Από τον λογοθεραπευτή Νικόλαο Αβραντινή
Μεγαλώνοντας, μέρα με τη μέρα, τα παιδιά κάνουν μικρές ανακαλύψεις στον κόσμο. Χρώματα, αισθήσεις, ήχοι! Όλα είναι νέα και υπέροχα. Μέσω του παιχνιδιού τα μωρά και τα μεγαλύτερα παιδιά μαθαίνουν πολλά. Μέσα από αυτή τη διαδικασία οι γονείς πρέπει να αλληλεπιδρούν, να παίζουν μαζί τους και να τα ενθαρρύνουν να μαθαίνουν. Ποια, όμως, παιχνίδια είναι τα καταλληλότερα για κάθε ηλικία και θα βοηθήσουν το παιδί να μάθει, να αναπτύξει κοινωνικές σχέσεις και να εκφραστεί μέσα από αυτά;
Παρακάτω παρουσιάζεται ένας οδηγός με τα κατάλληλα παιχνίδια ανά ηλικία.
Παιχνίδια κατάλληλα για παιδιά έως 6 μηνών
Το τραγούδι, ο ρυθμός και οι εναλλαγές του είναι που αρέσει πολύ στα μωρά. Δεν ενδιαφέρονται να έχουν πολλά παιχνίδια, ούτε να είναι πολύπλοκα. Μια απλή μαλακή μπάλα, ή μια κουδουνίστρα που παράγει ήχο, αρκεί. Τα παιδιά έλκονται από την κίνηση, τα χρώματα και τους ήχους οπότε μπορείτε αρχικά να τοποθετήσετε ένα κρεμαστό παιχνίδι με φως και μουσική πάνω από την κούνια.
Στην ηλικία των τεσσάρων μηνών περίπου, προτιμούν τα παιχνίδια που μπορούν να φέρουν στο στόμα για τα εξερευνήσουν.Τέτοια παιχνίδια είναι κρίκοι, μαλακές μπαλίτσες, κύβοι και ζωάκια. Επίσης ένα πολύ ωραίο παιχνίδι που μπορεί να παίξει το παιδί είναι ένα μαλακό βιβλίο με μεγάλες εικόνες διαφόρων αντικειμένων, στερεωμένους άθραυστους καθρέφτες, υφασμάτινα παιχνίδια με διάφορες υφές, παιχνίδια που επιπλέουν στο νερό. Γενικά, σε αυτή την ηλικία, πρέπει να έχουμε στο νου μας για παιχνίδια μέσα από τα οποία τα μωρά μπορούν να εξερευνήσουν τις αισθήσεις τους.
Παιχνίδια για παιδιά ηλικίας 6 έως 18 μηνών
Από 6 μηνών το μωρό αρχίζει να κατανοεί τη σχέση «αίτιο-αποτέλεσμα» Αν ενεργήσει με συγκεκριμένο τρόπο προκαλεί μια συγκεκριμένη αντίδραση. Τότε ρίχνει, κουνάει, τρίβει, χτυπά τα πάντα για να προκαλέσει θόρυβο και περιμένει την αντίδραση από τους γονείς του. Θα γελάσει και θα διασκεδάσει κάθε φορά που ανακαλύπτει κάτι νέο.
Μέχρι την ηλικία των 10 μηνών θα έχει αποκτήσει επιδεξιότητα και θα αρχίσει να κινείται πολύ περισσότερο. Τότε είναι καλύτερο να του πάρετε παιχνίδια που μπορεί να σπρώχνει ή να τραβάει από μόνο του.
Καθώς το παιδί μεγαλώνει, εξελίσσεται και ωριμάζει και ο τρόπος που σκέφτεται. Θα πάει από τη συναρμολόγηση απλών κύβων, στις ξύλινες κατασκευές, απλά παζλ 2 ή 4 κομματιών. Θα εκπλαγείτε με την ευκολία της μάθησής του.
Παράλληλα, θυμηθείτε ότι είναι απαραίτητο να παίζετε διαδραστικά παιχνίδια. Με αυτόν τον τρόπο βελτιώνεται η κοινωνικοποίηση του. Για παράδειγμα:ρίξτε μια μπάλα και ζητήστε του να την δώσει πίσω σε εσάς,παίξτε παιχνίδια στον καθρέφτη, χτίστε μαζί πύργους με τουβλάκια, παίξτε μουσική ή τραγουδήστε του.
Παιχνίδια για παιδιά ηλικίας 18 έως 36 μηνών
Σε αυτήν την ηλικία τα παιδιά αρχίζουν να μιμούνται τους γονείς τους, παίζουν παιχνίδια ρόλων και υποδύονται πραγματικές καταστάσεις που τους είναι οικείες. Ταυτόχρονα εξελίσσεται ταχύτατα η ομιλία τους. Επομένως, καλό θα είναι να επικεντρωθούμε σε παιχνίδια που προωθούν τις παραπάνω δεξιότητες και καλλιεργούν τη φαντασία, τη δημιουργία και σχετίζονται με την ανάπτυξη της γλώσσας. Τέτοια παιχνίδια είναι οι κούκλες και οι φιγούρες, κουκλόσπιτα, μεγάλα τουβλάκια, εκπαιδευτικά τραπεζάκια με λέξεις, μουσική, χρώματα κλπ, κουζινικά σκεύη, τρενάκια και αυτοκινητάκια.
Επίσης μπορείτε να εκμεταλλευτείτε και τα αντικείμενα του σπιτιού σας και να δώσετε έτσι την ευκαιρία στο παιδί σας να παίξει με αυτά. Για παράδειγμα μπορείτε να το αφήνετε να παίζει με τις κατσαρόλες σας, να ντύνεται με παλιά ρούχα, να ζωγραφίζετε με τα δάχτυλα. Και πάντα να αφήνετε το παιδί σας να συμμετάσχει ενεργά σε διάφορες δουλειές του σπιτιού. Δε φαντάζεστε πόσο πολύ θέλει να αισθάνεται χρήσιμο για τους γονείς του.
Παιχνίδια για παιδιά ηλικίας 3 – 4 ετών
Σε αυτήν την ηλικιακή ομάδα το παιδί αρχίζει να μιμείται τα πάντα από την καθημερινότητα του διασκεδάζοντας με αυτόν τον τρόπο. Θέλει να είναι γιατρός, αστυνομικός, μπαλαρίνα, νεράιδα και θα εξερευνήσει τα όρια της φαντασίας του. Επομένως διαλέξτε παιχνίδια μέσα από τα οποία μπορεί να μιμηθεί όπως, αυτοκινητάκια, τρενάκια, κουκλάκια, μουσικά όργανα, ρούχα, καπέλα.
Πέρα από την μίμηση προτιμάμε και παιχνίδια με κίνηση όπως τρίκυκλα ποδήλατα ή παιχνίδια με τρέξιμο.
Παιχνίδια για παιδιά ηλικίας 4 – 5 ετών
Στην ηλικία των 4 ετών τα παιδιά ξεκινάνε το προνήπιο και ασχολούνται αρκετές ώρες της ημέρας με δομημένες δραστηριότητες.Προωθήστε την ανεξαρτησία και παιχνίδια που διεγείρουν τη δημιουργικότητα και τη φαντασία. Είναι η ηλικία των πολλών ερωτήσεων και υπάρχει έντονο ενδιαφέρον για μάθηση. Παρέχετε στα παιδιά εκπαιδευτικά, αλλά και απλά, παιχνίδια, ώστε να μπορούν να τα χρησιμοποιήσουν όπως θέλουν. Τέτοια παιχνίδια είναι: κατασκευές και χειροτεχνίες, παζλ περισσότερων κομματιών, κούκλες και φιγούρες, κούκλες – μωρά με τα αξεσουάρ τους, ποδήλατα με βοηθητικές ρόδες, εργαλεία.
Παιχνίδια για παιδιά ηλικίας 5 - 7 ετών
Αυτή είναι μια ιδιαίτερη ηλικία και είναι πολύ σημαντικό να προτείνουμε παιχνίδια και δραστηριότητες που προωθούν τις δεξιότητες που θα χρειαστούν στο σχολείο.Στα 5 τα παιδιά προετοιμάζονται για το δημοτικό σχολείο, έτσι τα παιχνίδια με γράμματα και αριθμούς είναι ιδανικά, όπως επίσης και εκείνα που εξασκούν τις λεπτές κινητικές δεξιότητες. Τέτοια παιχνίδια είναι αυτά που απαιτούν να στερεώσετε, να κουμπώσετε, να ανοίξετε και να κλείσετε και ότι άλλο σας επιτρέπει να εκπαιδεύσετε το συντονισμό χεριών – ματιών. Επιπλέον, αγαπημένες δραστηριότητες για παιδιά αυτής της ηλικίας είναι πάντα οι χειροτεχνίες. Το μόνο που χρειάζεστε είναι υλικά που βρίσκουμε στο σπίτι, όπως κόλλα, χαρτί, χρώματα, ψαλίδι κ.λπ.Άλλες προτιμήσεις των παιδιών είναι παιχνίδια που αποτελούν διαχρονικές αξίες και είναι τα τηλεκατευθυνόμενα αυτοκίνητα, κουκλοθέατρο, επιτραπέζια.
Στην ηλικία των 6 ετών τα παιδιά μας έχουν ξεκινήσει το σχολείο τους και το παιχνίδι πρέπει να χαρακτηρίζεται από εκφραστική ελευθερία, φαντασία και να προσφέρει αποσυμπίεση μετά από τόσες ώρες που αφιερώνονται στην τάξη, στο διάβασμα και στις υποχρεώσεις (που δυστυχώς είναι πολλές). Το παιχνίδι, σε αυτή τη φάση, αποκτά ακόμη μεγαλύτερη σημασία επειδή χρησιμεύει για την εδραίωση των δεξιοτήτων που μαθαίνονται στο σχολείο, συμβάλλει στη διαμόρφωση της προσωπικότητας και βοηθά στη διαχείριση των συναισθημάτων. Εκτός από τις χειροτεχνίες και τα δημιουργικά έργα, τα οποία απολαμβάνουν τα παιδιά σε όλες τις ηλικίες, είναι η κατάλληλη στιγμή να εισάγετε ελαφρώς πιο περίπλοκα κατασκευαστικά σετ, αθλητικό εξοπλισμό, πατίνια με προστατευτικό εξοπλισμό. Και πάλι αυτοκινητάκια, πίστες, κούκλες και παζλ.
Παιχνίδια για παιδιά ηλικίας 7 – 9 ετών
Στην ηλικία των επτά, το παιχνίδι και η μάθηση συμβαδίζουν. Τα παιδιά έχουν αποκτήσει κριτικό και παρατηρητικό πνεύμα, θέλουν να ανακαλύψουν πολλά νέα πράγματα και δεν είναι ποτέ ικανοποιημένα με τη γνώση.Απολαμβάνουν,επίσης, το παιχνίδι με φίλους και τους αρέσει να τους ανταγωνίζονται. Τώρα είναι η ηλικία που εκδηλώνουν χόμπι, προτιμήσεις και ενδιαφέροντα όπως ακριβώς συμβαίνει και με τους ενήλικες.
Να ακολουθείτε και νασέβεστε τις προσωπικές τους προτιμήσεις. Πλέον είσαστε σε θέση να καταλάβετε τι τους αρέσει. Εδώ είναι μερικές ιδέες:Πιο πολύπλοκα επιτραπέζιαπαιχνίδια τύπου Monopoly, Μάντεψε ποιος,UNO κλπ.,παιχνίδια με πειράματα, κατασκευές.
Στην ηλικία των 8 τα παιδιά περνούν πολύ χρόνο σε βιβλία, παίζουν σπορ και, εναλλακτικά, παίζουν βιντεοπαιχνίδια. Καλούμαστε να τα ενθαρρύνουμε να παίξουν ποιοτικά και να περιορίσουμε το χρόνο που κάθονται μπροστά από μια οθόνη. Δύσκολο, αλλά όχι αδύνατο. Το σημαντικό είναι να προτείνουμε δραστηριότητες που ενθαρρύνουν τη δημιουργικότητα, που του δίνουν την αίσθηση ότι μαθαίνουν κάτι νέο και ότι ασχολούνται με μια πρόκληση που καλούνται να αντιμετωπίσουν. Παιχνίδια που αρέσουν σε παιδιά αυτής της ηλικίας είναι πολύπλοκα επιτραπέζια (πχ σκάκι), παιχνίδια με κάρτες, μοντελισμός, ρομποτική, εκπαιδευτικά και επιστημονικά παιχνίδια
Είναι χρέος μας να ενημερωθούμε και να κατανοήσουμε την αναγκαιότητα του παιχνιδιού στη ζωή του παιδιού μας. Σαν γονείς, αυτό που πρέπει να κάνουμε είναι να φροντίζουμε να παρέχουμε τα σωστά παιχνίδια στα παιδιά μας. Να τα ενθαρρύνουμε να μαθαίνουν μέσα από τη διαδικασία του παιχνιδιού και επίσης να προτείνουμε παιχνίδια που να είναι κατάλληλα για διάφορες ηλικίες αφού κάθε μήνα της ζωής τους, τα παιδιά, αποκτούν νέες δεξιότητες.
Τα παιχνίδια πρέπει να επιλέγονται παρατηρώντας την τάση του παιδιού σας, τις δεξιότητες του και την προσωπικότητα του, σε συνάρτηση με την ηλικία του.
Τέλος, πρέπει να δείξουμε μεγάλη προσοχή στην ποιότητα του εκάστοτε παιχνιδιού, καλό θα είναι να είναι επώνυμο με προδιαγραφές που εγγυώνται ασφάλεια, ποιοτικά υλικά και ελαχιστοποιούν τους κινδύνους.
Info
Αβραντινής Νικόλαος, Λογοθεραπευτής, ΜΑ Ειδικής Αγωγής
Κέντρο Λογοθεραπείας – Εργοθεραπείας – Συμβουλευτικής
Φλέμινγκ 5 και Αροανίων (έναντι νοσ. Αγίου Ανδρέα)
Τηλ: 2610 221477
fb: Αβραντινής Νίκος-Κέντρο Λογοθεραπείας, Εργοθεραπείας και Συμβουλευτικής
Ακολουθήστε το thebest.gr στο Google News και μάθετε πρώτοι όλες τις ειδήσεις
Δείτε όλες τις τελευταίες Ειδήσεις από την Ελλάδα και τον Κόσμο, τη στιγμή που συμβαίνουν, στο thebest.gr