Η στάση του Πατρών Χρυσοστόμου και οι ορκωμοσίες των Δημοτικών Συμβουλίων

Δεν ήσαν λίγοι εκείνοι οι οποίοι είδαν την στάση του Μητροπολίτη Πατρών Χρυσοστόμου ως “απάντηση” στην στάση του Γόρτυνος Ιερεμία, που προκάλεσε το δημόσιο αίσθημα κατά την ορκωμοσία του νέου Δημοτικού Συμβουλίου στη Δημητσάνα. Στο διαδίκτυο, σε δεκάδες σχόλια, πολλοί έσπευσαν να συγχαρούν τον Πατρών Χρυσόστομο για την ήπια αντιμετώπιση ανάλογης κατάστασης στην ορκωμοσία του Περιφερειακού Συμβουλίου Δυτ. Ελλάδος.

Ο ίδιος ο Μητροπολίτης Πατρών, όμως, δεν φαίνεται, τελικά, να συμμερίζεται την εκτίμηση αυτή πολλών χριστιανών. Με χθεσινό κείμενό του υπεραμύνεται της εκτός εαυτού στάσης του Μητροπολίτη Γόρτυνος, σημειώνοντας επί λέξει: Σε κάποιες τελετές ορκωμοσίας των νέων αιρετών Αρχόντων, υπήρξαν τινές, οι οποίοι ετόλμησαν να είπουν, ότι η Εκκλησία είτε δεν έχει θέση στις τελετές αυτές (βλ. Δημητσάνα, όπου αντέδρασε και δικαίως, ο άξιος Μητροπολίτης της, επικροτούμενος από το σύνολο του ευσεβούς Λαού), είτε ότι η Εκκλησία, καιρός είναι, να ασχοληθή με τα του οίκου της, είμαστε υπέρ του πλήρους χωρισμού Εκκλησίας και Πολιτείας κ.λ.π. (βλ. Πάτρα, όπου αμέσως απαντήσαμε περί του ρόλου και της προσφοράς της Εκκλησίας στο κοινωνικό σύνολο). Βεβαίως ο λόγος μας ήτο συνετός και ουσιαστικός και δεν απέβλεπε στο να δημιουργήση ταραχή στην τόσο ωραία Εκδήλωση της Ορκωμοσίας του αγαπητού μας πρώτου Αιρετού Περιφερειάρχου Δυτικής Ελλάδος κ. Αποστόλου Κατσιφάρα και του Περιφερειακού Συμβουλίου.

Όμως η πρόκληση δεν έπρεπε να μείνη χωρίς απάντηση. Από τα παραπάνω εξάγονται αβίαστα τα ακόλουθα συμπεράσματα:1.Ο Πατρών στηρίζει πλήρως τον Γόρτυνος. Θεωρεί την αντίδρασή του δίκαιη, γι' αυτό και την επικρότησε ο “ευσεβής λαός” και τον χαρακτηρίζει άξιο ποιμενάρχη. Νομίζω πως είναι η πρώτη δημόσια στήριξη ιεράρχου στον Γόρτυνος, γιατί μέχρι τώρα κανείς μητροπολίτης δεν βγήκε να τον υπερασπιστεί.2.Ο Πατρών αφήνει, βέβαια, και μια σαφή αιχμή για την στάση του Γόρτυνος, όταν λέει πως: “βεβαίως ο λόγος μας ήτο συνετός και ουσιαστικός και δεν απέβλεπε στο να δημιουργήσει ταραχή”.

Αυτό το “βεβαίως” δημιουργεί αυτομάτως μια αντιδιαστολή... Και μιαν αντίφαση;Κατά τα άλλα το κείμενο του Πατρών, ως προς την επιχειρηματολογία, κινείται στη “λογική” του Γόρτυνος: Η Εκκλησία που είναι η “τροφός” αυτού του λαού, οι “γνωστοί κύκλοι” που ασκούν “αισχρή προπαγάνδα εναντίον της Εκκλησίας” και “θέλουν ένα άθεο κράτος”, η Εκκλησία έχει δικαίωμα να “μιλάει”, προσφέρει τεράστιο “κοινωνικό έργο” κ.ο.κ. Πράγματα χιλιοειπωμένα, αναμάσημα, εν πολλοίς, των όσων έλεγε ο μακαριστός Χριστόδουλος. Φίλος κληρικός μου έγραψε, με αφορμή την περίπτωση Γόρτυνος:

Η περίπτωσή του δεν είναι μοναδική, απλώς πολλοί άλλοι μητροπολίτες δεν έχουν καντιωτικές καταβολές, όπως αυτός, και έτσι δεν παρασύρονται και ελέγχουν κάπως τα συναισθήματά τους δημόσια. Όμως από κάτω βρίσκεται η ίδια χρόνια αρρώστια: η ανικανότητα της Εκκλησίας μας να συναντηθεί με το νεωτερική κοινωνία και να διαλεχθεί μαζί της ως ίσος προς ίσον. Αυτή η ισότητα στον διάλογο τής είναι ανυπόφορη. Όχι, πρέπει να ομιλεί πάντα αφ’ υψηλού. Οφείλουν όλοι να αναγνωρίζουν συνεχώς το τι προσέφερε. Κάθε αμφισβήτηση του σημερινού θεσμικού ρόλου της Εκκλησίας την εκλαμβάνουν ως ύβρη.

Οι ιεράρχες μας φαίνεται πως αρέσκονται να εθελοτυφλούν. Αγνοούν, άραγε, ότι οι πιστοί που εκκλησιάζονται είναι μια ισχνή μειοψηφία σήμερα στην ελληνική κοινωνία; Παραβλέπουν το γεγονός ότι η σύγχρονη κοινωνία μαθαίνει να ζει χωρίς Θεό κι αυτό οφείλεται και στην αδυναμία της ποιμαίνουσας Εκκλησίας να σαρκώσει την αγάπη του Χριστού έργω και λόγω; Κλείνουν τ' αυτιά και τα μάτια τους οι ιεράρχες στην αγωνιώδη κραυγή του ανθρώπου για δικαιοσύνη και ισότητα, σ' έναν κόσμο που δοκιμάζεται από τον ρατσισμό και την ιδιοτέλεια; Δεν κατανοούν ότι για τους πολλούς η Εκκλησία ισούται με μια ακόμη εξουσία, που τους καταδυναστεύει ποικιλοτρόπως;

Η Εκκλησία πρέπει να οικοδομήσει εξ αρχής μια στέρεη σχέση με το ποίμνιό της. Μια σχέση που δεν θα βασίζεται σε αυτονόητα και δεδομένα, αλλά θα επαναπροσδιορίζεται κάθε στιγμή. Μια αέναη σχοινοβασία, που θα έχει ως μέτρο το κάθε ένα πρόσωπο, και δεν θα χρησιμοποιεί το “λαό”, όπως οι πολιτικοί, ως αόριστη έννοια, για να πιπιλίζει, κάθε φορά, την καραμέλα “η Εκκλησία είναι ο λαός”, χωρίς να το εννοεί. Ας σταματήσουν, τουλάχιστον, τα κούφια λόγια που λέγονται κατά συνθήκην χωρίς να τα πιστεύουν και οι ίδιοι οι πνευματικοί ταγοί μας.

Παναγιώτης Ανδριόπουλος