Από το Βιβλίο της Γιώτας Κοντογεωργοπούλου, "Ιστορίες Εστίασης στην Πάτρα του 20ου αιώνα" (ΣΚΕΑΝΑ, το δόντι)
Ποιά σχέση μπορεί να έχουν ένας ερωτοχτυπημένος στρατιώτης του ’40, ο Άρης Βελουχιώτης και ένα μαγαζί στην Ιχθυόσκαλα; Η προφανής απάντηση είναι «καμία», ωστόσο η ζωή δεν κινείται πάντα με την ταχύτητα του προφανούς.
Η ιστορία του μαγαζιού που φέρνει στα ρουθούνια τη μυρωδιά από ένα καλοψημένο ψάρι, ξεκινάει από «τον αδελφό του παππού, από την Κεφαλονιά, που για μια γυναίκα είχε μείνει στην Κορυτσά και όταν αποφάσισε να κατέβει με ένα ποδήλατο, πήρε ένα χαρτί από το Βελουχιώτη, να περάσει το βουνό» όπως διηγείται η εγγονή του Γωγώ Λυκούδη εξηγώντας ότι αυτό ήταν αρκετό για να βαφτιστούν όλοι στην οικογένεια κομμουνιστές.
Αυτό το στίγμα του κομμουνιστή, έγινε η αιτία να απολυθεί στα 1972 από την Pirelli όπου εργαζόταν, ο ανηψιός του, ο Αποστόλης Λυκούδης, ο οποίος μη έχοντας στον ήλιο μοίρα ξεκίνησε να κάνει δουλειές του ποδαριού.
«Ο αδελφός του παππού, ο κομμουνιστής, ήτανε τότε εδώ ψαράς και του λέει του πατέρα μου “ρε Αποστόλη είναι εδώ δίπλα μια παράγκα, δεν έρχεσαι εκεί που μαζευόμαστε οι ψαράδες να φτιάχνεις κανα καφέ; H παράγκα δεν είχε ούτε τοίχο»
Ο Αποστόλης Λυκούδης είχε πάρει τότε από την Pirelli αποζημίωση 3.000 δραχμές, χρεώθηκε και 20 χιλιάρικα επί πλέον και έφτιαξε μια πολύ πιο αξιοπρεπή παράγκα για καφενείο των ψαράδων.
Η γυναίκα του, η Ειρήνη, δεν ενθουσιάστηκε με το εγχείρημα. «Εκεί πέρα τότε ήταν κανονικός απόπατος και απόλυτη ερημιά».
Το μαγαζί ωστόσο ξεκίνησε το 1972 και η δουλειά ήταν πολύ σκληρή. «Έρχονταν 2 η ώρα τη νύχτα να κάνουν καφέδες για τους ψαράδες και κλείνανε στις 9 το πρωί, όταν οι ψαράδες βάζανε τα ψάρια στα ποδήλατα και ξεκινάγανε να τα πουλήσουν στις γειτονιές. Τότε δούλευαν πολλοί Λευκαδίτες και μένανε μέσα στα καϊκια, δεν είχανε σπίτια. Όταν πουλάγανε λοιπόν τα ψάρια έρχονταν από δω και έλεγαν της μάνας μου “κυρά Ρήνη να σου φέρουμε λίγα ψαράκια να μας τα τηγανίσεις, λίγα φασόλια, λίγα χόρτα...” και έτσι ξεκίνησε το φαγητό. Το 1977 βγάλαμε την άδεια για ψαροταβέρνα».
Το παλιό μαγαζί με την ξυλόσομπα και τα ξύλινα τραπέζια για τους ψαράδες (αρχείο οικογένειας Λυκούδη).
Ο Συμεών, που τριγυρνούσε στην παραλιακή ζώνη της Πάτρας και μάζευε χαρτόνια, σύρματα και άδεια μπουκάλια, στον τοίχο της Ιχθυόσκαλας ζωγραφισμένος από τον Σ. Κοτικιάν. «Το έφερε ένας κύριος και είπε βάλτε το εδώ να το βλέπουν» (αρχείο οικογένειας Λυκούδ
Οι Πατρινοί έμαθαν ότι οι ψαράδες έτρωγαν εκεί και ότι το ψάρι ήταν κατευθείαν από τα δίχτυα τους και άρχισαν να καταφθάνουν. Το μαγαζί το έλεγαν ΑΓΚΥΡΑ αλλά όλοι λέγανε «πάμε στην ΙΧΘΥΟΣΚΑΛΑ» και τα προφορικά, νίκησαν τις ταμπέλες.
«Εκείνα τα χρόνια εδώ μέσα δεν έκανε κουμάντο η αστυνομία αλλά το λιμενικό που είχε λιγότερες περιπολίες. Ήταν στη μέση του πουθενά, υπήρχε μόνο το απεντομωτήριο και ένα μικρό καρνάγιο. Μαζεύονταν λοιπόν πολλοί φοιτητές γιατί δεν είχανε το φόβο να πούνε κανα επαναστατικό τραγούδι, δεν τους άκουγε κανείς».
Αυτοί οι φοιτητές που ήταν από όλα τα μέρη της Ελλάδας. έγιναν οι καλύτεροι διαφημιστές του μαγαζιού.
«Έχουμε φοιτητή που έχει κάνει δουλειά στην Κίνα και στέλνει φίλους και πελάτες για χαιρετίσματα. Από το Ισραήλ, ήρθαν δύο καθηγητές πανεπιστημίου και είπαν “δεν υπάρχει περίπτωση να έρθουμε Πάτρα και να μην μυρίσουμε Ιχθυόσκαλα».
Εκεί κατέφθασαν ακολούθως και όλα τα «τζάκια» των Πατρών.
«Ήταν δέκα καρέκλες και έρχονταν είκοσι και οι κυρίες κάθονταν με τη γούνα και τα καλά τους ρούχα στα τελάρα της Φιξ τα ξύλινα. Δεν είχαν τέτοια κολλήματα οι πραγματικές κυρίες. Ταϊσαμε όλους τους εργοστασιάρχες, τους γιατρούς και τους δικηγόρους της εποχής».
Η Ειρήνη Λυκούδη (δεξιά) στον κήπο της Ιχθυόσκαλας με φιλικό ζευγάρι (αρχείο οικογένειας Λυκούδη).
Κώστας Αρζόγλου και Άντζελα Γκερέκου. Πίσω ο Απόστολος και η Γωγώ Λυκούδη (αρχείο οικογένειας Λυκούδη).
Η Αλίκη Βουγιουκλάκη με τον Απόστολο Λυκούδη και την κόρη του Μήνα στην Ιχθυόσκαλα (αρχείο οικογένειας Λυκούδη).
Υπήρχαν βεβαίως και οι διεθνείς αφίξεις. Από την Ιχθυόσκαλα πέρασαν το 1977 ο Ρότζερ Μούρ και ο Άντονυ Κουήν, επιστρέφοντας από το γυρίσματα ταινίας για να ταξιδέψουν μέσω Πάτρας. «Είδαμε τότε για πρώτη φορά λιμουζίνα»
Η «Άγκυρα» δούλεψε πολύ και με τους Ιταλούς, μέσω του λιμανιού αλλά και με ξένους που έχουν σπίτι στην Ελλάδα σε περιοχές όπως π.χ. η Μάνη και περνώντας από την Πάτρα κατέληγαν να γίνονται σταθεροί πελάτες.
Όλο σχεδόν το καλλιτεχνικό στερέωμα έχει παρελάσει για ψάρι. Από τη Βουγιουκλάκη και τη Μαρινέλα, μέχρι τη Γαλάνη και τον Χάρρυ Κλύνν. Από τον Σαββόπουλο και τον Χατζηνάσιο, μέχρι την Καραγιάννη το Βουτσά και τον Ψάλτη. Εκεί και όλοι οι ηθοποιοί του ΔΗΠΕΘΕ, αναρίθμητοι τραγουδιστές, μουσικοί και πολιτικοί.
«Έχει έρθει μια παραγγελία από έναν κύριο να κάνουμε ροφό και καραβίδες και λέει “μπορείς να μου τα φέρεις στη Μαρίνα στο τάδε σκάφος”; Και πάμε και μέσα είναι όλο γούνινο και άσπρο. Και σε μια μπρεζέρα καθόταν ο Αχιλλέας Καραμανλής».
Αξέχαστη έχει μείνει η μέρα που η στέγη ξεκίνησε να στάζει. «Ένα Πάσχα είχαμε ρίξει πάνω στη σκεπή δυναμιτάκια και δεν είχαμε σκεφτεί ότι θα κάνουν τρύπες. Έρχεται λοιπόν και πιάνει μια μπόρα το Σεπτέμβρη και είναι ο κόσμος και τρώει και περνάει το νερό στο μαγαζί που είναι γεμάτο. Είχαμε ένα γκαρσόνι, τον Σάκη. Του λέει ο Κατσαντώνης ο δικηγόρος “ρε Σάκη έχεις κάνα μαντηλάκι για τα χερια;” και του απαντάει “σήκω να κλείσουμε καμιά τρύπα και άσε τα μαντηλάκια».
Το παλιό μαγαζί της Ιχθυόσκαλας, είχε 17 τραπέζια και ο κόσμος περίμενε όρθιος να αδειάσουν για να καθίσει. Κάθε μέρα είχε 27 είδη ψαριών στο μενού του.
Κάηκε δύο φορές από εμπρησμό, το 2000 και το 2001.
«Ρίξανε 5 η ώρα το πρωί πάνω στη σκεπή στουπιά».
Η “Άγκυρα» είχε τον φοίνικά της, τα λουλούδια της, τις αναμνήσεις της. Όλα όσα έπεσαν θύματα μιας μετακόμισης εκεί κοντά, αλλά όσο πρέπει μακρυά για να χαθεί η μαγεία. Στη συνέχεια και η νέα "Ιχθυόσκαλα" έκλεισε και το νέο κτίριο εγαταλήφθηκε στη φθορά του χρόνου.
Δεν είχαν όλοι την ίδια άποψη με τη Μελίνα Μερκούρη που είχε πει το αμίμητο «αν μπορούσα θα το κήρυσσα διατηρητέο αυτό το μαγαζί»
Στράτος Τζώρτζογλου και Μαρία Γεωργιάδου, απολαμβάνουν τον ψάρι τους τη δεκαετία του ΄80. (αρχείο οικογένειας Λυκούδη).
Πελάτης και ο Χάρρυ Κλύνν. (αρχείο οικογένειας Λυκούδη).
Οι αδελφές Λυκούδη με τον Δάκη στην Ιχθυόσκαλα (αρχείο οικογένειας Λυκούδη).
Ακολουθήστε το thebest.gr στο Google News και μάθετε πρώτοι όλες τις ειδήσεις
Δείτε όλες τις τελευταίες Ειδήσεις από την Ελλάδα και τον Κόσμο, τη στιγμή που συμβαίνουν, στο thebest.gr