Ευρώ - Δραχμή: Η σύγκρουση δύο κόσμων - Απόψεις

του Κώστα Αγγελάκη

Ένας στους τρεις έλληνες πιστεύουν ότι η επιστροφή σε εθνικό νόμισμα θα σήμαινε καλύτερες μέρες για την οικονομία και την κοινωνία.

Βέβαια εκεί μέσα κρύβεται και μέρος της νοοτροπίας του “κάποιος άλλος φταίει”, γιατί αν πράγματι φταίει το ευρώ, τότε δεν φταίμε εμείς, και έτσι έχουμε βρει τον ένοχο που με τόση αγωνία και επιμονή ψάχνουμε τα τελευταία χρόνια.

Ας μην γελιόμαστε όμως, γιατί μόνο το νόμισμα δεν φταίει για την δική μας εξέλιξη. Το αν διαχειριστήκαμε σωστά την μετάβαση από το εθνικό νόμισμα στο ευρώ είναι κάτι που μπορεί να συζητηθεί αλλά και αυτό ακόμα δεν είναι κάτι που ευθύνεται για την εξέλιξη της κρίσης στην Ελλάδα.

Το δίλημμα ευρώ ή δραχμή έχει δύο διαστάσεις.

Η μία διάσταση του διλήμματος είναι η προφανής, η μαθηματική, η αναμενόμενη, η πρόβλεψη του μέλλοντος, δηλαδή η εξέλιξη της οικονομίας και της κοινωνίας.

Σε αυτήν τη διάσταση θα αναφερθώ επιγραμματικά και συμπερασματικά από αναλύσεις επιφανών οικονομολόγων χωρίς να θίξω ιδιαίτερες λεπτομέρειες.

Οι κύριες διαφωνίες της πρώτης διάστασης, γύρω από το δίλλημα του νομίσματος, έχουν να κάνουν με την εξέλιξη

- του χρέους,
- του κόστους ζωής,
- της αγοραστικής μας δύναμης,
- του βιοτικού μας επιπέδου και
- της ανταγωνιστικότητας της οικονομίας.

Με την επικράτηση του “Ευρώ” το χρέος είναι αυτό που γνωρίζουμε και πρέπει να γίνει πάλι βιώσιμο, που σημαίνει “διαχειρίσιμο”. Το κόστος ζωής είναι επίσης αυτό που γνωρίζουμε και ας μην ξεχνάμε ότι, με την κρίση, την αγοραστική μας δύναμη είδαμε να μειώνεται και όχι τα κόστη να αυξάνονται, αντιθέτως πολλά κόστη μειώθηκαν.

Η εξέλιξη του βιοτικού μας επιπέδου και της οικονομίας είναι στο χέρι μας.

Με το δημοσιονομικό νοικοκύρεμα των τελευταίων ετών, ίσως με μια διαφορετική αντίληψη της σχέσης των κρατικών εσόδων εξόδων από την σημερινή, με τις κατάλληλες μεταρρυθμίσεις και με μία συντονισμένη προσπάθεια ανάδειξης των πλεονεκτημάτων της οικονομίας μας, υπάρχει φώς. Χρειάζεται αρκετή δουλειά, επιμονή και υπομονή αλλά γίνεται. Το είδαμε να γίνεται δειλά δειλά το 2014 αλλά επιλέξαμε άλλους δρόμους ακολουθώντας τις “σειρήνες” της εποχής.

Με την επικράτηση της “δραχμής” ή όποιου εθνικού νομίσματος τα νερά δεν είναι καθόλου αχαρτογράφητα όπως ισχυρίζονται μερικοί. Ξέρουμε πολύ καλά τι πρόκειται να συμβεί ή τουλάχιστον στο περίπου και αυτά που γνωρίζουμε δεν είναι καθόλου ενθαρρυντικά.

Με την συνεχή υποτίμηση του εθνικού νομίσματος (60 με 80% το πρώτο έτος), το χρέος, το οποίο θα παραμείνει σε ευρώ, θα καταγραφεί πλέον και οριστικά ως μη βιώσιμο, μη διαχειρίσιμο, μη εξυπηρετούμενο, συνθήκη που θα εκμηδενίσει κυριολεκτικά την πιστοληπτική δυνατότητα της χώρας για αρκετές δεκαετίες.

Οι περιουσίες και τα όποια οικονομικά αποθέματα των Ελλήνων θα υποτιμηθούν, καθώς και η αγοραστική μας δύναμη λόγω της υπεραύξησης του κόστους όλων των εισαγόμενων προϊόντων τα οποία και αντιπροσωπεύουν περίπου το 70 με 75% των αγαθών που καταναλώνουμε.

Οι εγχώριες παραγωγές δεν θα γίνουν ιδιαίτερα δελεαστικές μιας και η μεγάλη πλειοψηφία αυτών χρησιμοποιεί εισαγόμενες πρώτες ύλες και εισαγόμενη ενέργεια.

Ο τομέας των αυτόνομων εγχώριων παραγωγών θα είναι ο μόνος που θα καταγράψει ανάπτυξη και έντονη εξαγωγική δραστηριότητα λόγω της ανταγωνιστικότητας των προϊόντων του.

Στη συνέχεια αν καταγράψουμε και τις ελλείψεις που θα παρατηρηθούν σε βασικά και αναγκαία προϊόντα, όπως πχ. πετρέλαιο και φάρμακα, λόγω της εξάλειψης της πιστοληπτικής μας δυνατότητας, το βιοτικό μας επίπεδο θα ταξιδέψει σε εποχές που δεν έζησα και που δεν θέλω καν να περιγράψω.

Η δεύτερη διάσταση της διαφωνίας ή του διλήμματος “ευρώ” ή “δραχμή” είναι πολύ απλά η σύγκρουση δύο κόσμων.

Είναι αυτή η διάσταση που τρομάζει και προβληματίζει ιδιαίτερα.

Είναι η σύγκρουση δύο νοοτροπιών, δύο τρόπων σκέψης, δυο εκ διαμέτρου αντίθετων αντιλήψεων και φιλοσοφιών για τη ζωή. Η συμβίωση των δύο κόσμων αλλά και η ανοιχτή πλέον σύγκρουση τους, είναι αυτό που θα απασχολήσει τους κοινωνιολόγους και τους ιστορικούς του μέλλοντος. Οι μεν για να την αναλύσουν και να την εξηγήσουν και οι δε για να την καταγράψουν.

Είναι ο κόσμος του “ευρώ” που ενώ η ζωή του έχει χειροτερέψει σημαντικά, έχει αντιληφθεί ότι υπάρχει συλλογική ευθύνη, με διαφορετικές βαρύτητες μεν, αλλά συλλογική, για όλα αυτά που κάναμε και για όλα αυτά που δεν κάναμε στις προηγούμενες δεκαετίες.

Είναι ο κόσμος που ελέγχει τον θυμό του και που αναλαμβάνει τις ευθύνες που του ανήκουν. Είναι ο κόσμος που καταλαβαίνει ότι πρέπει να ανασυγκροτηθεί, να νοικοκυρευτεί, να βελτιώσει τη ζωή του και να εκμεταλλευτεί τελικά όλα αυτά τα πλεονεκτήματα που έχει ξεχασμένα σε κάποιο βιβλίο της ιστορίας.

Είναι ο κόσμος που λέει “καλημέρα” το πρωί και βλέπει το ποτήρι μισογεμάτο.

Είναι και ο κόσμος της “δραχμής” που ενώ η ζωή του έχει χειροτερέψει σημαντικά, αρνείται να παραδεχθεί την όποια δική του ευθύνη. Πάντα θα του φταίει κάποιος άλλος, ο Παπανδρέου, ο Σαμαράς, ο Τσίπρας, ο Σόϊμπλε, ο Τσοχατζόπουλος, το βατοπέδι, η Siemens, το χρηματιστήριο, το αφεντικό του, η τράπεζα, και τώρα το “ευρώ”.

Πάντα θα υπάρχει κάτι ή κάποιος άλλος που θα φταίει για την ψυχολογική διευκόλυνση της στιγμής.

Είναι αυτός που αρνείται να προσπαθήσει να αναρριχηθεί σε καλύτερο επίπεδο, αλλά, υποσυνείδητα τουλάχιστον, θέλει να έρθουν και οι άλλοι σε αυτό.

Είναι το μισοάδειο ποτήρι, η “κατσίκα του γείτονα”, η εκδίκηση του νεοέλληνα αστού που ξεβολεύτηκε ένα πρωί και δεν το χωράει ο νους του.

Αυτοί είναι οι δύο κόσμοι που μας περιβάλλουν και μας διακοσμούν σε κάθε μας βήμα, στην κάθε μας μέρα και που συγκρούονται στην κάθε ευκαιρία .