Ο Μίκης Θεοδωράκης και η Πάτρα: Η τιμητική βράβευση επί Δημαρχίας Φλωράτου, η παράσταση του ΔΗΠΕΘΕ, η βράβευση από το Πανεπιστήμιο -ΔΕΙΤΕ ΦΩΤΟ

Μπορεί να είχε κλείσει πλέον τα 96 του χρόνια ωστόσο ο Μίκης Θεοδωράκης παρέμενε στις συνειδήσεις και στο μυαλό μας "αθάνατος" και πάντα με εκείνη τη νεανική, αγωνιστική ορμή του ακόμη και όταν διηύθυνε στη σκηνή, όταν άνοιγε διάπλατα τα μεγάλα χέρια του για να δώσει σήμα στους μουσικούς και τους ερμηνευτές του.

Το πρωί της Πέμπτης 2 Σεπτεμβρίου 2021 πράγματι ξεκίνησε άσχημα μόλις έγινε γνωστό το νέο που διαδόθηκε τάχιστα. Βγαίνοντας στο δρόμο όλοι ήδη το ήξεραν, και όλοι ήσαν συγκινημένοι  γιατί ο Μίκης Θεοδωράκης, αυτός ο τόσο ταλαντούχος άνθρωπος ήταν ένα από τα κύρια πρόσωπα του Ελληνικού πολιτισμού κατά τον 20ο αιώνα, μία προσωπικότητα μεγάλης εμβέλειας και κύρους με διεθνή απήχηση.

Μένουν χαραγμένα στη μνήμη μας το αλησμόνητο συρτάκι από τον κινηματογραφικό «Αλέξη Ζορμπά» του Μιχάλη Κακογιάννη με τον Άντονι Κουίν και τον Άλαν Μπέιτς που 56 χρόνια τώρα μας ακολουθεί έστω και με μία συχνά φολκόρ αλλά χαριτωμένη εντύπωση για το κέφι και τον παλμό του λαού μας αλλά και η μουσική του για τη «Φαίδρα» του Ζυλ Ντασέν με τη Μελίνα Μερκούρη το 1963 ή οι μουσικές του για τα φιλμ «Z» του Κώστα Γαβρά και «Σέρπικο» του Σίντνει Λιούμετ με τον Αλ Πατσίνο και φυσικά τα σπουδαία τραγούδια που συνέθεσε μελοποιώντας τους μεγάλους ποιητές μας Γιώργο Σεφέρη, Οδυσσέα Ελύτη (όπως το «Ένα το χελιδόνι») και Γιάννη Ρίτσο, με τον οποίο και είχε μία στενή φιλική σχέση αλλά και τα καθαρά αγωνιστικά τραγούδια που έγιναν σύμβολο της Ελλάδας της μεταπολίτευσης όπως το «Πάλης Ξεκίνημα».  

Η Πάτρα κατείχε ξεχωριστή θέση στην καρδιά του Μίκη Θεοδωράκη και όχι τυχαία μιας και είχε ζήσει εδώ μέρος των γυμνασιακών του χρόνων και όπως είχε αφηγηθεί στον Γιώργο Μαλούχο, η Πάτρα εκείνα τα χρόνια της δεκαετίας του ’30 ήταν μία πόλη με Π κεφαλαία, ένα αστικό κέντρο με το λιμάνι της, με τα ωδεία και τον πολιτισμό της, τις ωραίες πλατείες όπως τα Ψηλαλώνια. Εξάλλου το σπίτι όπου έμενε η οικογένεια Θεοδωράκη ήταν σε κοντινή απόσταση στην Ασημάκη Φωτήλα και Λόντου.

Στην Πάτρα πήρε και το πρώτο του βιολί και είχε καθηγητή τον Σινούρη στο ωδείο που στεγαζόταν στο κτίριο όπου σήμερα λειτουργεί το Πολύεδρο στην Κανακάρη.

Εκείνα τα τρυφερά χρόνια στην Πάτρα ήταν που με έκπληξη και απορία ανακάλυψε τα βιβλία της μουσικής στο γυμνάσιο που είχαν το πεντάγραμμο με τις ψηλές και τις χαμηλές νότες. Ήταν τότε που ρώτησε τον πατέρα του Γιώργη Θεοδωράκη τι ήταν αυτά τα βιβλία και τότε γεννήθηκε η αγάπη του για τη μουσική. Με νοσταλγία ο Μίκης Θεοδωράκης είχε αφηγηθεί στον Γ. Μαλούχο το πόσο μαγικό ήταν το καλοκαίρι που είχε περάσει στην Πάτρα μεταξύ της 1ης και της 2ης γυμνασίου τότε που ψήλωσε πολύ και πήρε μπόι.

«Όταν πήγαινα στην 1η γυμνασίου ήμουν 2ος στη σειρά, υπήρχαν και πιο ψηλοί από μένα, μεσολάβησε το καλοκαίρι και έφαγα πολλά φρούτα και ντομάτες, κοφίνια ολόκληρα, κολυμπούσα και συνεχώς κι όταν πήγα στη δευτέρα γυμνασίου ήμουν πια πολύ ψηλός. Όταν το 1939 πήγαμε στον Πύργο της Ηλείας ήμουν 14 ετών έφηβος. Εκεί νομίζω όταν εμφανίστηκα με κοντά παντελόνια και ύψος περίπου 1,95, τρόμαξαν όλοι βλέποντας με», είχε χαρακτηριστικά πει στον Γ. Μαλούχο.

Η Πάτρα λοιπόν τον είχε τιμήσει το 2000 επί δημαρχίας του Ευάγγελου Φλωράτου και αντιδημαρχίας πολιτισμού της Βικτωρίας Αγγελοπούλου.

Όπως ανέφερε η Βικτωρία Αγγελοπούλου μιλώντας στο thebest.gr, “θεωρώ τον εαυτό μου τυχερό που μπόρεσα να τον συνοδέψω τότε στη σκηνή και να του κρατήσω το χέρι. Ήταν τιμή μου και δεν θα το ξεχάσω ποτέ”.

Όπως μας θύμισε η Βικτωρία Αγγελοπούλου η βράβευση τότε του Μίκη Θεοδωράκη με τιμητική πλακέτα από τον Δήμο Πατρέων και τον τότε Δήμαρχο Ε. Φλωράτο ήταν μία οφειλόμενη τιμή σ’ έναν δημιουργό με την αξία και το εκτόπισμα του Μίκη Θεοδωράκη, ο οποίος είχε ζήσει μέρος των παιδικών του χρόνων στην Πάτρα. Είχε δοθεί συναυλία της Ορχήστρας Μίκης Θεοδωράκης στο Αρχαίο Ρωμαικό Ωδείο στο πλαίσιο του Διεθνούς Φεστιβάλ Πάτρας του Δήμου και φυσικά έγινε και η τιμητική βράβευση του συνθέτη, ο οποίος ήταν παρών στην Πάτρα και ιδιαίτερα συγκινημένος ενώ αγέρωχος φορώντας ένα λευκό σακάκι είχε ανέβει στη σκηνή και είχε ευχαριστήσει το Δήμο Πατρέων και τον κόσμο. Ο Μίκης Θεοδωράκης αξίζει να σημειωθεί πως είχε γίνει και Επίτιμος Δημότης του Δήμου Πατρέων.

Το 1996 τον είχε τιμήσει και το Πανεπιστήμιο Πατρών επί πρυτανείας του Σταμάτη Αλαχιώτη. Είχε γίνει στον εορτασμό της επετείου της εξέγερσης του Πολυτεχνείου, το Νοέμβριο, και ήταν παρών ο ίδιος ο Μίκης Θεοδωράκης συνοδευόμενος από την αγαπημένη σύζυγο του Μυρτώ, και είχε μιλήσει ενώ την εισαγωγή στην εκδήλωση είχε κάνει ο ποιητής Διονύσης Καρατζάς.

Στο Αρχαίο Ωδείο κάποια χρόνια νωρίτερα, είχε παρουσιάσει σε πρώτη εκτέλεση δύο έργα του. Ήταν στο πλαίσιο του 3ου Διεθνούς Φεστιβάλ Πάτρας, επί καλλιτεχνικής διεύθυνσης του Θάνου Μικρούτσικου και ο μεγάλος δημιουργός είχε παρουσιάσει σε πρώτη εκτέλεση, & σε ζωντανή μάλιστα μετάδοση από την ΕΡΤ, δύο έργα του: «Τα πρόσωπα του Ήλιου» και την «Βεατρίκη στην οδό Μηδέν» σε ποίηση του Διονύση Καρατζά. Ήταν ένα διήμερο αφιέρωμα στα τέλη Ιουνίου 1988 και όσοι το θυμούνται έχουν να λένε για το πόσο μαγικές ήταν αυτές οι μουσικές βραδιές. Είχε επίσης παρουσιαστεί και το έργο "Ως Αρχαίος Άνεμος" σε μουσική Μίκη Θεοδωράκη και ποίηση Διονύση Καρατζά.

Με την Πάτρα ο Μίκης Θεοδωράκης είχε συνδεθεί και με άλλους τρόπους και πρόσωπα. Είχε συνεργαστεί και μελοποιήσει όπως προείπαμε, έργα του συμπολίτη λογοτέχνη και φιλόλογου Διονύση Καρατζά που μάλιστα δισκογραφήθηκαν, τα «Τα Πρόσωπα Του Ήλιου», «Ως Αρχαίος Άνεμος», "Η Βεατρίκη στην οδό μηδέν" και τα "Λυρικότερα".

Το καλοκαίρι του 2000 και πιο συγκεκριμένα στις 5 Ιουλίου είχε ανέβει και παρουσιαστεί στο Αρχαίο Ωδείο από το ΔΗΠΕΘΕ Πάτρας μία παράσταση για τον Μίκη Θεοδωράκη από τον τότε καλλιτεχνικό διευθυντή Θέμη Μουμουλίδη με τίτλο «Μίκης Θεοδωράκης μία Μουσική παράσταση». Την επιλογή των κειμένων είχε κάνει η Κάκια Ιγερινού ενώ κεντρικό ρόλο είχε ο Γιάννης Μπέζος. Είχαν ακόμα συμμετάσχει ο Κώστας Μακεδόνας, η Τάνια Τσανακλίδου, ο Γιώργος Καραμίχος, κ.α. Ο Μίκης Θεοδωράκης είχε παραστεί τότε και είχε χειροκροτήσει την παράσταση συνοδευόμενος από τη σύζυγο του, Μυρτώ.

Ο Γιάννης Μπέζος σε δηλώσεις του εκείνη την περίοδο όπως είδαμε στο tovima.gr, είχε πει “δεν μιμούμαι τον Θεοδωράκη”.

Ο Θέμης Μουμουλίδης ασχολήθηκε και πάλι με τον σπουδαίο εκλιπόντα συνθέτη Μίκη Θεοδωράκη στην παράσταση «Μίκης Θεοδωράκης: Ποιος τη ζωή μου» που ανέβηκε στα μέσα της δεκαετίας του 2010 με επίσης σημαντική επιτυχία.

Τέλος ο Ανδρέας Α. Ανδριόπουλος του 40ου Φεστιβάλ Πάτρας – Θεσμός Αρχαίου Δράματος του ΟΚΠΕ μας αποκάλυψε μιλώντας στο thebest.gr ότι την εβδομάδα πριν το πρώτο lockdown τον Μάρτιο του 2020 ήταν σε επικοινωνία με την κόρη του συνθέτη, Μαργαρίτα Θεοδωράκη και συζητούσαν μία πρόταση για συναυλία το καλοκαίρι του 2020 με την Ορχήστρα Μίκης Θεοδωράκης στο πλαίσιο του Φεστιβάλ Πάτρας, ωστόσο τα γεγονότα της πανδημίας και τα περιοριστικά μέτρα ανέστειλαν αυτά τα σχέδια.

*Τις φωτογραφίες από την τιμητική βράβευση του είχε την ευγενική καλοσύνη να σκανάρει και να αποστείλει στο thebest.gr η κ. Βικτωρία (Βίκυ) Αγγελοπούλου.

Επιμέλεια - Ρεπορτάζ: ΤΑΚΗΣ Γ. ΜΑΡΤΑΤΟΣ