Το κτίριο έχει πληγεί από το σεισμό του 2008
Το επιβλητικό νεοκλασικό κτίριο του «Ερμή» στο πάνω μέρος της πλατείας Γεωργίου, επί της Γεροκωστοπούλου, αποτελεί ένα αρχιτεκτονικό κόσμημα, «κληροδότημα στην Πάτρα, της άλλοτε ακμάζουσας αστικής τάξης, που πλούτισε από το εμπόριο σταφίδας, στα τέλη του 19ου και στις αρχές του 20ου αιώνα.
Το κτίριο, που φέρεται να έχει την υπογραφή του Ερνέστου Τσίλλερ, μιας και ορισμένοι το αμφισβητούν, αποτέλεσε την κατοικία του μεγαλέμπορα Παπαγιάννη, ο οποίος στις αρχές του 20ου αιώνα χρεοκόπησε και το άφησε.
Όπως διαβάζουμε στο Ιστορικό Λεύκωμα της Αχαϊκής Βιομηχανίας του Νίκου Σαραφόπουλου, το 1911 ο Εμπορικός Σύλλογος Πατρών Ερμής, αποφασίζει να αποκτήσει ιδιόκτητη στέγη και επιλέγεται το εντυπωσιακό ακίνητο, στο πάνω μέρος της πλατείας Γεωργίου, που είχε σχεδιαστεί από τον Ερνέστο Τσίλλερ και άνηκε στη Σταφιδική Τράπεζα.
Το κτίριο του «Ερμή» σε παλιότερη φωτογραφία από το βιβλίο του Βασίλ. Λάζαρη
Το κτίριο του «Ερμή» σε παλιότερη φωτογραφία από το βιβλίο του Βασίλ. Λάζαρη
Το συγκεκριμένο ακίνητο των κληρονόμων του Δημητρίου Καπράλου αγοράστηκε το 1888 από τον έμπορο και τραπεζίτη Κων. Παπαγιάννη. Το 1907 οι επιχειρήσεις του Κων. Παπαγιάννη πτώχευσαν και το διώροφο οίκημα της πλατείας Γεωργίου πέρασε στην ιδιοκτησία της Σταφιδικής Τράπεζας. Στις 10 Νοεμβρίου 1911 ο «Ερμής» ολοκληρώνει την αγορά του ακινήτου επί προεδρίας Ιωάννη Καραμανδάνη.
Ο Σύλλογος «Ερμής» δημιουργήθηκε στα 1868, από τον πλουσιότερο και ισχυρότερο, της εποχής, κάτοικο της Πάτρας, τον γεννημένο στο δουκάτο της Βάδης, Θεόδωρο Άμβουργερ.
Ο ιδρυτής του Συλλόγου «Ερμής», Θεόδωρος Άμβουργερ (1822-1883)
Ο ιδρυτής του Συλλόγου «Ερμής», Θεόδωρος Άμβουργερ (1822-1883)
Όπως διαβάζουμε στο βιβλίο «Η ιστορική πορεία του Εμπορικού Συλλόγου Πατρών Ερμής», του ιστορικού Βασίλη Κ. Λάζαρη, ο Σύλλογος ιδρύθηκε στις 24 Απριλίου 1868, από ομάδα 36 εμπόρων της Πάτρας με σκοπό «την από κοινού σύσκεψιν των μελών (του) και συζήτησιν περί παντός αντικειμένου αφορώντος τας ανάγκας και τα συμφέροντα του εμπορίου και της βιομηχανίας εν γένει και της πόλεως».
Μέλη του Συλλόγου μπορούσαν να είναι μόνο έμποροι, βιομήχανοι, τραπεζίτες, διευθυντές Τραπεζών, εμπορικοί πράκτορες και εμπορομεσίτες, εγκατεστημένοι στην Πάτρα.
Το Μέγαρο της πλατείας Γεωργίου εξασφάλισε για τον «Ερμή» ευρύχωρες και εντυπωσιακές αίθουσες, αλλά και αξιόλογο έσοδα από την ενοικίαση των ιδιόκτητων καταστημάτων.
Το 1941 το Μέγαρο του «Ερμή» επιτάχθηκε από τον ιταλικό στρατό, που το χρησιμοποίησε ως αρχηγείο. Το φθινόπωρο του 1943 οι Γερμανοί το μετέτρεψαν σε στρατώνα. Μετά την απελευθέρωση εγκαθίσταται, μέχρι τον Απρίλιο του 1954, η διοίκηση της Χωροφυλακής. Το κτίριο και η επίπλωση υπέστησαν πολλές καταστροφές. Το συμβούλιο του Ερμή υποχρεώνεται να προσχωρήσει σε εκτεταμένες επισκευές με την εποπτεία του μηχανικού Χρ. Χριστόπουλου.
Φωτογραφίες από παλιότερες εκδηλώσεις του Συλλόγου
Φωτογραφίες από παλιότερες εκδηλώσεις του Συλλόγου
Ο Εμπορικός Σύλλογος Ερμής, σε όλη τη διάρκεια της δράσης του, παρενέβαινε σε θέματα οικονομικής φύσης που αφορούσαν την Πάτρα, αλλά και τις γενικότερες εξελίξεις. Αρχικό μέλημα του, ήταν η διαχείριση των σταφιδικών κρίσεων, το ύψος των δασμών και η πορεία των λιμενικών έργων.
Πρωτοστατεί όμως και στην ανέγερση και διακόσμηση του Δημοτικού Θεάτρου (1872). Από τον Εμπορικό Σύλλογο Ερμή προέκυψαν ο Εμπορικός και Βιομηχανικός Σύλλογος (1884) και ο Σύλλογος Εισαγωγικού Εμπορίου Πατρών (1904).
Μετά τις 31 Μαρτίου 1995 ο Σύλλογος αποκτά χαρακτήρα πολιτιστικής λέσχης, με σκοπό την ανάπτυξη δραστηριοτήτων σχετικών με τον πολιτισμό, την κοινωνική ζωή, το εμπόριο και την οικονομία γενικά, η παρακολούθηση των κοινωνικών, οικονομικών και εμπορικών προβλημάτων της Πάτρας και της ευρύτερης περιοχής και η οργάνωση διαλέξεων και σεμιναρίων για την προώθηση των αρχών του εμπορίου και για τη γνώση των οικονομικών θεμάτων.
Για τη νεώτερη γενιά ο «Ερμής» είναι γνωστός για τα πάρτι που δίνονταν εκεί και κυρίως για των Ανδρέα και Νίκου Παναγούλη – γιοι του σεφ της Λέσχης Γιώργου - οι οποίοι κάθε χρόνο γιόρταζαν τις ονομαστικές τους εορτές.
Το δραστήριο μέλος του «Ερμή», ο δημοσιογράφος Κωνσταντίνος Φιλόπουλος, εκδότης της εφημερίδας «Φορολογούμενος» (1849 - 1932)
Το δραστήριο μέλος του «Ερμή», ο δημοσιογράφος Κωνσταντίνος Φιλόπουλος, εκδότης της εφημερίδας «Φορολογούμενος» (1849 - 1932)
Ο σεισμός του 2008
Τομή στην ιστορία του Συλλόγου και του κτιρίου, αποτελεί ο σεισμός του 2008, ο οποίος έπληξε δραματικά το νεοκλασικό και διατηρητέο κτίριο του «Ερμή». Από το 2009, έχει ξεκινήσει για τα μέλη και τη διοίκηση του Συλλόγου, ένας αγώνας για την αποκατάσταση του κτιρίου και την επαναλειτουργία του, ο οποίος συνεχίζεται μέχρι σήμερα, με «συμμάχους» το ΤΑΣ, την Εφορία Νεοκλασικών Μνημείων και τα έσοδα από τα καταστήματα στο ισόγειο του κτιρίου.
Στο κτίριο έχουν γίνει εργασίες στατικής ενίσχυσης του κτιρίου και αποκατάστασης του ακινήτου.
Η κεντρική αίθουσα του «Ερμή» όπου δίνονταν δεξιώσεις, χοροί αλλά και πάρτι μέχρι να πληγεί το κτίριο από το σεισμό
Η κεντρική αίθουσα του «Ερμή» όπου δίνονταν δεξιώσεις, χοροί αλλά και πάρτι μέχρι να πληγεί το κτίριο από το σεισμό
Η αίθουσα του «Ερμή» με το τζάκι στην αρχική της μορφή
Η αίθουσα του «Ερμή» με το τζάκι στην αρχική της μορφή
Σήμερα
Σκοτεινό και σκονισμένο, με τους μεγάλους περίτεχνους καθρέπτες και τους επιβλητικούς πολυελαίους, που κάποτε έριχναν φως και αντικατόπτριζαν την αίγλη της αστικής τάξης της Πάτρας ακουμπισμένους στο πάτωμα, τις περίτεχνες κουρτίνες φτιαγμένες σε αργαλειό και τα ακριβά χαλιά, πάνω στα οποία χόρευαν βαλς οι αστοί, τώρα τυλιγμένα σε σακούλες, το σκονισμένο πιάνο, που κάποτε συνόδευε μουσικά τις βεγγέρες, τις σκαλιστές χειροποίητες καρέκλες και τα τραπέζια, κάποια από αυτά όπως τα είχε αφήσει ο Παπαγιάννης, που άλλοτε διάβαζαν τον ξένο Τύπο οι σταφιδέμποροι για να αποφασίσουν τι θα αγοράσουν και τι θα πουλήσουν.
Με τις ξεθωριασμένες τοιχογραφίες και οροφογραφίες, φτιαγμένες από τα χέρια Ιταλών καλλιτεχνών, παραδομένες στη φθορά του χρόνου, με τα στρουμπουλά αγγελάκια να σου χαμογελούν και τον γκριζαρισμένο κύριο, να σε κοιτάει βλοσυρά, σα να σου υπενθυμίζει πως κάποτε εδώ μέσα, πάτησαν το πόδι τους βασιλείς και βασίλισσες, μεγαλέμποροι, τραπεζίτες και βιομήχανοι, οι οποίοι θέλησαν να αποτυπώσουν τον πλούτο και την εξουσία τους, σε κάποια τετραγωνικά μέτρα ενός εντυπωσιακού κτιρίου.
Όλα στο νεοκλασικό κτίριο του «Ερμή» μοιάζουν να βρίσκονται σε αναμονή. Σα να μην παραδέχονται ότι η εποχή τους έχει περάσει, οι δόξες τους έχουν πια σβηστεί και ξεχαστεί.
Σα να περιμένουν κάποιο χέρι να τους βάλει στη θέση τους και να ξαναπάρουν τη παλιά τους αίγλη.
Ακολουθήστε το thebest.gr στο Google News και μάθετε πρώτοι όλες τις ειδήσεις
Δείτε όλες τις τελευταίες Ειδήσεις από την Ελλάδα και τον Κόσμο, τη στιγμή που συμβαίνουν, στο thebest.gr