Ο Κώστας Σπυρόπουλος, τα Ταμπάχανα, ο θείος από την Πάτρα και οι αναμνήσεις από το «Πάνθεον» λίγο πριν επιστρέψει με το «Toc Toc»

Έρχεστε στην Πάτρα με την παράσταση"Toc Toc"… Ποια είναι η σχέση και οι αναμνήσεις που έχετε από την πόλη;

Οι πρόσφατες αναμνήσεις που έχω είναι από το περασμένο καλοκαίρι όπου βρεθήκαμε στην πόλη για να παίξουμε την «Μαντάμ Σουσού»… Από εκεί και πέρα έχω και έναν «ομφάλιο λώρο» με την Πάτρα καθώς με τον πατέρα μου περνούσαμε από το Ρίο για να πάμε στην Αιτωλοακαρνανία από την οποία κατάγομαι και πάντα κάναμε και την στάση μας στην πόλη για να δούμε έναν θείο μου που έμενε εκεί. Έχω μία ρίζα στην πόλη… Επίσης είχα έναν συμμαθητή που μου έλεγε ότι είναι από τα «Ταμπάχανα» και εγώ νόμιζα ότι έλεγε… «Τα Μπάχανα».

Πέρα από αυτά, επειδή ξεκίνησα να παίζω στο θέατρο από 10 χρονών παιδί, σε μικρή ηλικία είχα βρεθεί στο «Πάνθεον» που θα παίξουμε και τώρα…τότε το θέατρο το είχε ο Ανδρέας Καρπάνος. Όταν πέρασαν τα χρόνια και έγινα επαγγελματίας ηθοποιός, βρέθηκα στο πλαίσιο μίας περιοδείας ξανά σε αυτό το θέατρο… με πλησίασε αυτός ο άνθρωπος που πλέον ήταν σε μεγάλη ηλικία και μου είπε… «Κωστάκη; Με θυμάσαι;» Είναι κι αυτή άλλη μία ανάμνηση που έχω απότην  Πάτρα αλλά και το Αίγιο γιατί αυτά τα δύο συνδυάζονταν πάντα. Να πω ότι Πατρινός είναι και ο Νίκος Πολυδερόπουλος που παίζει στην παράσταση.

Αυτή τη φορά έρχεστε με μία παράσταση που παίζεται αρκετά χρόνια…. Κάνατε ένα διάλλειμα με το «Ομερτά» και την «Μαντάμ Σουσού» επιστέψατε όμως στο Toc Toc και θα ήθελα να ρωτήσω το λόγο… Είναι γιατί η παράσταση δεν είχε κλείσει τον κύκλο της;

Δε ξέρω να σας το απαντήσω απόλυτα αυτό. Το αν με κυνηγάει ή το κυνηγάω… Το σίγουρο είναι ότι όντως το “Toc Toc” δεν έχει κλείσει τον κύκλο του. Θεωρώ ότι θα γίνει με αυτή την περιοδεία. Και να μην γίνει όμως, το αγαπάω τόσο πολύ... είναι τόσο διεισδυτικό το θέμα του έργου που αν ανατρέξω στο πρόσφατο αλλά και το μακρινό παρελθόν δεν βρίσκω άλλο έργο με τέτοια διείσδυση.

Το λέω αυτό γιατί οι ιδεοψυχαναγκαστικές διαταραχές είναι κάτι που – λίγο πολύ - όλοι έχουμε. Είναι κάτι που συνοδεύει τη ζωή και σε κάποιες δύσκολες περιπτώσεις εμποδίζει τον άνθρωπο να είναι παραγωγικός. Επειδή εμείς οι Έλληνες και το βαλκανικό τόξο απομυθοποιούμε κάποια πράγματα και είμαστε πιο… «έξω καρδιά» δεν το αντιλαμβανόμαστε απόλυτα όταν συμβαίνει κάτι τέτοιο.

Πολλές φορές έρχεται κόσμος στο καμαρίνι, δίνει συγχαρητήρια …και έχει να σου περιγράψει και μία αντίστοιχη ιστορία που έχει ζήσει σαν αυτές των χαρακτήρων πάνω στη σκηνή. Κάτι που μπορεί υπάρχει στην οικογένειά του ή στο ευρύτερο περιβάλλον του. Υπάρχουν άνθρωποι και περιγραφές που με αφήνουν άφωνο.

Τελευταία στην Θεσσαλονίκη, υπήρχε ένα παιδί μέσα στην αίθουσα του θεάτρου που πάσχει από το σύνδρομο Tourette (Τουρέτ) ή αλλιώς Σύνδρομο Gilles de la Tourette, μία διαταραχή που χαρακτηρίζεται από την παρουσία πολλαπλών κινητικών και φωνητικών τικ (στη σκηνή τον χαρακτήρα με αυτό το σύνδρομο υποδύεται ο Δημήτρης Σταρόβας)

Να σημειώσω ότι ως σκηνοθέτης ήθελα το real του πράγματος και όχι κάτι που δεν προσεγγίζει την πραγματικότητα. Ήθελα να ξέρω αν μπορεί να συναντήσει κανείς αυτό το σύνδρομο με αυτό τον τρόπο. Σας πληροφορώ ότι υπάρχει και σε πιο ακραία μορφή ακόμα.

Επανέρχομαι λοιπόν και λέω ότι αυτό το παιδί που είχε έρθει να παρακολουθήσει την παράσταση άρχισε, κατά τη διάρκεια της, να βγάζει κραυγές. Εγώ θεώρησα ότι πρόκειται για κάποιον που δεν συμπεριφέρεται σωστά. Κάλεσα λοιπόν το ίδιο και την μητέρα του να έρθουν στο καμαρίνι μου, στο διάλλειμα.

Τότε διαπίστωσα ότι το παιδί πάσχει από αυτό το σύνδρομο και το παρακάλεσα να σταματήσει να το κάνει έτσι ώστε να μπορέσουν και οι υπόλοιποι θεατές να δουν την παράσταση. Μου απάντησε: «Θα πάρω το μπουφάν μου και θα το βάλω μπροστά στη μούρη μου». Όταν τον έπιανε αυτό το πράγμα, το έκανε… Τον ευχαρίστησα μπροστά στον κόσμο ο οποίος ξέσπασε σε χειροκροτήματα. Μπόρεσε να επιβληθεί στο σύνδρομό του, έστω και για λίγο.

Ξέρετε πόσο σημαντικό είναι αυτό; Είναι κάτι που δεν μου είχε τύχει ξανά. Είχε συμβεί να μιλάει κάποιος κατά την διάρκεια της παράστασης, να είναι αγενής, να του «ξεφύγει» κάτι… αλλά μία τέτοια περίπτωση, όχι. Το λέω δημόσια γιατί πήρα την άδεια της μητέρας του η οποία μας έλεγε ότι τους διώχνουν απ΄ όλα τα θέατρα. Μας παρακάλεσε, επειδή το έργο είχε σχέση με το σύνδρομο που αντιμετωπίζει το παιδί της, να τους επιτρέψουμε να μείνουν.

Της είπα ότι δεν θέλουμε να τους διώξουμε άλλα ότι θέλω να καταλάβει ότι και η δική μου δουλειά δεν αντέχει τέτοιου είδους παρέμβαση. Εξήγησα και στον κόσμο την ακρίβεια που απαιτεί η δουλειά μου, πόση ακρίβεια έχει το αυθόρμητο και πόσο έχει δουλευτεί ενώ ο θεατής το βλέπει απλό… Υπάρχει όμως μία μέθοδος πίσω από αυτό.

Αυτή η διεισδυτικότητα που αναφέρατε και το γεγονός ότι λίγο πολύ όλοι βλέπουν κάτι δικό τους μέσα στην παράσταση, είναι ίσως τα δύο βασικά συστατικά της επιτυχίας της ;

Κανείς δεν μπορεί να πει ποια είναι τα βασικά συστατικά της επιτυχίας. Μία φίλη που δεν βρίσκεται πια στη ζωή, έλεγε ότι η επιτυχία είναι περιστέρι και κάθεται όπου της αρέσει. Μπορεί να θεωρείς ότι έχουν γίνει όλα τέλεια, να μην έρχεται κανείς και να αναρωτιέσαι το γιατί.

Παρόλα αυτά, υπάρχουν κάποιες βασικές αρχές. Για παράδειγμα στο “Toc Toc” βρίσκεται στο επίκεντρο κάτι σοβαρό που πολλές φορές είναι ψυχοπλακωτικό. Όμως η ευφυΐα του συγγραφέα ήταν ότι το είδε με ένα τρόπο κατά τον οποίο το απομυθοποίησε. Το «κανιβαλίζει» και δίνει τη δυνατότητα να γίνει ευχάριστο. Ακόμα και όταν πάσχεις, νιώθεις ευχάριστα γιατί σου λέει: «το σύνδρομο σου φίλε, χτύπα το! Μην του δίνεις σημασία και απομυθοποίησέ το». Αυτό δημιουργεί μια ευχάριστη διάθεση στον θεατή. Ένα τόσο σοβαρό θέμα το παίρνει ανάλαφρα.

Τα έργα που διαλέγω είναι βαθιά ανθρώπινα και έχουν κάποιο κοινωνικό μήνυμα. Ο θεατής λέει: «Γελάσαμε πολύ, αλλά είχε και ένα νόημα αυτό που είδαμε». Αυτό οφείλεις να το έχεις… Στηρίζομαι στην κωμωδία των καταστάσεων. Την κωμωδία που αναδύεται μέσα από τους καταστάσεις του έργου. Αυτό είναι η βάση.

Ποια είναι τα σχόλια των θεατών που σας αγγίζουν περισσότερο;

Όταν οι άνθρωποι πλησιάζουν έναν ηθοποιό τον οποίο πριν από λίγο είδαν στη σκηνή, έχουν να πουν πάντα κάτι καλό να πουν. Οι ηθοποιοί όμως πρέπει να αντιλαμβανόμαστε τι κρύβεται πίσω από τα λόγια. Αυτό κάνουμε και στα θεατρικά κείμενα άλλωστε. Αυτό που με συναρπάζει δεν είναι να πουν:

«Τι καλά που περάσαμε» αλλά το γεγονός ότι αναδύεται ένα δικό τους ψυχολογικό πρόβλημα και ότι η παράσταση τους έχει κάνει να αισθανθούν καλά. Το ότι μπορεί ανώδυνα και ευχάριστα να σου περιγράψουν κάτι οδυνηρό, για εμένα είναι ότι καλύτερο. Το να μοιράζεται ο θεατής προσωπικό του βίωμα είναι πολύ σημαντικό για εμένα.

Τι σας κέντρισε στον ήρωα που υποδύεστε;

Αυτόν τον ήρωα, τον χτίσαμε. Στο γαλλικό κείμενο υπάρχει ο χαρακτήρας που είναι μικροαστός ταξιτζής και έχει «αριθμομανία». Εγώ το πήγα πιο ακραία και τον έκανα ταξιτζή από την Θεσσαλονίκη που είναι οπαδός του ΠΑΟΚ και θαυμαστής του Στράτου Διονυσίου.

Κάθε φορά που ανεβαίνει η παράσταση τον ανανεώνω και του δίνω διαφορετική μορφή. Αυτό που επιδιώκουμε είναι να είναι λίγο πιο ακραίος. Το ακραίο στοιχείο κοινωνικά ενδιαφέρει τον κόσμο και ενδιαφέρει και εμάς τους ίδιους γιατί είναι κάτι που το συναντάμε στην καθημερινότητα μας αλλά δεν ζούμε με αυτό.

Το σημαντικό για αυτόν τον χαρακτήρα που υποδύομαι είναι να αγαπάει. Γιατί το σημαντικό είναι η αγάπη. Γι΄ αυτό γράψαμε και το αντίστοιχο τραγούδι «Αγάπη ρε μ******», που τραγούδησε ο Πάνος Κίαμος, σε μουσική του αδελφικού μου φίλου, του Γιώργου Σαμπάνη (σ.σ.τους στίχους του τραγουδιού υπογράφει ο Νίκος Γρίτσης).

Ένα σύνθημα που μπορεί κάποιος να το βλέπει απλοϊκό και σε επίπεδο βρισιάς, μπορεί να είναι σημαντικό. Το «αγάπη ρε μπιπ μπιπ» που δεν μπορούμε να πούμε δεν είναι μόνο αντιεξουσιαστικό σύνθημα που θα το δεις γραμμένο στους τοίχους. Είναι απόγνωση. Τι άλλο μας έχει μείνει; Αγάπη.

Αυτός λοιπόν ο τύπος που υποδύομαι, το έχει καταλάβει αυτό. Αυτός ο ακραίος τύπος, έχει καταλάβει ότι είναι σημαντικό να αγαπήσει, έστω και έναν άνθρωπο που γνωρίζει δύο ώρες σε ένα ιατρείο. Όλοι οι χαρακτήρες του έργου έχουν κάτι ακραίο. Το να πλένει κάποιος στο μπάνιο τα χέρια του 30 φορές, για παράδειγμα, είναι ακραίο γι αυτόν που τα πλένει όταν πρέπει.

Αφού όλοι έχουμε κάποιον, ο ψυχαναγκασμός που έχει ο Κώστας Σπυρόπουλος ποιος είναι;

Νομίζω το «μέτρημα» του χαρακτήρα που υποδύομαι έχει μεταφραστεί και στη ζωή μου. Κάνω ένα «τικ» με τα χέρια που θα δείτε και στην παράσταση. Το είχα μάθει γιατί το κάναμε στο σχολείο αλλά το έχω εξελίξει και έχω μάστερ σε αυτό, πιστέψτε με. Μου ξεφεύγει και στη ζωή. Πολλές φορές μου λένε οι φίλοι μου: «εεεεπ!!!». Και μένει εκεί.

Επειδή έχω πάει και στο Πολυτεχνείο, γενικά έχω μία σχέση με τα νούμερα και τα μαθηματικά, «έκατσε ταμάμ» αυτό.

Σε αυτή την παράσταση έχετε την ευθύνη του εγχειρήματος … Όταν συμβαίνει αυτό αισθάνεστε περισσότερο άγχος ή ασφάλεια;

Αυτό το έργο έχει έξι πρωταγωνιστικούς ρόλους. Ο θεατρικός του χρόνος είναι ίδιος με τον φυσικό, τον πραγματικό. Αυτό σημαίνει ότι έξι άνθρωποι μένουν στη σκηνή από την αρχή μέχρι το τέλος. Το ότι είμαστε λοιπόν όλοι πάνω στη σκηνή, μοιράζει τις ευθύνες, με έναν τρόπο. Βεβαίως ως σκηνοθέτης του έργου που παίζω κιόλας, έχω μία μεγαλύτερη ευθύνη.

Να δίνω και να κατευθύνω τους υπόλοιπους σε ένα ρυθμό  που έχει συμφωνηθεί ή που είναι αυτό που χρειάζεται για την παράσταση. Αυτό είναι καλό αλλά και δύσκολο. Είναι σαν να έχεις τον σκηνοθέτη κάθε μέρα από κάτω, κάτι που κατά τη γνώμη μου θα έπρεπε. Γιατί οι ηθοποιοί είμαστε ευάλωτοι και στο καλό και στο κακό.

Αυτό που έχει συμφωνηθεί μπορεί να μην τηρείται από όλους κάποια στιγμή. Γιατί πολλές φορές υπάρχει και η επιπολαιότητα. Πολλές φορές παρομοιάζω τη δουλειά μου, εκείνες τις δύο ώρες που παίζω, με έναν πύργο ελέγχου. Είναι σαν να βρίσκομαι εκεί και να προσγειώνω ένα αεροπλάνο. Δεν χωράει ανθρώπινο λάθος. Είναι τόσο βαρύ και αυστηρό αυτό που λέω, αλλά μόνο έτσι υπάρχει το αποτέλεσμα.

Ο θεατής πρέπει να βλέπει κάτι άρτιο. Δεν μπορεί να με δείτε να χασμουριέμαι αν αυτό δεν είναι μέσα στο ρόλο, για παράδειγμα. Πρέπει να υπάρχει ακρίβεια και πειθαρχία.

Έχετε δηλώσει ότι είστε από τους ανθρώπους που πιστεύουν ότι «η πιο μεγάλη ώρα είναι τώρα». Σε αυτό το «τώρα», τι είναι αυτό που σας κάνει χαρούμενο και μπορεί να αποτελεί πηγή έμπνευσης για εσάς; Ποια είναι τα πράγματα που έχουν σημασία;

Αυτό το «τώρα» που έχει μέσα του το «α» και το «ω», έχει φύγει στο επόμενο δευτερόλεπτο. Άρα και αυτό το «τώρα»  είναι σχετικό. Για μένα όμως είναι η επιτυχία στη δουλειά μου, η αποδοχή της δουλειάς. Αποδοχή και ταυτότητα είναι τα πιο σημαντικά. Επίσης σημασία για μένα έχει ο στενός μου κύκλος, οι φίλοι μου, ο άνθρωπός μου. Το περιβάλλον που πρέπει να κατανοεί και να καταλαβαίνει το τι κάνω. Αυτόματα να καταλαβαίνω κι εγώ τι κάνουν αυτοί που με ενδιαφέρουν. Όταν όλα αυτά συντονιστούν… έχεις το τέλειο.

Είναι τραγικό ο σύντροφός σου ή ο φίλος σου να μην καταλαβαίνει τι δουλειά κάνεις.  Όχι ποιος σε χειροκροτεί κι αν έχει επιτυχία το έργο, αλλά τη διαδικασία.  Όλα ξεκινάνε από ένα χαρτί… που γίνεται παράσταση. Πώς γίνεται αυτό το θαύμα, είναι κάτι που δεν μπορεί να αποτιμηθεί με χρήματα.

Πρέπει να είσαι βαθιά προσηλωμένος σε αυτή την ιστορία και δεν εννοώ ένας αποστειρωμένος άνθρωπος, αλλά ότι πρέπει να δίνεις τη ζωή σου. Πολλοί είμαστε ηθοποιοί, τραγουδιστές αλλά λίγοι είναι οι καλλιτέχνες. Ο καλλιτέχνης έχει μια συγκεκριμένη ζωή και φόρμα, δυστυχής ή ευτυχώς.  Και όποιος την αντέχει.

Δεν είναι θέμα ταλέντου αλλά συνδυασμού και αντοχών. Αντέχεις να σε χειροκροτάνε και μάλιστα σου αρέσει. Όταν από κάτω είναι 30 άτομα, αντέχεις; Καταλαβαίνεις αν αγαπάς τη δουλειά, στην αποτυχία της και όχι στην επιτυχία της. Και μάλιστα πιστεύω ότι αυτό ισχύει για όλες τις δουλειές.

Μετά από αρκετά χρόνια πορείας στο θέατρο, έχετε δει να αλλάζει κάτι;

Τα πράγματα, αν δεν τα αλλάξεις εσύ, μένουν ίδια ή και χειρότερα απ΄ ότι ήταν πριν 30 χρόνια. Που ξεκίνησα εγώ. Οι υλικοτεχνικές υποδομές, η τεχνογνωσία είναι σε εμβρυακή κατάσταση σε σχέση, με την πρόοδο της τεχνολογίας.

Αυτό συμβαίνει γιατί όλοι θέλουν με το «τίποτα» να κάνουν «κάτι». Σίγουρα δεν μπορεί να κάνει τέχνη όποιος έχει χρήματα, όμως πρέπει να ξεκαθαρίσουμε κάποια πράγματα. Αν θέλουμε να συμπορευόμαστε με το «τώρα», θα δούμε ότι οι χώρες που ξεφεύγουν από την κρίση είναι αυτές που επενδύουν στην υψηλή τεχνολογία και ότι πρέπει να εκσυγχρονιστούμε με κάποιον τρόπο.

Αν βρεθείς στην Περιφέρεια και την επαρχία, υπάρχουν αίθουσες, που αν τις δεις, «θα τραβάς τα μαλλιά σου». Υπάρχουν φωτεινές εξαιρέσεις και άνθρωποι που θέλουν αλλά δεν μπορούν. Και αυτό το «δεν μπορούν» δεν εξαρτάται μόνο από την Πολιτεία. Πρέπει να καταλάβουμε ότι από τη δουλειά δεν πρέπει μόνο να παίρνουμε αλλά και να δίνουμε, να επενδύουμε. Αλλιώς δε γίνεται. Προσπαθώ όσο μπορώ, πιο πολύ, να το κάνω αυτό.

Τι υπάρχει στα σχέδια σας;

Τον χειμώνα θα επιστρέψουμε με κάτι καινούργιο το οποίο όμως αυτή τη στιγμή δεν είναι ανακοινώσιμο.

To "Toc Toc" στο Πάνθεον από 29 έως 31 Μαρτίου

Παίζουν:

Κώστας Σπυρόπουλος, Δημήτρης Σταρόβας,

Βίβιαν Κοντομάρη, Νίκος Πολυδερόπουλος,

Κατερίνα Θεοχάρη, Γιούλη Τσαγκαράκη,

Δημήτρης Κατσόγιαννος, Εβελίνα Καραπάνου.

Υπόθεση

Ο Ομάρ Ταρίφ ή bill dab ή αλλιώς Βασίλης Δαμπάογλου το τρελό Παόκι απ’ την Θεσσαλονίκη, με ανανεωμένο πλατίνα μαλλί αλογοουρά, κατεβαίνει με το ταξί του στην Αθήνα, να συναντήσει το γιατρό! Ιδεοψυχαναγκασμός του η αριθμομανία.

Ο Φώτης Σταθάκης έρχεται  με το σύνδρομό του, το "Jill de la Turret"...μπινελικώνει και γαυγίζει !!! Τα γαυγισματάκια του "βγαίνουν" σε καταστάσεις στρες, ο Φώτης είναι πολυτάλαντος και έχει εκατό ειδικότητες!

Η Κρητικιά Νίτσα Νοικοκυράκη με το βαλιτσάκι-οπλοστάσιό της καθαρίζει και απολυμαίνει ό,τι βρει μπροστά της και χτυπάει μικρόβια και ιούς ανελέητα!

Η Άννα Μαρία Κλεοπάτρα Μπιμπίκα, θεούσα πάντα, συνεχίζει να αρνείται ότι έρχεται στο γιατρό για την ίδια και τα τικ της, αλλά για μια φίλη, που δεν μπορεί να μετακινηθεί. Επικαλείται ακόμα όλους τους αγίους και τις ιδιότητες αυτών, ενώ όταν ακούει τα γαλλικά του "Ζαν Λουι" Φώτη, αρχίζει και τα ξόρκια!

Η Λαρισαία Λίλη Παπαγεωργοδημητρομανωλακίδη επαναλαμβάνει από την πρώτη στιγμή ό,τι λέει πάντα 2 φορές και “κάποιες φορές” επαναλαμβάνει την τελευταία λέξη ή συλλαβή. Σύνδρομό της η παλιλαλία!

Ο Μπάμπης Γραμμένος επιστρέφει με το μηχανάκι του... συνεχίζει να μην πατάει πάνω σε γραμμές αλλά, πλέον και να τραυλίζει, όταν τις βλέπει - θέμα μεγάλο έχει πια ακόμα και με τη συμμετρία!

Όλοι αυτοί, άγνωστοι μεταξύ τους, συναντώνται στον προθάλαμο του παγκοσμίου φήμης γιατρού, στις ικανότητες του οποίου έχουν εναποθέσει όλες τις ελπίδες τους για οριστική θεραπεία. Ο γιατρός όμως λείπει και, όπως συνεχώς ενημερώνει τους ασθενείς η βοηθός του, προσπαθεί να έλθει και όλο κοντεύει και όλο όμως αργεί.