Οι δρόμοι της Πάτρας έχουν τη δική τους... δημοτική ιστορία - Μια αναδρομή από τους Δημογέροντες μέχρι τους Δημάρχους

Θα μπορούσε κάλλιστα κάποιος να καταρτίσει έναν κατάλογο με τα ονόματα τους παρατηρώντας τις πινακίδες των δρόμων. Άλλωστε και οι ίδιοι πέρα από τις πινακίδες ήταν άνθρωποι που μοιράστηκαν πολλά με το ...δρόμο.

Έλιωσαν προεκλογικά πολλές σόλες παπουτσιών για να τους διαβούν, ανταλλάσσοντας χειραψίες με τους ψηφοφόρους και πέρασαν αμέτρητες ώρες απασχολούμενοι με το σχεδιασμό, τη σήμανση η το λίφτινγκ του οδοστρώματος, άκουσαν πολλά παράπονα για τις τρύπες στις λακκούβες και το ξήλωμα του τσιμεντένιου φλοιού των οδών και τα σημεία καρμανιόλες.

Ο δρόμος πάλι βρήκε κάποιους από αυτούς μπροστάρηδες σε πορείες κοινωνικών αγώνων ή και πρωταγωνιστές πολιτικών συμπλοκών.

Όλους πάντως τους απασχόλησε ο δρόμος στις προεκλογικές τους εκστρατείες αφού άλλωστε αποτελούσε ανέκαθεν… «σφυγμομέτρηση» στην κοινή γνώμη, δημιουργώντας αγχωνόταν από το μπαλκόνι για τις οδούς που γέμιζαν με κόσμο ή άλλες που έμειναν απογοητευτικά άδειες.

Ήταν λοιπόν αναμενόμενο, ως ελάχιστος φόρος τιμής για τον... ιδρώτα που έσταξαν οι δήμαρχοι στην υπόθεση “δρόμος” να δώσουν και το όνομά τους σε κάποιους από αυτούς ,με αποτέλεσμα σήμερα ο ανυποψίαστος διαβάτης της Πάτρας να ...διαβάζει τους τοίχους την ιστορία του δήμου της.

Από τον Ιωάννη Ασ. Ζαΐμη, τον Ιωάννη Μπουκαούρη και τον Ανδρέα Λόντο οι οποίοι ήταν οι πρώτοι που φόρεσαν τον τίτλο του δημάρχου της Πάτρας μέχρι τον μέχρι τον Θεόδωρο άννινο και τον Ανδρέα Καράβολα, τον Ανδρέα Φούρα, τον Ευάγγελο Φλωράτο, το Γιάννη Δημαρά και τον Κώστα Πελετίδη, η ιστορία έχει αναλώσει πολύ μελάνι άλλοτε αχνό άλλοτε έντονο και καθοριστικό.

Πέρα από τις εντάσεις, τις ενστάσεις , τις ανατροπές, τους διαξιφισμούς και τις αποφάσεις που άλλαξαν τη χειροτέρεψαν το προφίλ της Πάτρας υπήρχε και υπάρχει μία λεπτή γραμμή η οποία έκανε το εσωτερικό κοντέρ των εραστών του δήμου να χτυπάει πάντα κόκκινο.

Με μία λέξη εκλογές.

ΑΠΟ ΤΟΥΣ ΔΗΜΟΓΕΡΟΝΤΕΣ ΣΤΟΥΣ ΔΗΜΑΡΧΟΥΣ

Μετά τους δημογέροντες του 1829 και του 1831 αρχίζει η περιπέτεια των “δήμο ..νεόντων” κοινώς των Δημάρχων.

Οι πρώτοι από αυτούς ο Ι. Ζαΐμης, ο Ι. Μπουκαούρης, ο Α. Λόντος, ο Κ. Σκουρλέτης, ο Ι. Αντωνόπουλος, ο Α. Αντωνόπουλος, ο Μπ. Ρούφος, ο Π. Καλαμογδάρτης και ο Σπ. Χρυσανθακίδης (περίοδος 1836-1866) διορίστηκαν από την κεντρική εξουσία οι : Λόντος, Σκουρλέτης, Αντωνοπουλοι και Ρουφος που υπήρξαν δε επιλογές του Όθωνα.

Ο λαός άρχισε να γίνεται κυρίαρχος δια της ψήφου του από το 1866 έως το 1941 οπότε και εκλέχθηκαν οι Καλαμογδάρτης, Ρούφος, Κανακάρης - Ρούφος, Πατρινός, Κοντογούρης, Βότσης, Μπουκαουρης -Ανδρικόπουλος, Βλάχος και Β. Ρούφος.

Το 1941 οι δημοκρατικές συνήθειες καταργούνται και οι δήμαρχοι διορίζονται από τις δυνάμεις κατοχής έως το 1944. Τότε πέρασαν από το δήμο οι Α. Γαλανάκης, Ι. Βλάχος, Α. Ζωτόπουλος, και Γ. Πανταζής.

Ο Βασίλειος (Λαλάκης) Ρούφος ο οποίος υπήρξε ο τελευταίος εκλεγμένος δήμαρχος πριν την κατοχή διοικεί ξανά το δήμο από τις 5 Οκτωβρίου του 1944 έως τον Μάρτιο του 1945. οι μετακατοχικές κυβερνήσεις διορίζουν δημάρχους από το 1944 έως το 1950 μιας και οι διαμάχες του εμφυλίου δεν άφηναν περιθώρια για διενέργεια εκλογών.

Οι δήμαρχοι εκλέγονται ξανά απευθείας από το λαό από το 1950 έως το 1967, Οπότε επανέρχονται οι Β. Ρούφος, Ν. Βέτσος και συναντιέται για πρώτη φορά με την καρέκλα του δημάρχου ο Θεόδωρος Άννινος.

Για πολύ λίγο το 1950 έως το 1951 διατελούν υπηρεσιακοί δήμαρχοι οι εφέτες Πατρών Λαμπρινόπουλος και Μαρμαράς.

Η Χούντα κόβει την “κακή” συνήθεια των εκλογών και από το 1967 ως το 1974 αποφασίζει ότι οι κατάλληλοι δήμαρχοι για την Πάτρα είναι οι δικοί της Τσερώνης και Γκολφινόπουλος.

Η μεταπολίτευση φέρνει ξανά στον δημαρχιακό θώκο τον Άννινο και τον εγκαθιστά εκεί για 11 χρόνια ( 1975-1986).

Το σερί των τετραετιών “κληρονομείται” τον Ανδρέα Καράβολα ο οποίος διοικεί το δήμο για 12 χρόνια για να παραδώσει το 1999 τη σκυτάλη στον Ευάγγελο Φλωράτο.

Ακολουθεί η επιστροφή του Ανδρέα Καράβολα στο δήμο Πατρέων, η σκυτάλη περνά στα χέρια του Ανδρέα Φούρα, στη συνέχεια του Γιάννη Δημαρά και εσχάτως του Κώστα Πελετίδη.

ΟΙ ΚΑΚΕΣ ΣΥΝΗΘΕΙΕΣ… ΠΟΥ ΔΕΝ ΚΟΒΟΝΤΑΙ

Φυλλομετρώντας κανείς στην ιστορία του δήμου της Πάτρας διαπιστώνει από το 1836 μέχρι σήμερα έχουν γίνει μεν κοσμοϊστορικές αλλαγές αλλά υπάρχουν και πράγματα που δεν άλλαξαν.

Η γκρίνια στα δημοτικά συμβούλια λόγου χάρη η οποία τότε οδηγούσε και σε πολύ εξτρεμιστικά πράγματα. Οπως για παράδειγμα στη διάλυση λόγω διαπληκτισμών του δημοτικού συμβουλίου που μόλις είχε συγκροτηθεί στις 13/1//1867.

Αυτό που σίγουρα διαιωνίζεται από τον προπερασμένο αιώνα Είναι το σκασιαρχείο από τα δημοτικά συμβούλια. την περίοδο 1871 1872 παρατηρείται συστηματική και ηθελημένη απουσία από τις συνεδριάσεις του δημοτικού συμβουλίου συμβούλων και του προέδρου του σώματος ως ένδειξη αντιπολιτευτικής αντίδρασης προς το Δήμαρχο Γ. Ρούφο, ο οποίος ήταν αντικυβερνητικος.

Ο στόχος επιτεύχθηκε το 1874 οταν ο Γ. Ρούφος με έγγραφό του νομάρχη Η. Ηλιάδη παύτηκε από τη θέση του επειδή δεν υπέβαλε τους απολογισμούς των ετών 1870 -1874.

Ο πραγματικός λόγος ήταν ότι οι απολογισμοί δεν εγκρινόταν γιατί το δημοτικό συμβούλιο μαθαίνουν συνεχώς της συνεδρίασης του λόγω έλλειψης απαρτίας.

Δεν είναι όμως μόνο αυτά που μας αναγκάζουν σε πονηρούς συνειρμούς σχετικά με το σήμερα. Άλλωστε τότε συνέβαιναν και απίστευτα πράγματα όπως για παράδειγμα η παραπομπή επι υπεξαρέσει του προέδρου του δημοτικού συμβουλίου το 1865 η καταγγελία του μοίραρχου Πανά, ο οποίος κατηγόρησε το 1841 τον Ανδρέα Λόντο και τον δημοτικό σύμβουλο Καλαμογδάρτη ότι απέτρεπαν τους οφειλέτες του δημοσίου να πληρώσουν.

Όταν εξελέγη δήμαρχος ο Περικλής Καλαμογδάρτης το 1875 υπερτερώντας του Θάνου Κανακάρη για 500 15 ψήφους, φωταγωγηθηκαν 500 σπίτια, έγιναν απόπειρες γενικευμένων κωδωνοκρουσιων, εκφωνήθηκαν λόγοι, έγιναν διαδηλώσεις και στήθηκαν τρικούβερτα γλέντια.

Λίγο αργότερα όταν τα γλέντια και οι διαδηλώσεις σταμάτησαν έπαυσε και ο Νομάρχης 4 δημοτικούς συμβούλους ως αρνούμενος να προσέρχονται στη συνεδρίαση του Δημοτικού Συμβουλίου.

Όσο για τους ένθερμους οπαδούς και τους έχοντες έντονο ταπεραμέντο συμβούλους... τι είχες Γιάννη, τι είχα πάντα…

Επί δημαρχίας Καλαμογδάρτη στα 1876 ο δημοτικός σύμβουλος Φλαμμής τραυμάτισε το δικηγόρο Φραγκόπουλο και τιμωρήθηκε.

Στις εκλογές του 1887 πέφτει γερό ξύλο μεταξύ των Ρουφικών (οπαδών του Ρουφου) και των οπαδών του Κοντογούρη. τότε βέβαια η μάχη συμπεριελάμβανε και όπλα.

Κατά τα άλλα οι εφημερίδες από τότε μάχονταν για την Ελεύθερη διακίνηση των ιδεών και τη μετακίνηση των ποσών από τη δημοσίευση των πρακτικών των δημοτικών συμβουλίων.

Η αρχή της δημοσίευσης των πρακτικών έγινε από την Ρούφική εφημερίδα “Φοίνιξ” στις 18-5- 1873 και προέκυψε γερος καυγάς για την επιλογή από το “Φορολογούμενο”. Ο πρώτος πάντως που ζήτησε να γίνονται δημόσια, παρουσία δημοσιογράφων, οι συνεδριάσεις ήταν ο Καλαμογδάρτης.

*πηγή στοιχείων: Γιώτα Κοντογεωργοπούλου/ περιοδικό image 2002