Ο Μάνος και το ηλιοβασίλεμα

Ο Μάνος Χατζιδάκις (1925-1994), ερωτώμενος για την καλή μουσική είχε απαντήσει:«Μπορεί να είναι και καλής ποιότητας μερικά από τα τραγουδάκια αυτά. Αλλά δεν με απασχολεί, δεν με ενδιαφέρει η εκτόνωση του ακροατή ή η διασκέδασή του. Με ενδιαφέρει η αποκάλυψή του, η επικοινωνία του μαζί μου» - (Συνέντευξη του σύνθετη στην εφημερίδα ΕΘΝΟΣ).

Η συνέντευξη αυτή ήταν και παραμένει ορόσημο, όταν κάποιος θέλει να ορίσει την καλή μουσική, είτε πολύ περισσότερο, όταν κάποιος θέλει να ανατρέξει στο έργο του συνθέτη. Γιατί όλα αυτά; Είναι απλό και με απλό τρόπο το είχε πει ο λαϊκός συνθέτης Γιάννης Παπαϊωάννου (1914-1972): «Δεν ξέρω αν τα περισσότερα τραγούδια γράφονται, όπως λένε, σε δύσκολες στιγμές. Θέλω να πιστεύω, πάντως, πως ονειρεύονται τις πιο ευτυχισμένες».

Σε όσα στέκια πλαϊνά στη θάλασσα κι αν πήγα η μουσική που είχαν επιλέξει ήταν ξένη, κατά πλειοψηφία reggaeή rockκαι μερικές φορές οι επιτυχίες της εποχής. Και αυτές ξένες. Τι έρχονταν το ηλιοβασίλεμα, τι είχαμε ηλιοβασίλεμα, τι τελείωνε το ηλιοβασίλεμα, η μουσική πάντα ίδια, ασύνδετη με την εικόνα. Και οι θαμώνες ικανοποιημένοι, όχι με το ηλιοβασίλεμα, αυτό έδειχναν φανερά ότι και βέβαιο το είχαν, αλλά και αδιάφορο τους ήταν. Οι δε ιδιοκτήτες των στεκιών ένιωθαν περήφανοι που οι θαμώνες ήταν ρεαλιστικά στο στέκι τους, αλλά νοερά στην Κούβα. Υπήρχαν βέβαια και χειρότερα. Επί παραδείγματι σε κάποια από αυτά από την ένταση της μουσικής, όχι την θάλασσα δεν άκουγες, αλλά πολύ φοβάμαι ότι σκοπό είχαν να την φοβίσουν.

Ένα βράδυ, κάποια στιγμή πλησίασα μία κυρία, ιδιοκτήτρια και τη ρωτάω: «Γιατί δεν παίζετε Χατζιδάκι; Η απάντηση ήταν σύντομη και ανατριχιαστική: «Τι θέλετε κύριε, να χαλάσουμε το μαγαζί»;

Θυμήθηκα τους στίχους του Γιώργου Σεφέρη από την Κίχλη: «Χώρες του ήλιου και δεν μπορείτε να αντικρίσετε τον ήλιο. Χώρες του ανθρώπου και δεν μπορείτε να αντικρίσετε τον άνθρωπο».

Περίεργο, δεν ξέρουν τον Χατζιδάκι, δεν θέλουν την ποιότητα, δεν γνωρίζουν ότι τα ηλιοβασιλέματα στην Ελλάδα είναι μόνο ποιητικά; Κάτι συμβαίνει με δαύτους. Προσοχή μην παρεξηγηθώ, μιλώ για το ηλιοβασίλεμα, ή το πρωινό και όχι για τις άλλες ώρες της ημέρας.

Τώρα θα μου πεις η νεολαία δεν θέλει Χατζιδάκι ή Piovanniή Rota, η νεολαία θέλει έτοιμη ομπρέλα και ξαπλώστρα, επώνυμο μαγιό, καφέ, ελάχιστες κουβέντες και πλακέ παραλληλεπίπεδο τηλέφωνο που με αυτό, στην καλύτερη περίπτωση, θα αποθανατίσει το ηλιοβασίλεμα.

Οι μεγαλύτεροι πάλι από την νεολαία. Αυτοί ή έχουν ξεχάσει ή δεν τους άρεσε ή αρέσει ο Χατζιδάκις, ή στην καλύτερη περίπτωση δεν γνωρίζουν ότι το ηλιοβασίλεμα στην Ακολη, στη Ροδινή, στο Λαμπίρι είναι μικρό, όμορφο, αθόρυβο, δεν μιλά παρά μόνο δείχνει. Τι δείχνει; Την ψυχή του κάθε άνθρωπου.

Όσο για τους ιδιοκτήτες, ας καταλάβουν κάποτε, ίσως το επόμενο καλοκαίρι, ότι ένας καφές ή ένα ποτό δεν αρκούν, αν αυτά είναι «νοθευμένα».