Συναγερμός για το πρώτο κρούσμα της ευλογιάς των πιθήκων στην Ελλάδα

Συναγερμός έχει σημάνει στην Ελλάδα με αφορμή το πρώτο κρούσμα της ευλογιάς των πιθήκων, που εντοπίστηκε στο νοσοκομείο “Ανδρέας Συγγρός”. Οι αρμόδιες υγειονομικές αρχές βρίσκονταν από μέρες σε μέγιστη ετοιμότητα, ενώ έχουν γίνει ήδη οι πρώτες ενέργειες για να ενταχθεί και η χώρα μας στην ευρωπαϊκή συμφωνία για την προμήθεια 5 χιλιάδων δόσεων εμβολίων.

Μετά από δύο περιστατικά που αποδείχθηκαν απλή ανεμοβλογιά, εντοπίστηκε τελικά επί ελληνικού εδάφους, το πρώτο κρούσμα της ευλογιάς των πιθήκων.

Εν αναμονή των τελικών εξετάσεων από το εξειδικευμένο Εργαστήριο Μικροβιολογίας της Ιατρικής Σχολής του ΑΠΘ, για την οριστική επιβεβαίωση του πρώτου περιστατικού, οι υπηρεσίες του Εθνικού Οργανισμού Δημόσιας Υγείας (ΕΟΔΥ) βρίσκονται υπ’ ατμόν.

Το είχε προβλέψει άλλωστε και ο πρόεδρος του ΕΟΔΥ, Θεοκλής Ζαούτης, πως ήταν θέμα χρόνου να εντοπιστεί και στη χώρα μας το πρώτο κρούσμα της νόσου. Πρόκειται για άνδρα που είχε ταξιδέψει πρόσφατα στην Πορτογαλία, την τρίτη χώρα στην παγκόσμια κατάταξη με τα περισσότερα κρούσματα εκτός Αφρικής και συγκεκριμένα, τη χώρα που καταγράφει 191 μέχρι σήμερα κρούσματα του ιού.

Προηγείται η Βρετανία (322) και η Ισπανία (225).

Έως και τις 7 Ιουνίου έχουν καταγραφεί συνολικά 577 κρούσματα ευλογιάς των πιθήκων σε 18 χώρες της Ευρώπης, καθώς και 437 κρούσματα σε 10 χώρες εκτός Ευρώπης, σύμφωνα με τον ΕΟΔΥ.

Η Ελλάδα θωρακίζεται έναντι της νόσου. Σύντομα θα αποκτήσει απόθεμα από τα εμβόλια κατά του ιού -τα οποία έχουν λάβει ήδη έγκριση από τον Ευρωπαϊκό Οργανισμό Φαρμάκων (ΕΜΑ) από το 2013.  Προβλέπεται να χορηγηθούν σε όσους έρθουν σε επαφή με κρούσμα, π.χ. θα μπορούσαν να χορηγηθούν στις επαφές του άνδρα που είχε ταξιδέψει στην Πορτογαλία.

Εμβόλιο θα μπορούσε να λάβει, επίσης, και το ιατρονοσηλευτικό προσωπικό που έχει επιφορτιστεί με το έργο της νοσηλείας του.

“Το εμβόλιο το χορηγούμε ακόμη και σε κάποιον που έχει εκτεθεί στον ιό, εν προκειμένω δηλαδή, στις επαφές ενός κρούσματος”, αναφέρει μιλώντας στο iatropedia.gr, ο Καθηγητής Φαρμακολογίας, Φαρμακογονιδιωματικής και Ιατρικής Ακριβείας του Δημοκρίτειου Πανεπιστημίου Θράκης, Ευάγγελος Μανωλόπουλος, και εξηγεί:

“Στο κορονοϊό λέγαμε να το πάρεις πριν, ώστε να κάνεις ανοσία να μην κολλήσεις. Αυτό το εμβόλιο τώρα για την ευλογιά των πιθήκων, επειδή δεν το δίνουμε προληπτικά σε κανέναν, το δίνουμε μόνο σ’ αυτούς που έχουν έρθει σε επαφή με το κρούσμα. Αυτοί οι άνθρωποι ενδεχομένως να έχουν μολυνθεί. Άρα το δίνουμε μετά τη μόλυνση για να προλάβουμε την εξέλιξή της, ή ακόμα κι αν ξεκινήσει η νόσος να είναι μικρότερη η επίπτωση”, λέει ο ειδικός.

5.000 δόσεις εμβολίου αναμένεται να συμφωνήσει η Ελλάδα
Η ρυθμιστική αρχή φαρμάκων, ο Ευρωπαϊκός Οργανισμός Φαρμάκων (ΕΜΑ) και συγκεκριμένα, ο Οργανισμός της Ευρωπαϊκής Ένωσης European Health Emergency Preparedness and Response Authority (HERA), έχει ξεκινήσει ήδη ενέργειες στην κατεύθυνση της κοινής προμήθειας εμβολίων με ταχείες διαδικασίες για να καλυφθούν οι ενδεχόμενες ανάγκες κάθε χώρας.

Εκπρόσωπος της ΕΕ δήλωσε πως έχουν ξεκινήσει οι συνομιλίες με την παρασκευάστρια δανέζικη εταιρεία Bavarian Nordic, σχετικά με την επέκταση της παραγωγής του εμβολίου Imvanex, ώστε να δημιουργήσουν απόθεμα όλες οι ενδιαφερόμενες χώρες.

“Θα συμμετέχει και η χώρα μας, αν και γίνεται η προμήθεια κεντρικά για όλη την Ευρώπη. Η Ελλάδα, απ’ ότι ξέρω διεκδικεί να πάρει περίπου 5.000 δόσεις, να έχει για την πιθανότητα κρουσμάτων, όπως αντίστοιχα και οι άλλες χώρες”, ανέφερε την Τετάρτη (8/6) στο iatropedia.gr, ο Καθηγητής Ευάγγελος Μανωλόπουλος.

Ποιοι θα λάβουν εμβόλιο
Σύμφωνα με τις πρόσφατες ανακοινώσεις του ΕΟΔΥ, το εμβόλιο θα χορηγηθεί σε άτομα που έχουν έρθει σε επαφή με κρούσμα. Όχι στο ίδιο το κρούσμα.

Συγκεκριμένα, όπως αποφάσισε στις 24/5/22 μετά από συνεδρίασή της η Εθνική Επιτροπή Εμβολιασμών, τα εμβόλια όταν παραληφθούν προορίζονται να χορηγηθούν:

Μετά από έκθεση σε άτομα που είχαν στενή επαφή με κρούσμα όπως άτομα του στενού περιβάλλοντος και ιατρονοσηλευτικό προσωπικό. Η χορήγηση του εμβολίου θα πρέπει να γίνει εντός 4 ημερών από την έκθεση.
Προληπτικά σε άτομα που εργάζονται σε χώρους με αυξημένο επαγγελματικό κίνδυνο έκθεσης στον ιό της ευλογιάς των πιθήκων, όπως ερευνητικά εργαστήρια.
Παρ’ όλη την παγκόσμια κινητοποίηση, ο Καθηγητής Φαρμακολογίας, κ. Ε. Μανωλόπουλος είναι καθησυχαστικός:

“Η κατάσταση δεν εμπνέει ανησυχία, γιατί είναι λίγα τα κρούσματα και μπορεί να ελεγχθεί η μετάδοση. Μπορεί να διαδοθεί περισσότερο σε έναν κύκλο ανθρώπων, μπορεί να νοσήσουν μερικοί ακόμα, αλλά ακριβώς επειδή όσους νοσήσουν θα τους εντοπίσουμε, θα τους παρακολουθούμε και θα τους απομονώσουμε έγκαιρα, δεν ανησυχούμε. Μετά για να επεκταθεί, θα πρέπει να υπάρξει κι άλλο κρούσμα, από άλλη πηγή. Θα πάρουν, όμως, το εμβόλιο έγκαιρα όσοι έχουν εκτεθεί και θα περιοριστεί το πρόβλημα. Δεν είναι όπως ο κορονοϊός, που ένας μπορεί να μολύνει μια πόλη ολόκληρη και να ανάψει ολόκληρη πυρκαγιά”, αναφέρει συγκεκριμένα.

Eυλογιά των πιθήκων: Για τους ασθενείς υπάρχει και αντιιικό φάρμακο
Για τους ανθρώπους που ήδη νοσούν από τη νόσο της ευλογιάς των πιθήκων, υπάρχει διαθέσιμο και αντιιικό φάρμακο, αν και στην ανακοίνωση του, ο ΕΟΔΥ τονίζει πώς δεν υπάρχει ανησυχία, καθώς η νόσος είναι κυρίως ήπια και αυτοπεριοριζόμ ενη, δηλαδή περνάει από μόνη της χωρίς θεραπεία:

“Ο κίνδυνος για το γενικό πληθυσμό εξακολουθεί να είναι χαμηλός, καθώς η νόσηση είναι συνήθως ήπια και αυτοπεριοριζόμενη και το νόσημα χαρακτηρίζεται από μικρή σχετικά μεταδοτικότητα”, αναφέρουν συγκεκριμένα οι επιστήμονες του Οργανισμού.

Ωστόσο, η ίδια διαδικασία της κοινής παραγγελίας που προωθείται για τα εμβόλια, αναμένεται να ακολουθηθεί και για το αντιιικό φάρμακο, tecovirimat, από το οποίο κάποιες χώρες -όπως π.χ. οι Βρετανία- έχουν ήδη δημιουργήσει απόθεμα.

“Το κρούσμα, όταν αρχίσει να δίνει τα πρώτα συμπτώματα μετά είναι δύσκολο να το αντιστρέψεις. Στο κρούσμα δίνεις το φάρμακο και όχι το εμβόλιο. Το εμβόλιο το δίνουμε σε άτομα που μπορεί να έχουν μολυνθεί”, εξηγεί ο επιστήμονας.

Δεν θα υπάρξει μεγάλη διασπορά
Στον κορονοϊό, σύμφωνα με τον επιστήμονα, τα σωματίδια είναι μικρά και παραμένουν για αρκετό χρόνο στον αέρα, κι έτσι μπορεί πιο εύκολα να υπάρξει μετάδοση, ακόμη και από αρκετά μέτρα μακριά.

Στο monkeypox, όμως, τα σταγονίδια είναι μεγάλα. «Δηλαδή, περισσότερο με τα σάλια μπορεί να μεταδοθεί», λέει ο Ευάγγελος Μανωλόπουλος και εξηγεί:

“Μπορεί να κολλήσει κάποιος, αν π.χ. πέσει να κοιμηθεί στο μαξιλάρι κάποιου που έχει μολυνθεί, ή με την ερωτική επαφή. Και γι’ αυτό οι περισσότερες από τις συρροές που έχουν δημιουργηθεί ήταν μέσω ομοφυλοφιλικού σεξ. Αυτό αποφεύγεται να τονιστεί, για να μην το συσχετίσει κάποιος με το AIDS, ενώ δεν είναι. Απλώς έτυχε να υπάρχουν πολλά κρούσματα από αυτή την κοινωνική ομάδα, αλλά δεν έχει καμία σημασία. Μπορεί να μεταδοθεί το ίδιο και με την ερωτική επαφή μεταξύ ετεροφυλόφιλων”, καταλήγει ο ίδιος.