο περιεχόμενό του έχει ανάψει. Την ίδια ώρα που -σχεδόν καθημερινά- μαθαίνουμε για ένα ακόμα έγκλημα που διεπράχθη μέσω Facebook, από την αποπλάνηση ανηλίκου, μέχρι το προσφάτως «δημοφιλές» cyber bulling, οι παρεμβάσεις στο περιεχόμενο που ανεβάζει ο χρήστης στο προφίλ του, για πολλούς αποτελούν ξεκάθαρη παραβίαση της ελευθερίας της δημοσίευσης, ακόμα και της ιδιωτικής ζωής.