Κωμικοτραγικές καταστάσεις
Ούτε μία, ούτε δύο, ούτε τρεις, αλλά τέσσερις συνολικά είναι οι περίοδοι όπου στην Ελλάδα εν μέσω εμφυλίων σπαραγμών είχαμε το μοναδικό φαινόμενο της δυαρχίας, δηλαδή να υπάρχουν δύο «Κυβερνήσεις».
Είτε αυτές ήταν κανονικές είτε όχι, είτε εκλεγμένες είτε ανατρεπτικές, σε κάθε περίπτωση δεν υπάρχει προηγούμενο στα παγκόσμια χρονικά, μια χώρα να «κυβερνάται» εις διπλούν, σε τέσσερις διαφορετικές χρονικά περιπτώσεις!
Κι όλα αυτά συνέβησαν μέσα σε 115 χρόνια (1822-1947), με αίτιο τα προσωπικά πάθη, τις υπέρμετρες φιλοδοξίες, την πολιτική μίσους των κομμάτων, τα ξένα συμφέροντα, το γεγονός πως Στρατός και Παλάτι αρέσκονταν στο να αγνούν το ρόλο τους, εντέλει κοινός παρονομαστής είναι το DNA του Έλληνα.
Η πρώτη περίπτωση ήταν μεσούσης της επανάστασης του 1821, η δεύτερη στα χρόνια του Βενιζέλου, η τρίτη επί Γερμανικής κατοχής και η τελευταία στα χρόνια του Εμφυλίου.
Α: 1823 και 1824, Β: 1916, Γ: 1941-1943, Δ: 1944 και 1947-1949
"Ντρέπονταν" οι ιστορικοί και οι δάσκαλοι να μας τα πουν, ντρεπόμασταν και μεις να τα διαβάσουμε, κι έτσι στα 1823, 1824 είχαμε «αψιμαχίες μεταξύ των εξεγερμένων». Το 1916 είχαμε «διχασμό». Το 1941 μιλούσαν για κατοχικές και δοσίλογες κυβερνήσεις και το 1944, 1947 είχαμε συμμοριτοπόλεμο.
Μα και τις τέσσερις φορές, εμφύλιος πόλεμος ήταν, Έλληνες πολέμησαν και σκότωσαν (κατά χιλιάδες δυστυχώς), Έλληνες.
Ας τις δούμε μία - μία:
Α’ ΠΕΡΙΠΤΩΣΗ 1823 και 1824
Έχουμε διπλή περίοδο εμφυλίου πολέμου, ο Α’ το 1823 και το 1824. Λίγους μήνες μετά την κήρυξη της Επανάστασης τον Μάρτιο του ’21, δηλαδή τον Ιανουάριο το 1822 θεσμοθετείται το «Εκτελεστικό του 1822» (Ιανουάριος 1822 - Απρίλιος 1823) που αποτέλεσε την πρώτη "Προσωρινή Διοίκηση" της Ελλάδας, όπως αυτή θεσπίστηκε στην Α΄ Εθνοσυνέλευση της Επιδαύρου το 1822.
Η δεύτερη κατά σειρά «κυβέρνηση», δηλαδή το 2ο εκτελεστικό ανατράπηκε βίαια τον Ιανουάριο του 1824 από τις εμφύλιες διαμάχες. Στις 6 Ιανουαρίου 1824, το Βουλευτικό απέπεμψε την προηγούμενη διοίκηση και διόρισε νέο Εκτελεστικό με πρόεδρο τον Γεώργιο Κουντουριώτη.
Το Φθινόπωρο του 1823 συγκεντρώθηκαν στη Σιλίμνα της Τρίπολης οι Θεόδωρος και Πάνος Κολοκοτρώνης, Θ. Νέγρης, Γεώργιος Σισίνης, Φωτήλας, Οδυσσέας Ανδρούτσος, Δημήτριος Πλαπούτας, Νικηταράς, Δημήτριος Υψηλάντης, Γ. Καραμάνος, Μούρτζινος κ.α.
Εκεί αποφασίστηκε από κοινού η αντίσταση κατά του εκτελεστικού, δηλαδή του κυρίαρχου οργάνου εξουσίας, και όλοι μαζί ορκίστηκαν «ενώπιον της εικόνας του Χριστού» ότι θα αγωνιστούν ενωμένοι.
Η μία "Κυβέρνηση" ήταν στο Κρανίδι η άλλη στην Τρίπολη
Στα τέλη Νοεμβρίου 1823 το Βουλευτικό καταφεύγει στο Κρανίδι για να βρίσκεται πιο κοντά στα ναυτικά νησιά που το υποστήριζαν. Από εκεί κηρύσσει παράνομο το Εκτελεστικό και κηρύσσει νέο, με επικεφαλής τον υδραίο μεγαλοκαραβοκύρη Γεώργιο Κουντουριώτη και μέλη τους Παναγιώτη Μπόταση, Ιωάννη Κωλέττη, Νικόλαο Λόντο και Ανδρέα Ζαΐμη.
Έτσι, δημιουργούνται δύο πόλοι εξουσίας, ο ένας με έδρα το Κρανίδι («Κυβερνητικοί» με επικεφαλής τον Θόδωρο Κολοκοτρώνη) και ο άλλος με έδρα την Τριπολιτσά («Αντικυβερνητικοί»). Η μία κυβέρνηση κατηγορούσε την άλλη ως παράνομη, ενώ και οι δύο προκήρυξαν εκλογές για την ανάδειξη νέου Βουλευτικού.
Β’ ΠΕΡΙΠΤΩΣΗ 1916
Η Κυβέρνηση Εθνικής Αμύνης ή Κυβέρνηση Θεσσαλονίκης ήταν προσωρινή, επαναστατική κυβέρνηση που ήλεγχε το λεγόμενο Κράτος της Θεσσαλονίκης (τη Βόρεια Ελλάδα, τα νησιά του Αιγαίου και την Κρήτη) από τις 16 Σεπτεμβρίου 1916 κατόπιν της επικράτησης του Κινήματος της Εθνικής Αμύνης, ενώ η νόμιμη συνταγματικά και επίσημη κυβέρνηση της Ελλάδας (με έλεγχο της Νότιας Ελλάδας) ήταν η Κυβέρνηση Νικολάου Καλογερόπουλου 1916.
Την κυβέρνηση αυτή σχημάτισε στη Θεσσαλονίκη, με την υποστήριξη των όπλων της Αντάντ - μονάδες της οποίας είχαν αποβιβαστεί εκεί προηγουμένως χωρίς την έγκριση της ελληνικής κυβέρνησης παραβιάζοντας την εθνική κυριαρχία αλλά και την ουδετερότητα της χώρας - ο Ελευθέριος Βενιζέλος μαζί με το Ναύαρχο Παύλο Κουντουριώτη και το Στρατηγό Παναγιώτη Δαγκλή.
Το αξιοσημείωτο είναι πως η «Κυβέρνηση» Βενιζέλου δεν άλλαξε πολίτευμα, παρέμεινε υπό τη Βασιλεία.
Ο ένας κυβερνούσε από τη Θεσσαλονίκη ο άλλος από την Αθήνα
Η προσωρινή αυτή κυβέρνηση είχε τον έλεγχο και κατά τη διάρκεια της διακυβέρνησης της νότιας Ελλάδας από την Κυβέρνηση Σπυρίδωνα Λάμπρου 1916 (Σεπτέμβριο 1916 - Απρίλιο 1917) και την Κυβέρνηση Αλέξανδρου Ζαΐμη 1917 (Απρίλιο - Ιούνιο 1917), μέχρι το σχηματισμό της Κυβέρνησης Ελευθερίου Βενιζέλου 1917 που ήταν επίσημη κυβέρνηση της Ελλάδας.
Γ’ ΠΕΡΙΠΤΩΣΗ 1941-1943
Η ελληνική Κυβέρνηση του Καΐρου ήταν η εξόριστη κυβέρνηση της Ελλάδας η οποία δημιουργήθηκε μετά την Μάχη της Ελλάδας, και την επακόλουθη κατάληψη της Ελλάδας από την Ναζιστική Γερμανία και την Φασιστική Ιταλία.
Λόγω της κατάληψης της Ελλάδας από εχθρικές δυνάμεις και της αντίστασης που προέβαλαν οι εντός ελληνικών συνόρων αντιστασιακές ομάδες, η εξόριστη κυβέρνηση είχε ελάχιστη επιρροή στα πολιτικά γεγονότα εντός Ελλάδας.
Έδρα της εξόριστης κυβέρνησης ήταν το Κάιρο της Αιγύπτου, εξ’ ου και η ονομασία της ως "Κυβέρνηση του Καΐρου".
Επικεφαλής της ήταν ο Βασιλέας Γεώργιος Β΄, ο οποίος απoχώρησε από την Αθήνα τον Απρίλιο του 1941, έπειτα από την γερμανική εισβολή στην χώρα, αρχικά με προορισμό το νησί της Κρήτης και στην συνέχεια το Κάιρο της Αιγύπτου.
Εκεί παρέμεινε έως και την αποχώρηση των γερμανικών κατοχικών στρατευμάτων από την χώρα στις 17 Οκτωβρίου 1944. Πρωθυπουργοί διετέλεσαν οι Εμμανουήλ Τσουδερός, Σοφοκλής Βενιζέλος και Γεώργιος Παπανδρέου.
Αλλη Κυβέρνηση είχαμε στο Κάιρο, άλλη στην Αθήνα
Την ίδια στιγμή, πίσω στην Ελλάδα, στην υποδουλωμένη Ελλάδα, είχαμε την Ελληνική Πολιτεία, κατά την περίοδο 1941-1944. Ηταν το όνομα του κράτους - μαριονέτας στον Ελληνικό χώρο και της κατοχικής κυβέρνησής του, κατά τη διάρκεια της κατοχής της χώρας από τις δυνάμεις του Άξονα στο Β' Παγκόσμιο Πόλεμο.
Συνολικά, την Ελληνική Πολιτεία κυβέρνησαν τρείς διαδοχικές κατοχικές κυβερνήσεις: Κυβέρνηση Γεωργίου Τσολάκογλου 1941, Κυβέρνηση Κωνσταντίνου Λογοθετόπουλου 1942, Κυβέρνηση Ιωάννη Ράλλη 1943.
Δ’ ΠΕΡΙΠΤΩΣΗ 1944, 1947-1949
Ο εμφύλιος (σε δύο φάσεις) που ακολούθησε την απελευθέρωση του 1944, είχε ως αποτέλεσμα νέες ανωμαλίες.
Κατά πρώτον έχουμε το 1944 την Πολιτική Επιτροπή Εθνικής Απελευθέρωσης που ήταν επιτροπή κυβερνητικού χαρακτήρα που ιδρύθηκε λίγους μήνες πριν το τέλος της κατοχής. Ιδρύθηκε στις 10 Μαρτίου του 1944, στη Βίνιανη της Ευρυτανίας, με πρωτοβουλία του ΕΑΜ, όχι όμως αποκλειστικά από κομμουνιστές.
Σκοπός της ήταν να οργανώσει τη διοίκηση της κατεχόμενης «Ελεύθερης Ελλάδας». Aποκαλούνταν «Κυβέρνηση του Βουνού». Πρόεδρος (Πρωθυπουργός) και προσωρινά Γραμματέας (υπουργός) Εξωτερικών, ο στρατηγός Ευριπίδης Μπακιρτζής και τον διαδέχτηκε ο Αλέξανδρος Σβώλος.
Την ίδια περίοδο στην Αθήνα οι νόμιμες κυβερνήσεις ήταν αυτές (όλες το 1944) των: Σοφοκλή Βενιζέλου, και Γεωργίου Παπανδρέου.
Οι μεν είχαν έδρα στην Ευρυτανία και στην Πίνδο, οι δε στην Αθήνα
Το 1947 έχουμε την Προσωρινή Δημοκρατική Κυβέρνηση (ΠΔΚ) ή και λεγόμενη Κυβέρνηση του Βουνού, που δημιούργησε το ΚΚΕ στις 23 Δεκεμβρίου του 1947 και μέλη της ήταν ανώτερα στελέχη του κόμματος. Η ΠΔΚ εγκαταστάθηκε στους ορεινούς όγκους της βόρειας Πίνδου και ο βίος της τερματίστηκε με τη λήξη του εμφυλίου πολέμου.
Πρόεδρος της κυβέρνησης και υπουργός Στρατιωτικών ορίστηκε ο Μάρκος Βαφειάδης, ενώ την άνοιξη του 1949 μετά την αποπομπή του, ανέλαβε ο Μήτσος Παρτσαλίδης, μέχρι την οριστική ήττα του ΔΣΕ τον Αύγουστο του 1949.
Οι νόμιμες κυβερνήσεις στην Αθήνα, την ίδια περίοδο (1947-1949) ήταν αυτές των: Δημητρίου Μαξίμου, Κωνσταντίνου Τσαλδάρη, Θεμιστοκλή Σοφούλη και Αλέξανδρου Διομήδη.
Αυτά τα ολίγα για το μακρινό, σκοτεινό παρελθόν της χώρας. Σχεδόν οκτώ δεκαετίες μετά την τελευταία "ανωμαλία", τίποτα δεν προδικάζει ότι η χώρα μπορεί να ξαναζήσει τέτοιους εφιάλτες...
Αυτά κι άλλο κακό να μην μας βρει.
Ακολουθήστε το thebest.gr στο Google News και μάθετε πρώτοι όλες τις ειδήσεις
Δείτε όλες τις τελευταίες Ειδήσεις από την Ελλάδα και τον Κόσμο, τη στιγμή που συμβαίνουν, στο thebest.gr
