Τα τρία μεγάλα εμπόδια για την αποπληρωμή των ληξιπρόθεσμων οφειλών

Τι κι αν λεφτά υπάρχουν, το Δημόσιο συνεχίζει να εξοφλεί τα ληξιπρόθεσμα προς ιδιώτες με ρυθμούς χελώνας. Κι' αυτό είτε λόγω αδυναμίας των υπουργών να ανταποκριθούν στους γρήγορους ρυθμούς που απαιτεί η νέα πραγματικότητα, είτε λόγω γραφειοκρατίας.

Αναλυτικότερα, σύμφωνα με την εφημερίδα "Η Καθημερινή", αν και η εισροή κεφαλαίων από τον μηχανισμό στήριξης έχει ξεκινήσει από το Δεκέμβριο, μέχρι και τα τέλη Ιανουαρίου, το Δημόσιο έχει αποπληρώσει μόνο 1,003 δισ. ευρώ σε υποχρεώσεις του ενώ τα ταμειακά διαθέσιμα αγγίζουν τα 4 δισ.

Παρά τους κανόνες λοιπόν που έχουν θεσπιστεί για το πώς θα γίνει η αποπληρωμή των ληξιπρόθεσμων οφειλών του Δημοσίου και έχουν υπογραφεί τα σχετικά Μνημόνια συνεργασίας μεταξύ του Γενικού Λογιστηρίου του Κράτους (ΓΛΚ) και των υπολοίπων υπουργείων, η δημόσια διοίκηση αδυνατεί να αντεπεξέλθει των περιστάσεων και να διοχετεύσει με ομαλότητα την απαραίτητη ρευστότητα στην αγορά.

Στο υπουργείο Οικονομικών, υποστηρίζουν ότι βαδίζουν σύμφωνα με το χρονοδιάγραμμα που έχει καθοριστεί,
δηλαδή, στο πρώτο τρίμηνο του έτους να έχουν αποπληρωθεί 3,5 δισ. ευρώ ληξιπρόθεσμων χρεών και σε κάθε ένα από τα επόμενα τρίμηνα του 2013 να εξοφλούνται επιπλέον οφειλές ύψους 1,5 δισ. ευρώ. Ωστόσο αυτό δεν σημαίνει ότι τα χρήματα φθάνουν και στους τελικούς δικαιούχους. Γιατί; Το ΓΛΚ μπορεί να υπογράφει τις εντολές για την αποπληρωμή των χρεών, ωστόσοη γραφειοκρατιά, η έλλειψη προσωπικού στα υπουργεία και στις εφορίες, καθώς και οι φιλοδοξίες κάποιων προϊσταμένων να παρουσιάσουν μία ωραιοποιημένη εικόνα της εφορίας τους, έχουν σαν αποτέλεσμα η αγορά να ασφυκτιά.

Ειδικότερα σύμφωνα με την "Καθημερινή" υπάρχουν τα εξής τρία εμπόδια στην αποπληρωμή ληξιπρόθεσμων οφειλών του δημοσίου:

1. Πολιτικό σύστημα: Στο υπουργείο Οικονομικών καταφθάνουν αιτήματα από υπουργούς για πληρωμή ληξιπρόθεσμων οφειλών, χωρίς όμως τα απαραίτητα δικαιολογητικά που προβλέπονται στα Μνημόνια συνεργασίας. Στα αιτήματα αναφέρεται η ανάγκη για πίστωση κάποιου συγκεκριμένου ποσού, χωρίς ωστόσο να αναφέρεται ποια οφειλή πρόκειται να απολπληρωθεί.

Μέχρι πρότινος, οι υπουργοί ζητούσαν από τον εκάστοτε υπουργό Οικονομικών επιπλέον κονδύλια για την κάλυψη υποχρεώσεών τους, ωστόσο η πρακτική αυτή δεν μπορεί να συνεχιστεί αφού τα δημοσιονομικά περιθώρια είναι στενά, ο έλεγχος ασφυκτικός και η οποιαδήποτε απόκλιση θα "πληρώνεται" με νέα μέτρα. Έτσι τα αιτήματά τους δε γίνονται δεκτά, με αποτέλεσμα να σημειώνονται καθυστερήσεις στην αποπληρωμή οφειλών.

2. Γραφειοκρατία: Από την έγκριση ενός αιτήματος, μέχρι την πληρωμή της αντίστοιχης οφειλής, αποδεικνύεται ότι είναι μακρύς ο δρόμος. Στην πλειοψηφία τους, τα υπουργεία δεν έχουν ακόμα καταφέρει να «στήσουν» τους μηχανισμούς εκείνους που θα διοχετεύουν με ταχύτητα τα κεφάλαια στους εποπτευόμενους φορείς. Οι μηχανισμοί των υπουργείων ακόμα βρίσκονται σε στάδιο εκπαίδευσης, καθώς το νέο αυτό σύστημα αποτελεί κάτι το πρωτόγνωρο για τα ελληνικά δεδομένα. Από την άλλη, διάφοροι φορείς αδυνατούν να διεκπεραιώσουν τα αιτήματα τόσο λόγω έλλειψης και προσωπικού, όσο και επειδή δεν έχουν φροντίσει να ολοκληρώσουν τα χρονοδιαγράμματα αποπληρωμής των οφειλών τους. Δηλαδή, να συμβαδίσουν με τους συνολικούς στόχους αποπληρωμής χρεών ανά τρίμηνο.

3. Εφορίες: Η κατάσταση είναι απογοητευτική έως και τραγική. Τα αιτήματα για επιστροφές ΦΠΑ είναι χιλιάδες, αλλά αυτά σε αρκετές περιπτώσεις παραμένουν στοιβαγμένα σε διάφορα γραφεία. Το πρόβλημα με τις επιστροφές φόρων που δεν πραγματοποιούνται δεν είναι μονοδιάστατο, αλλά οφείλεται:

- Στους εφόρους που στην προσπάθειά τους να επιτύχουν τους μηνιαίους στόχους των εσόδων, δεν υπογράφουν αιτήματα επιστροφών ΦΠΑ.
- Στην κωλυσιεργία των υπαλλήλων, που ενώ έχουν υπογραφεί τα αιτήματα αυτά δεν προωθούνται στο ΓΛΚ ώστε να αποδεσμευτούν οι πιστώσεις.
- Στην πίεση για αύξηση των εσόδων από ληξιπρόθεσμες οφειλές, με αποτέλεσμα να «αδιαφορούν» για τα αιτήματα επιστροφής φόρων.

Πάντως, εφοριακοί υπάλληλοι αναφέρουν ότι η μη επιστροφή φόρων οφείλεται στην πρόθεση του υπουργείου να παρουσιάζει πλεόνασμα στον προϋπολογισμό, ωραιοποιώντας τα στοιχεία των εσόδων που μέχρι στιγμής βρίσκονται κάτω από τους στόχους.