Ας προστατέψουμε την υγεία των εργαζομένων

Εν έτει 2014,μεσούσης μιας πρωτόγνωρης οικονομικής κρίσης για τα ελληνικά δεδομένα,ο φάκελος ΄΄Υγεία΄΄εξακολουθεί να παρουσιάζει πολλές άγνωστες και άλυτες πτυχές.Στην Ελλάδα των χιλιάδων ανασφαλίστων,η προάσπιση του αγαθού της Υγείας,ομοιάζει με αγώνα δρόμου,χωρίς τερματισμό.Ιδιαιτέρως,στο ευαίσθητο κομμάτι που καλείταιΥγεία στην Εργασία,τα πράγματα,ακόμη,είναι αρκετά θολά.Γνωρίζετε άραγε,ότι υπάρχουν δεκάδες ασθένειες που σχετίζονται αποκλειστικά και μόνο με τον χώρο εργασίας;Συγκεκριμένα,οι επαγγελματικές ή οι σχετιζόμενες με την εργασία πνευμονικές ασθένειες αποτελούν παθήσεις που έχουν προκληθεί ή επιδεινωθεί από τα υλικά στα οποία εκτίθεται ένα άτομο στο χώρο εργασίας.
Ο αντίκτυπος αυτών των ασθενειών είναι αρκετά υποτιμημένος,λόγω της ανεπαρκούς ενημέρωσης.Από την άλλη,τα συμπτώματα και οι εκδηλώσεις των ασθενειών αυτών εμφανίζονται,συνήθως,μετά από μακρόχρονη παραμονή(10-20 χρόνια)στον εκάστοτε επαγγελματικό χώρο.Στην πόλη μας,όπου ήκμασαν αρκετές βιομηχανίες και βιοτεχνίες στο παρελθόν,έχουμε αρκετά περιστατικά ανάλογων νοσηματων.Χαρακτηριστικό παράδειγμα,αποτελούν οι εργαζόμενοι που εργάστηκαν, επί μακρόν,σε βιομηχανίες επεξεργασίας βάμβακος ή υφασμάτων(π.χ Πειραϊκή Πατραϊκή).Αρκετοί από αυτούς,εμφάνισαν,αργότερα,σοβαρές αναπνευστικές παθήσεις.

Ποιες είναι,όμως,οι πιο συχνές ασθένειες που σχετίζονται με το επαγγελματικό περιβάλλον;

1.AΣΘΜΑ.Το άσθμα αποτελεί την πιο κοινή πνευμονική νόσο που σχετίζεται με την εργασία(π.χ κομμωτές,βαφείς αυτικινήτων κ.α).Εκτιμάται ότι,μία στις επτά σοβαρές κρίσεις άσθματος αφορούν έκθεση που σχετίζεται με την εργασία,ενώ οι εκθέσεις που σχετίζονται με την εργασία θεωρείται ότι ανέρχονται στο 15% όλων των κρουσμάτων άσθματος στην ενήλικη ζωή.

2.ΟΞΕIΣ ΤΡΑΥΜΑΤΙΣΜΟI ΕΙΣΠΝΟHΣ.Αυτό συμβαίνει από ένα και μόνο περιστατικό,το οποίο οδηγεί σε ξαφνική και εκτεταμένη έκθεση σε ένα υλικό, όπως διαρροή χημικών,φωτιά,εκρήξεις αερίων ή έκθεση σε μεγάλες ποσότητες σκόνης(π.χ ορυχεία,μεταλλεία,δυνάμεις πυρόσβεσης κ.α).Οι επιπλοκές στην υγεία των πνευμόνων αποτελούν και αυτές σημαντική αιτία θανάτου για άτομα που νοσηλεύονται,επί παραδείγματι,για εγκαύματα.Η έκθεση αυτή μπορεί να οδηγήσει σε άσθμα και άλλες σπάνιες ασθένειες,όπως πυρετό από ατμούς μετάλλου και το σύνδρομο οργανικής σκόνης. 
3.ΕΠΑΓΓΕΛΜΑΤΙΚEΣ ΛΟΙΜΩΞΕΙΣ.Οι λοιμώξεις αυτές προκύπτουν από έκθεση σε βακτήρια.Περιλαμβάνουν,ασθένειες όπως:1.Φυματίωση (TB): Εργαζόμενοι στην υγειονομική περίθαλψη αποτελούν την ομάδα με τον υψηλότερο κίνδυνο.2.Νόσος των λεγεωνάριων: Εξαπλώνεται συνήθως μέσω των συστημάτων κλιματισμού και κατά κανόνα επηρεάζει εργαζομένους σε ξενοδοχεία και κέντρα αναψυχής,όσους εργάζονται σε κρουαζιερόπλοια και άλλους πολυσύχναστους και κλειστούς χώρους, όπως τα σχολεία.3.Πυρετός Q: Προκαλείται από τα βακτήρια που μολύνουν ζώα αγροκτημάτων,τρωκτικά ή γάτες και σκύλους, θέτοντας σε κίνδυνο τους γεωργούς.

4. ΧΡOΝΙΑ ΑΠΟΦΡΑΚΤΙΚH ΠΝΕΥΜΟΝΟΠAΘΕΙΑ (ΧΑΠ).Τα περισσότερα κρούσματα ΧΑΠ προκαλούνται από το κάπνισμα,ωστόσο έρευνα δείχνει ότι 15 έως 20% των περιπτώσεων ΧΑΠ έχουν, τουλάχιστον εν μέρει, προκληθεί από συγκεκριμένο υλικό ή ουσία στο περιβάλλον εργασίας.Αυτό μπορεί να οφείλεται στην έκθεση σε σκόνες ορυκτών, ερεθιστικά αέρια ή ατμούς στον αέρα. Εργάτες υπόγειων ορυχείων και γεωργοί διατρέχουν το μεγαλύτερο κίνδυνο να εμφανίσουν την ασθένεια.

5. ΔΙAΜΕΣΗ ΠΝΕΥΜΟΝΟΠAΘΕΙΑ.Υπάρχουν αρκετές,σπάνιες,διάμεσες πνευμονοπάθειες που συνδέονται ξεκάθαρα με την επαγγελματική έκθεση.Ας αναφέρουμε κάποιες ενδεικτικά:1.Πνευμονοκονίαση: Προκαλείται από έκθεση σε πυρίτιο, αμίαντο και ανθρακόσκονη.Συνολικά, το 2000 στην Ευρώπη κατεγράφησαν 7.200 κρούσματα πνευμονοκονίασης που σχετίζονται με έκθεση σε αμίαντο, πυρίτιο και ανθρακόσκονη.2.Πνευμονικές ασθένειες που σχετίζονται με μέταλλο: Η πνευμονική νόσος μπορεί να προκληθεί από έκθεση σε μέταλλα όπως το βηρύλλιο το οποίο χρησιμοποιείται στη σύγχρονη τεχνολογία (π.χ. αεροδιαστημική μηχανική) ή το κοβάλτιο,το οποίο χρησιμοποιείται σε κράματα και μπαταρίες.3.Εξωγενής αλλεργική κυψελιδίτιδα:Προκαλείται από αλλεργική αντίδραση σε ουσία στο περιβάλλον εργασίας,η οποία επηρεάζει τις κυψελίδες(τους μικρούς αεροθύλακες στους πνεύμονες).Οι αιτίες είναι διάφορες και περιλαμβάνουν από οργανικές σκόνες, επεξεργασία ξύλου,πουλιά και σίτιση πουλιών μέχρι τα καταστήματα που πωλούν λαχανικά.

6.ΚΑΡΚΙΝΟΣ ΤΟΥ ΠΝΕΥΜΟΝΑ-ΜΕΣΟΘΗΛΙΩΜΑΥπάρχουν αρκετές εκθέσεις στο χώρο εργασίας που μπορούν να προκαλέσουν καρκίνο,όπως οι ίνες αμίαντου,οι ενώσεις νικελίου, το αρσενικό,τα καυσαέρια ντίζελ και το ραδόνιο αέριο.Το 15% των κρουσμάτων καρκίνου του πνεύμονα σε άνδρες και το 5% σε γυναίκες θεωρείται ότι προκαλείται από επαγγελματική έκθεση.Το μεσοθηλίωμα είναι κακοήθης νόσος του υπεζωκότα,που σχετίζεται,σχεδόν αποκλειστικά,με την έκθεση σε αμίαντο.

Πως μπορούν,όμως, να προστατευθούν οι εργαζόμενοι;Τι πρέπει να εφαρμόζεται σε κάθε εργασιακό περιβάλλον;

1.Αρχικώς,οι εργοδότες,ιδιαιτέρως των βιομηχανιών και βιοτεχνιών κατεργασίας μετάλλων ή υλικών,υποχρεούνται να έχουν μόνιμο ιατρό εργασίας ή πνευμονολόγο για τον περιοδικό ιατρικό έλεγχο των εργαζομένων.

2. Πρέπει να καταβληθούν προσπάθειες,ώστε να βελτιωθεί η αναγνώριση των ασθενειών που προκαλούνται από κάποιον παράγοντα στο χώρο εργασίας. Ταυτοχρόνως,επιβάλλεται να συνταχθούν σχέδια έκτακτης ανάγκης για να εξαλειφθούν επιβλαβείς συνέπειες από ατυχήματα έκθεσης.

3.Οι εργοδότες οφείλουν να γνωρίζουν το πιθανό κόστος από την έκθεση σε ουσίες που προκαλούν οποιοδήποτε επαγγελματικό νόσημα,ώστε να παρέχουν κίνητρα για προληπτικές δράσεις.

4.Η επιθεώρηση εργασίας και οι υγειονομικές Αρχές θα πρέπει να έχουν ρεαλιστικούς στόχους,ώστε να μειώσουν τα κρούσματα πνευμονικών παθήσεων που προκαλούνται από πυριτίαση και την εργασία σε ορυχεία κ.α.

5.Στη χώρα μας πρέπει,επιτέλους,να συνταχθούν οργανωμένα σχέδια έκτακτης ανάγκης για να εξαλειφθούν επιβλαβείς συνέπειες από ατυχήματα έκθεσης.Η υπαρχουσα νομοθεσία,είναι πολύ αυστηρή στα θέματα αυτά,αλλά λίγοι το γνωρίζουν!

Στην Ελλάδα της Κρίσης,λοιπόν,η προστασία των εργαζομένων δεν είναι μια τυπική διαδικασία,αλλά είναι καθήκον και χρέος της πολιτείας και των εργοδοτών,οι οποίοι οφείλουν να διαφυλάξουν  την υγεία και την ασφάλεια του παραγωγικότερου τμήματος του πληθυσμού,με κάθε τρόπο.Διαφορετικά,να είμαστε σίγουροι ότι δεν μπορεί να υπάρξει ΄΄μέλλον΄΄,στη χώρα αυτή!