Ο καταξιωμένος και πολύπλευρος συνθέτης κλείνει απόψε στο Κάστρο της Πάτρας την αυλαία του Διεθνούς Φεστιβάλ
Έναν ακριβώς μήνα μετά τη συναυλία του στην «Πολιτεία» ο Θάνος Μικρούτσικος επιστρέφει στη γενέτειρά του, την Πάτρα, με ένα πρόγραμμα πιο ιδιαίτερο, όπου μουσική και ποίηση συμπορεύονται. Πιο ιδιαίτερες μουσικές φόρμες σε σχέση με αυτές του τραγουδιού, δένουν μ' έναν ποιητικό λόγο ειρωνικά επίκαιρο, τιμώντας παράλληλα την ποίηση, που έχει και Πατρινή υπογραφή. Λίγο πριν την αποψινή συναυλία, στον Ελαιώνα του Κάστρου, με μουσική του σε ποίηση Μπρεχτ και Γιώργου Κοζία, ο Θάνος Μικρούτσικος μιλά στο thebest.gr για τον πολιτισμό, την πολιτική, για την Πάτρα και τα χαμένα της στοιχήματα.
«Για μια ακόμα φορά η Πάτρα με τίμησε».
Με το «Πάντα γελαστοί και γελασμένοι» ο Θάνος Μικρούτσικος κινήθηκε σε λαϊκά – πολιτικά μουσικά μονοπάτια. Απόψε οι νότες δεν αντιστοιχούν σε λαϊκά ακόρντα αλλά σίγουρα η πολιτική διάσταση δε λείπει.
«Η συναυλία που έδωσα με πολλή μεγάλη επιτυχία πριν από περίπου ένα μήνα ήταν αυτή που έκανα στο Φεστιβάλ Αθηνών και στο Ηρώδειο το «Πάντα γελαστοί και γελασμένοι», που μάζεψε πάρα πολύ κόσμο. Για μια ακόμα φορά η Πάτρα με τίμησε και συγκινήθηκα ιδιαιτέρως. Αλλά επίσης έχω μια ιδιαίτερη συγκίνηση από το γεγονός ότι κλήθηκα από το Φεστιβάλ για να κάνω μια άλλου τύπου συναυλία, πιο εσωστρεφή, που αφορά μορφές μουσικής πολύ πιο διαφορετικές από ότι το τραγούδι . Και μάλιστα μαζί με μένα, νομίζω ότι το Φεστιβάλ θέλησε να τιμήσει και στο πρόσωπο του Γιώργου Κοζία, - ενός πάρα πολύ σπουδαίου Πατρινού ποιητή - και τη σχολή της ποίησης της Πάτρας».
«Έχουμε μια πολύ σπουδαία ομάδα». Άλλωστε η πόλη έχει ένα πνευματικό δυναμικό διόλου ευκαταφρόνητο, το οποίο ο Θάνος Μικρούτσικος γνώρισε πριν 30 περίπου χρόνια.
«Πρέπει εδώ να σας πω και το είχα εντοπίσει από την εποχή του Διεθνούς Φεστιβάλ τη δεκαετία του ΄80 και μετά όταν δούλεψα τρία χρόνια για την Πολιτιστική Πρωτεύουσα, ότι η Πάτρα έχει την τύχη εδώ΄και 30 – 40 χρόνια, να έχει μια σειρά από φιλόλογους, ποιητές, λογοτέχνες, πολύ υψηλών προδιαγραφών , που έχω την εντύπωση , χωρίς να είμαι κριτικός λογοτεχνίας, ότι συνιστούν μια σχολή ιδιαιτέρων αξιώσεων. Δεν έχει να ζηλέψει σε τίποτα από την πολύ σπουδαία επίσης σχολή των ποιητών της Θεσσαλονίκης. Έχει σπουδαία πρόσωπα. Εμένα μου τα έμαθε και του οφείλω ευγνωμοσύνη, ο σπουδαίος φιλόλογος Άρη Δρουκόπουλος. Ποιητές σαν τον Διονύση Καρατζά, τον Γιώργο. Κοζία, λογοτέχνες σαν τον Κώστα Λογαρά, ποιητές σαν τον Φωσταίνη, τον Σωκράτη Σκαρτσή, τον Δημήτρη Κάβουρα, τον Βασίλη Λαδά, την Έρση Σωτηροπούλου, σπουδαία μυθιστοριογράφος και αν σ΄αυτούς προσθέσω και την εκ μεταγραφής Πατρινή Ρέα Γαλανάκη, νομίζω ότι έχουμε μια πολύ σπουδαία ομάδα ποίησης, λογοτεχνίας, μυθιστορήματος.
Ο Γιώργος Κοζίας είναι μια ιδιαίτερη περίπτωση, Προσωπικά πιστεύω ότι είναι στην πρώτη γραμμή, όχι μόνο στην Ελλάδα, η γραφή του είναι εξαιρετική ακόμα κι αν συγκριθεί με ξένους ποιητές και δύο έργα μου βασίζονται στην ποίησή του. Θα παρουσιαστεί λοιπόν το ένα απ αυτά «Η Γη τσακισμένο καράβι» με δύο πολύ μεγάλες μουσικούς, τη Νέλλη Σεμιτέκολο, στο πιάνο, που η σύγχρονη μουσική της οφείλει πολλά και η Αγγελική Καθαρίου, μια νεώτερη τραγουδίστρια, η οποία κάνει σπουδαία καριέρα στο εξωτερικό. Αυτό είναι ένα κομμάτι καθαρά κλασσικής μουσικής, που ίσως θυμήσει σε κάποιος παλιότερους και τις καλές στιγμές του Διεθνούς Φεστιβάλ , την εποχή της δεκαετίας του΄80.
Το επόμενο μέρος είναι πιο άμεσο, αλλά ένα ολοκληρωμένο έργο. Είναι η «Μουσική Πράξη στον Μπρεχτ» και να μην ξεχάσω ανάμεσα στον Κοζία και στον Μπρεχτ θα υπάρχει και ο Μπρεχτ του Μάνου Χατζηδάκι, σε μετάφραση του Οδυσσέα Ελύτη από τον «Κύκλο με την κιμωλία», για φωνή και πιάνο, πιάνο εγώ, φωνή η Ρίτα Αντωνοπούλου. Το μεγάλο μέρος της συναυλίας είναι η «Μουσική Πράξη στον Μπρεχτ», ένα ολοκληρωμένο μου έργο που έγραψα στη δεκαετία του ΄70. Το είχα παρουσιάσει στο Δημοτικό Θέατρο, σε 4 παραστάσεις, το 1979 με πολλή μεγάλη επιτυχία. Δεν ήταν τόσο το ότι ήταν γεμάτο το θέατρο, όσο η απήχηση και η αποδοχή που είχε. Το παρουσίασα πάλι όταν καλλιτεχνικός διευθυντής στο ΔΗΠΕΘΕ ήταν ο Γιώργος Κιμούλης, με την ευκαιρία των 100 χρόνων από τη γέννηση του Μπρεχτ και τώρα είναι η τρίτη φορά που το παρουσιάζω σε καιρούς δύσκολους που ο Μπρεχτ απέκτησε πέραν της διαχρονικότητάς του και την επικαιρικότητά του. Μαζί μου θα είναι η εκπληκτική Ρίτα Αντωνοπούλου αλλά και οι σπουδαίοι μουσικοί Θύμιος Παπαδόπουλος και Δημήτρης Χουντής στα πνευστά τους. Είναι μια συναυλία άμεση, αλλά πιο εξειδικευμένη από την προηγούμενη. Θέλω να ευχαριστήσω το Φεστιβάλ της Πάτρας για την πρόσκληση και κυρίως τον Βαγγέλη Πολίτη».
«Είναι ένας από τους μεγαλύτερους Έλληνες ποιητές»
Ο Πατρινός συνθέτης δεν επέλεξε τυχαία την ποίηση του Γιώργου Κοζία για να την μελοποιήσει. Τον θεωρεί σπουδαίο ποιητή και αυτό το συμπεραίνει κανείς αν αναλογιστεί ότι έχει ντύσει με νότες του, ποίηση του Μπρεχτ, του Ρίτσου του Νίκου Καββαδία κ.α..
«Ο Γιώργος Κοζίας στα ποιήματά του -κι έχω υπόψιν μου ότι έχει εκδώσει -σου δίνει την εντύπωση ότι περιέχει την ποίηση πριν απ’αυτόν, στις μεγάλες στιγμές της. Ότι δηλαδή κατέχει τα μέσα του με έναν τρόπο, που σπάνια τον έχω δει σε μεγάλους μας ποιητές. Σαν να περνάει όταν διαβάζεις μια ποιητική του συλλογή, όλη η ιστορία της ποίησης και όλων των ρευμάτων. Λειτουργεί με έναν τρόπο που μεγεθύνει τα πράγματα, θα τον έλεγα κάτι ανάμεσα στον εξπρεσιονισμό και τον σουρεαλισμό και έχει δημιουργήσει τρόπο. Και αυτό είναι χαρακτηριστικό των σπουδαίων καλλιτεχνών. Να ξέρεις ότι είναι αναγνωρίσιμος, χωρίς να επαναλαμβάνεται. Ταυτόχρονα υπάρχουν κείμενά του από τα οποία βλέπεις μια φοβερή μοναξιά και μια λυρικότητα , που βγαίνει ακόμα και μέσα από άγριες εικόνες. Στο η «Γη τσακισμένο καράβι» το 9ο τραγούδι αναφέρεται στον Πατρέα κι εκεί βλέπεις ότι θρηνεί την πόλη του. Έχω την εντύπωση ότι είναι ένας από τους μεγαλύτερους Έλληνες ποιητές αυτή τη στιγμή και πιστεύω ότι βρίσκεται σε πολύ υψηλό επίπεδο ακόμα κι αν συγκριθεί και με ξένους».
«Η κατάσταση είναι τόσο καταστροφική και τόσο βάρβαρη που ο Μπρεχτ επιβεβαιώνεται συνεχώς»
Το έργο που παρουσιάζει μεταξύ άλλων απόψε είναι η «Μουσική Πράξη στον Μπρεχτ» και είναι τουλάχιστον εντυπωσιακή η επίκαιρη διάσταση που αποκτά αυτό, δεκαετίες μετά.
«Η διαχρονικότητα του Μπρεχτ είναι αναμφισβήτητη, αλλά όμως όταν βλέπει κανείς και παρατηρεί και μέσα στο έργο μου «Μουσική Πράξη στον Μπρεχτ» ότι υπάρχουν κομμάτια που όταν κλείνεις τα μάτια σου είναι σαν να χουν γραφτεί αυτή τη στιγμή, κι έχουν γραφτεί από τον Μπρεχτ πριν από 80 χρόνια και τα΄χω μελοποιήσω πριν 35 , εκεί λες αυτή η επικαιρικότητα οφείλεται προφανώς σε αυτό που τραβάμε στην Ελλάδα εδώ και τρία χρόνια και τραβάνε κι ένα σωρό μεσογειακοί λαοί μαζί με μας. Η κατάσταση είναι τόσο καταστροφική και τόσο βάρβαρη που ο Μπρεχτ επιβεβαιώνεται συνεχώς».
«Η καταστροφή θα είναι απόλυτη αν συνεχιστεί αυτό»
Και ο Μπρεχτ φαίνεται να επιβεβαιώνεται δυστυχώς τραγικά. Ο Θάνος Μικρούτσικος μιλά για τη γενικευμένη δυσκολία και για τον φόβο που έχει κατακλύσει και αδρανοποιήσει τους περισσότερους Έλληνες.
«Για μένα η συντριπτική πλειοψηφία του κόσμου υποφέρει. Το πώς αντιδρά έχει να κάνει με πολλούς παράγοντες. Ο πρώτος είναι ο φόβος. Αν φοβάσαι ότι θα χάσεις κι άλλα και θα βρεθείς από το βάθος του τούνελ σε ένα γκρεμό δεν ξέρεις πώς να αντιδράσεις. Μετά, ένα ολόκληρο σύστημα εδώ στην Ελλάδα, των μεγάλων ΜΜΕ θα σου πω εγώ, παίζουν ένα παιχνίδι, ότι αν έρθει ο Τσίπρας και ο ΣΥΡΙΖΑ ή αν φύγουμε από το μνημόνιο θα καταστραφούμε. Ακόμα περισσότερο κι ότι αυτός είναι ο δρόμος που ναι μεν μας έχει πεθάνει, αλλά φανταστείτε τι θα γινόταν…Αυτά ακούμε. Κι όταν τα ακούει κάποιος ο οποίος δεν έχει ένα βαθμό συνειδητότητας στο 100, αντιλαμβάνεσαι ότι του κόβονται τα πόδια. Αλλά η λύση, πιστεύω, αλλιώς η καταστροφή θα είναι απόλυτη αν συνεχιστεί αυτό, είναι ο κόσμος να συνειδητοποιήσει ότι αυτός ο δρόμος ήδη τον έχει οδηγήσει στην καταστροφή και θα τον οδηγήσει σε ένα οριακό πράγμα μετά από 5 – 6 χρόνια. Αυτός ο δρόμος θέλει να δώσει τον εθνικό πλούτο σε τιμές ευκαιρίας στους ξένους και την πλειοψηφία του Ελληνικού λαού να δουλεύει με μηνιάτικα τύπου Σλοβενίας, Ινδίας ή Κίνας».
«Θέλω να ελπίζω ότι ο κόσμος , η συντριπτική του πλειοψηφία στο τέλος θα ξεσηκωθεί προς τη σωστή κατεύθυνση»
Την ίδια ώρα ,κληθείς να σχολιάσει τις πρακτικές της κυβέρνησης με αφορμή το «μαύρο» στην ΕΡΤ κάνει τις δικές του παρατηρήσεις.
«Eίναι ένα πράγμα το οποίο είναι απίστευτο. Τώρα ο Σαμαράς βρήκε το άλλο παιχνίδι, ότι παιδιά κάντε υπομονή να γίνουν οι Γερμανικές εκλογές, να κουρέψουν το χρέος και να πάμε προς το success story. Την ίδια στιγμή ο Κυριάκος Μητσοτάκης ετοιμάζεται να απολύσει 15.000, βγαίνει και το λέει. Την οικογένεια αυτή μάλιστα τη θαυμάζω για τον κυνισμό της. Λες και είναι οι χιλιάδες που προστίθενται στους ανέργους, πιόνια στο σκάκι. Είναι απίστευτο. Εγώ δεν μπορώ να σκεφτώ ότι μια μου ενέργεια στέλνει έναν άνθρωπο στην απόλυση. Αυτό το πράγμα το οποίο συμβαίνει για μένα είναι εξωπραγματικό. Θέλω να ελπίζω ότι ο κόσμος , η συντριπτική του πλειοψηφία, στο τέλος θα ξεσηκωθεί προς τη σωστή κατεύθυνση, γιατί υπάρχει και ο κίνδυνος μιας μη συνειδητοποιημένης αντίδρασης, η οποία οδηγεί σε πολύ επικίνδυνα μονοπάτια».
«Θα μπορούσε να είναι μια από τις δακτυλοδεικτούμενες θετικά περιοχές και πόλεις της Ευρώπης»
O Θάνος Μικρούτσικος γεννήθηκε στην Πάτρα και έφυγε το 1962 με τρένο. Έκτοτε επιστρέφει.
«Δεν θέλω να μυθοποιώ ούτε να ωραιοποιώ τα πράγματα. Είχα γράψει ένα κείμενο το 2005 όπου μιλούσα για την Πάτρα των παιδικών μου χρόνων, την αποτύπωνα, μιλούσα για την Πάτρα των αρχών του 20ου αιώνα που δεν ζούσα εγώ βέβαια, αλλά που είχα μάθει από διηγήσεις, από κείμενα, από σοβαρούς ανθρώπους, από τον Π. Κανελλόπουλο, από τον πατέρα μου. Έβλεπα και στον τρόπο ζωής και στην καθημερινότητα, όχι ότι δεν υπήρχαν ανισότητες, όλα αυτά υπήρχαν, αλλά υπήρχαν και πράγματα που πήγαιναν μπροστά. Κάποια στιγμή στη δεκαετία του΄80 και με την πρόταση του Φεστιβάλ που δεν περιοριζόταν στον τομέα του πολιτισμού, προσπαθούσε ν΄αφυπνίσει τον κόσμο να καταλάβει ότι η Πάτρα λόγω της θέσης της έχει τη δυνατότητα αν κάνει κάτι παρά πολύ σοβαρό στον πολιτισμό και ταυτόχρονα κάπως γίνουν επενδύσεις προς τον τομέα ενός πολιτιστικού τουρισμού, θα μπορούσε να είναι μια από τις δακτυλοδεικτούμενες θετικά περιοχές και πόλεις της Ευρώπης. Από κει και πέρα η Πάτρα έχασε το στοίχημα του φεστιβάλ γιατί όταν η κυβέρνηση Μητσοτάκη ήρθε στην εξουσία έκοψε την επιχορήγηση, νομίζω ο Δήμος μπορούσε να το σώσει.
Αλλά προφανώς δεν είχε νιώσει τη μεγάλη του αξία, παρόλη την τρομακτική επιτυχία εκείνης της πενταετίας. Και τη μεγάλη του αξία για την επιβίωση της πόλης. Το είχαν νιώσει πολύ Πατρινοί , αλλά όχι ο Δήμαρχος και οι τότε δημοτικοί άρχοντες. Το επόμενο στοίχημα που ήταν και το καθοριστικό χάθηκε με την Πολιτιστική Πρωτεύουσα. "Μάλλιασε" η γλώσσα μου λέγοντας ότι το πρόβλημα δεν είναι οι εκδηλώσεις, το πρόβλημα είναι οι υποδομές και το τι θα κάνουμε από το 2007 και μετά. Το στοίχημα χάθηκε. Λόγω της κρίσης δεν μπορεί να θεωρεί κανείς ότι θα δοθούν άλλες ευκαιρίες. Μακάρι η επόμενη γενιά να ξαναβάλει μπροστά αυτά τα στοιχήματα, αλλά εγώ στο ορατό μέλλον δεν το βλέπω».
«Προσπάθησα και με την παραίτηση να αφυπνίσω, αγρόν αγόραζαν οι πάντες, από αυτούς που είχαν τις τύχες της πολιτιστικής»
Μιλώντας περιληπτικά για την εποχή του 2006 συμπεραίνει ότι «Δυστυχώς χάθηκε το μεγαλύτερο στοίχημα για την πόλη. Δεν πήγαινε πάρα πέρα. Δεν μπορούσα να κάνω κάτι άλλο παρά να παραιτηθώ, αφού τους έφτιαξα ένα πρόγραμμα, αλλά δεν ήταν το θέμα αυτό. Προσπάθησα και με την παραίτηση να αφυπνίσω, αγρόν αγόραζαν οι πάντες, από αυτούς που είχαν τις τύχες της πολιτιστικής, από τη μεριά του τότε ΥΠΠΟ, των εντολοδόχων, ήταν εποχή της ΝΔ, αλλά και της Τοπικής Αυτοδιοίκησης που ήταν ΠΑΣΟΚ. Δεν είναι κομματικό δηλαδή το θέμα».
INFO
Η συναυλία δίνεται απόψε στις 9.30 στον Ελαιώνα του Κάστρου της Πάτρας
Με «όπλο» τη μουσική, την ποίηση και το λόγο, ο Πατρινός συνθέτης Θάνος Μικρούτσικος «προσκαλεί» τον Μπ. Μπρέχτ να …ξορκίσει το κακό και να αφυπνίσει συνειδήσεις, ενώ καλεί τον Γουϊλιαμ Μπλέηκ να γνωριστεί με τον Γιώργο Κοζία.
Το Διεθνές Φεστιβάλ της Πάτρας κλείνει για το 2013 την αυλαία των εκδηλώσεων, με μια παραγωγή, που φιλοδοξεί να περάσει στην ιστορία ως μια από τις καλύτερες στιγμές του θεσμού.
Ακολουθήστε το thebest.gr στο Google News και μάθετε πρώτοι όλες τις ειδήσεις
Δείτε όλες τις τελευταίες Ειδήσεις από την Ελλάδα και τον Κόσμο, τη στιγμή που συμβαίνουν, στο thebest.gr