Το «Σπιράλ» για την έκθεση στο καταφύγιο: «Προς έπαινο η αξιοποίηση, η προσπάθεια όμως έμεινε λειψή»

Η δημοτική παράταξη «σπιράλ» με επικεφαλής τον Πέτρο Ψωμά τίμησε την φετινή επέτειο της 4ης Οκτωβρίου για τα «76 χρόνια απελευθέρωσης της Πάτρας» συμμετέχοντας με εκπροσώπους του στις εκδηλώσεις του Δήμου Πατρέων. Στο πλαίσιο αυτού του εορτασμού, μέλη της Πολιτικής Γραμματείας της παράταξης «σπιράλ» επισκέφτηκαν  την Έκθεση Φωτογραφίας στο Καταφύγιο, κάτω από τα Ψηλαλώνια.

Όπως αναφέρεται σε ανακοίνωση του «σπιράλ», κατ΄αρχήν συγχαίρουμε την Δημοτική αρχή για την πρωτοβουλία ανάδειξης αυτού του σημαντικού χώρου ιστορικής μνήμης για την πόλη της Πάτρας και γι αυτόν ακριβώς τον λόγο θέλουμε να θέσουμε δημοσίως κάποιους προβληματισμούς. Διαβάζουμε στο Δελτίο Τύπου του Πολιτιστικού Οργανισμού για την ανάδειξη του Καταφυγίου: «Μέσα από το φωτογραφικό υλικό και τα ντοκουμέντα που παρατίθενται, γίνεται προσπάθεια να καλυφθούν πλευρές από την ιστορία της πόλης, κατά τους βομβαρδισμούς του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου, την κατοχή και την απελευθέρωση».

Πέτυχαν οι διοργανωτές τον βασικό τους στόχο; Εμείς απαντούμε πως «όχι». Και τεκμηριώνουμε.

Είδαμε αναφέρει το «σπιράλ» συνολικά έναν μικρό αριθμό από φωτογραφικά ντοκουμέντα από τα πάμπολλα διαθέσιμα των υπαρχόντων Αρχείων, χωρίς λεπτομερή παρουσίαση των προσώπων, των σημείων φωτογράφισης στην πόλη, χωρίς ολοκληρωμένη αναφορά στις Πηγές. Είδαμε πορτρέτα αγωνιστών της Απελευθέρωσης της Πόλης. Έλειπε όμως η ιστορική διαδρομή από την κήρυξη του πολέμου, την κατοχή και μέχρι την απελευθέρωση, έλειπε μία σύντομη σημείωση για τα συγκεκριμένα ιστορικά πρόσωπα και τον ρόλο τους. Κατά τη γνώμη μας το υλικό προβολής της εποχής της Κατοχής είναι φτωχό και δεν τεκμηριώνεται επαρκώς, όπως θα έπρεπε σε ένα τέτοιου είδους σημαντικό εγχείρημα.

Η έκθεση απευθύνεται σε κάθε ηλικίας επισκέπτη και φιλοδοξεί να υποδεχθεί ως επισκέπτες και τους μαθητές των σχολείων της Πάτρας. Όφειλαν λοιπόν οι διοργανωτές να παρουσιάσουν τα ιστορικά γεγονότα της περιόδου με αναλυτικό Χρονολογικό Πίνακα, με έμφαση στην Τοπογεωγραφία των σημαντικότερων γεγονότων εκείνης της περιόδου και αναφορά όλων των προσώπων που έπαιξαν πρωταγωνιστικό ρόλο την ιστορική εκείνη εποχή.

Είναι ξεκάθαρο ότι η  Έκθεση σχεδιάστηκε και συντονίστηκε εκ των ενόντων. Αφήνει στον επισκέπτη μια γεύση ερασιτεχνισμού, μια προσπάθεια δόνησης του θυμικού και των συναισθημάτων, στοιχεία που συνήθως απομακρύνουν από την ορθή ανάγνωση της Ιστορίας και της ιστορικής αλήθειας. Η παρουσίαση όμως τέτοιων σημαντικών μνημείων προϋποθέτει συμμετοχή ειδικών επιστημόνων και ιστορικών, πολύπλευρη παρουσίαση Ιστορικών Πηγών και Ντοκουμέντων, ακόμη και στην περίπτωση που ο Εκθεσιακός Χώρος είναι περιορισμένης χωρητικότητας. 

Μόνο έτσι μπορεί να εξασφαλιστεί ένα αποτέλεσμα αντικειμενικό και ολοκληρωμένο, χωρίς παραλείψεις, αποσπασματικότητα ή παρερμηνείες. Μόνο έτσι η πόλη, μέσα από την ανάδειξη των τόπων και μνημείων της σύγχρονης ιστορίας της, μπορεί να συμβάλλει στην βαθύτερη γνώση και την καλλιέργεια της συλλογικής ιστορικής μνήμης των κατοίκων της.

Τέλος στην Έκθεση -και για λόγους δεοντολογίας αν όχι αβρότητας- έπρεπε να υπάρχουν αναφορές σε όλους όσους ανέδειξαν -με έρευνα, έργο και δημοσιότητα- κατά το πρόσφατο παρελθόν, την ύπαρξη και την αξία του χώρου του Καταφυγίου.

Και αναρωτιόμαστε βεβαίως, για το τι μέλλει γενέσθαι στον χώρο αυτόν μετά τα τέλη Οκτωβρίου.

Τέλος στην ανακοίνωση της η παράταξη «σπιράλ» έχει και μία υποσημείωση:

Με την ευκαιρία, το «σπιράλ» οφείλει να υπογραμμίσει την -για μία ακόμα φορά- παράλειψη της Δημοτικής Αρχής να τιμήσει και την άλλη Απελευθέρωση της Πάτρας -την πρώτη χρονικά, αυτή του Οκτωβρίου του 1828, που σήμανε την έναρξη της ιστορίας της σύγχρονης πόλης- που παραδοσιακά γιορταζόταν από κοινού με την Απελευθέρωση του 1944. Αναρωτιόμαστε: Αν δεν υπάρχει πολιτική σκοπιμότητα, μήπως υπάρχει ιστορική μυωπία;

*Στις φωτογραφίες, από την επίσκεψη στο Καταφύγιο, εικονίζονται τα μέλη του «σπιράλ», Πέτρος Ψωμάς (επικεφαλής), Θάνος Δούρος (Δημοτικός Σύμβουλος), Εύα Αθανασοπούλου και Μαίρη Κάργα (μέλη της Πολιτικής Γραμματείας).