Που ήσασταν όλοι

Τα καλοκαίρια, τότε που δεν κοίταζε ο καθένας δέκα οθόνες, οι γονείς επέτρεπαν στα μικρά παιδιά τους να βγουν στον ήλιο μετά τις 5μιση το απόγευμα. Την ώρα  που  ο ήλιος δεν καίει. Μάλιστα τα λόγια τους ήταν κάτι σαν προσταγή, που συμπληρώνονταν με την προτροπή να … διαβάσουν ένα βιβλίο.

Τα παιδιά που πλέον μεγάλωσαν, θυμούνται τα λόγια αυτά και πράττουν φυσικά τα εντελώς αντίθετα. Βγαίνουν στον ήλιο μέχρι τις 5μιση και απλά αγναντεύουν τον ορίζοντα. Βιβλίο δύσκολο είναι να συναντήσεις στις δεκάδες μαυρισμένες και στους μουσάτους  που κατακλύζουν τις παραλίες.

Καλό είναι να τους πάρετε κάποιο βιβλίο, όπως τότε. Άλλωστε δεν πρόκειται να το αγοράσουν μόνοι τους. Το χαρτζιλίκι είναι μικρό και τα λεφτά χαλιούνται για ποτάρες και καφεδάρες. Διαλέξτε όμως  κάτι που έχει να τους πει.

Αυτό είναι και το βιβλίο ενός Ιταλού τριαντάρη, του Paolo Di Paolo. Η καλύτερη προσπάθεια για καταγραφή της φωνής μιας γενιάς. Τίτλος του μυθιστορήματος «Που ήσασταν όλοι».  Πρωταγωνιστής ο  Ίταλο, alter ego του συγγραφέα που μιλάει για τη ζωή του. Όταν το 1993, δέκα χρονών πλέον, αρχίζει να συνειδητοποιεί τι συμβαίνει γύρω του. Είναι η  χρονιά που πεθαίνει ο παππούς του, η προσωπική σύνδεση του με το πολιτική ως ιδιότητα του πολίτη. Παραλληλίζει κάθε προσωπικό γεγονός με αντίστοιχα ιταλικά και παγκόσμια γεγονότα. Ο συγγραφέας συνειδητοποιεί πως ένα  πρόσωπο θυμάται από τότε και για όλες τις επόμενες στιγμές του. Το Σύλβιο Μπερλουσκόνι. Το 1993 είναι η χρονιά που αναλαμβάνει την πρωθυπουργία και με μικρά και μεγάλα διαλείμματα μέχρι το 2013.  Η χώρα είναι ένα ανέμελο πλοίο που κάνει συνεχείς διακοπές και όλοι είναι παραδομένοι σε αυτόν. 20 χρόνια μόνο αυτός. Με μία κοινωνία στην αφασία της να ασχολείται με κάθε του κίνηση, με κάθε νεύμα. Ακόμα και τα κριτικά ευφυολογήματα εναντίον του καταντούν στο τέλος τόσο μα τόσο υποτακτικά.

Το βιβλίο είναι ένας προβληματισμός για το πώς οδηγηθήκαμε  σε αυτή την κατάσταση. Ένα κατηγορώ για την τηλεοπτική δημοκρατία και την σιωπή των πατεράδων σε αυτή την σταδιακή κατρακύλα. Με ένα κυρίαρχο ερώτημα που υποβόσκει για αυτούς, το «που ήσασταν όλοι». Ένα ερώτημα μίας γενιάς χωρίς όνομα, που προσπαθεί να βρει το δρόμο της σε μία κοινωνία χωρίς αρχές. Για την απουσία των γονιών όχι ως φυσικές υπάρξεις αλλά ως φάροι για τις σωστές επιλογές.

Στο βιβλίο υπάρχει και η εκπληκτική φράση πως «η Ιταλία πλέον δεν υπάρχει, υπάρχει μόνο όταν λέμε στην Ιταλία γίνεται κάτι χειρότερα από ότι αλλού» Μία χιλιοειπωμένη ατάκα εκνευριστικά ίδια με ότι συμβαίνει στη χώρα μας. Μία διαρκής γκρίνια που έχει εισχωρήσει στο δέρμα. Χωρίς να κατέχουμε εμείς το μονοπώλιο αφού μπορείς να τη συναντήσεις σε κάθε χώρα.

Έτσι το βιβλίο λειτουργεί εξιλεωτικά για όλους. Για γονείς και για παιδιά. Μπορεί να είναι μαύρη η ζάχαρη στον καφέ, μαυρισμένο το σώμα αλλά δεν είναι όλα μαύρα. Και βλέποντας τις ίδιες σκέψεις που κάνουν όλοι αποτυπωμένες το βλέμμα  στην παραλία δεν θα μείνει  το ίδιο. Θα ξεφύγει μακριά, όσο πάει στον ορίζοντα. Με την προσμονή κάτι να αλλάξει με την ελπίδα πως κάτι που περιμένουμε να έρθει.