Γιατί η κατάθλιψη "χτυπά" τους κωμικούς;

Η κατάθλιψη «νικά» και τους κωμικούς, με πιο πρόσφατο περιστατικό το θάνατο Ρόμπιν Ουίλιαμς στις 11 Αυγούστου. 

Ο κωμικός χώρος των ΗΠΑ μετρά εδώ και χρόνια απώλειες. Στις 10 Μαρτίου του 2007 ο βραβευμένος κωμικός Ρίτσαρντ Τζον Κολάντζελο έδωσε τέλος στη ζωή του, ενώ στις 3 Μαρτίου του 2004 ο επετυχημένος stand up comedian Ντρέικ Σάθερ αυτοπυροβολήθηκε στο κεφάλι. Μετά την αυτοκτονία του Ρόμπιν Ουίλιαμς τα σενάρια που θέλουν τους κωμικούς καταθλιπτικούς αυξάνονται. 

Δεν είναι λίγοι οι ψυχολόγοι που, κατά καιρούς, έχουν μιλήσει για δύο «πρόσωπα» του χιούμορ τονίζοντας πως συχνά λειτουργεί ως «παυσίπονο» της θλίψης και ότι πίσω από αυτό «κρύβεται» η επιθυμία για ψυχική εκτόνωση. 

Αντίθετη γνώμη έχει όμως η κωμικός Ρούμπι Γουάξ που, μιλώντας, στη βρετανική εφημερίδαGuardian, τονίζει χαρακτηριστικά ότι «αυτό είναι λάθος», θέλοντας να αποδομήσει τη συσχέτιση της κατάθλιψης με τους κωμικούς. 

«Ένας στους τέσσερις υποφέρει από κάποια ψυχική διαταραχή και δεν είναι κωμικός. Κάνω λάθος; Η κατάθλιψη είναι ασθένεια όπως όλες οι άλλες, που δημιουργήθηκε από τη φύση. Το να λέμε ότι όλοι οι κωμικοί πάσχουν από τη συγκεκριμένη ασθένεια είναι γελοίο», σημειώνει και προσθέτει: 

«Ο Ρόμπιν Ουίλιαμς δεν ήταν λαμπρός επειδή έπασχε από διπολική διαταραχή. Είχε και λάμψη. Όταν έχεις τη συγκεκριμένη ασθένεια μπορεί να είσαι χαρούμενος με εκδηλώσεις υστερίας, και χωρίς να έχει συμβεί κάτι, να "πέσεις" συναισθηματικά. Φανταστείτε να βρίσκεται ο κωμικός στη σκηνή όταν συμβεί αυτό.» 



Και συνεχίζει, λέγοντας «έχω την αίσθηση πως όταν είσαι ο Ρόμπιν Ουίλιαμς και ο κόσμος σε λατρεύει, με ό,τι και να πεις, δημιουργείται κάποια είδους εμμονή. Εάν κάνεις κάποιον να γελά είναι πολύ καλύτερο από το να συνουσιάζεσαι: διαρκεί περισσότερο και δεν προκαλεί φασαρία. Φανταστείτε λοιπόν όταν γερνά κανείς και δεν μπορεί να κάνει ‘άλματα’, πώς ο θαυμασμός του κοινού μετατρέπεται σε συμπόνια. Πρόκειται για μια αφόρητη κατάσταση.» 

»Ο Ρόμπιν Ουίλιαμς πέθανε στα 63 του. Είναι άδικο εάν σκεφτεί κανείς πως οι επιστήμονες μπορούν μέχρι το τέλος της ζωής τους να δουλεύουν, ακόμα και να κερδίσουν Νόμπελ. Οι αστέρες της όπερας, από την άλλη, όσο και να παχύνουν δεν χάνουν την αίγλη τους.» 

Επιδιώκοντας να αναδείξει τη βασική αιτία της κατάθλιψης, η Ρούμπι Γουάξ δηλώνει: «Στη συγκεκριμένη φάση της ζωής του, ο Ρόμπιν Ουίλιαμς, ίσως, συνειδητοποιούσε τη σταδιακή απώλεια της ευστροφίας του. Ίσως και να ένιωθε πως η ζωή του εκτός δουλειάς ήταν λιγότερο απολαυστική από την ίδια τη δουλειά του. Σκεφτείτε, παράλληλα, ότι βρισκόταν στα αρχικά στάδια Πάρκινσον. Σε αυτήν την περίπτωση και εγώ θα σκεφτόμουν να αυτοκτονήσω». 

Ο δρ. Michael Clarke, από την άλλη, αντιπρόεδρος στο τμήμα ψυχιατρικής και συμπεριφορικών επιστημών της ιατρικής σχολής του πανεπιστημίου Τζον Χόπκινς, επισήμανε ότι η δημιουργικότητα πηγαίνει «χέρι – χέρι» με τη ψυχική ασθένεια. 

«Οι άνθρωποι με μια πιο δημιουργική πλευρά παρουσιάζουν διαταραχές στη συμπεριφορά τους, όπως είναι η κατάθλιψη και η διπολική διαταραχή. Δεν γνωρίζουμε ακριβώς γιατί συμβαίνει αυτό, θα μπορούσε όμως να έχει βιολογική βάση εάν αναλογιστεί κανείς τα συναισθηματικά κέντρα του εγκεφάλου». 

«Το να είσαι αστείος δεν είναι το ίδιο με το να είσαι χαρούμενος. Πολλοί κωμικοί χρησιμοποιούν το χιούμορ τους για να ξεφύγουν από το άγχος και την κατάθλιψη», σημείωνει ο καθηγητής ψυχιατρικής στο πανεπιστήμιο Κολούμπια, δρ. Rami Kaminski στο abc news.