Άγια Νύχτα: H ιστορία του τραγουδιού από την παγωμένη Αυστρία, που κατάφερε να ζεστάνει ολόκληρο τον κόσμο

«Stille Nacht» ο πρωτότυπος τίτλος στα γερμανικά και μια μέρα σαν σήμερα, 24 Δεκεμβρίου του 1818, ακούγεται για πρώτη φορά η «Άγια Νύχτα» στην εκκλησία του Αγίου Νικολάου στο Όμπερντορφ της Αυστρίας.

Είναι ένα από τα εμβληματικά σύμβολα των Χριστουγέννων: «Άγια Νύχτα», το τραγούδι που ντύνει τις γιορτινές μέρες με τη θεία μελωδία του.

Οι στίχοι του τραγουδιού είχαν γραφτεί σε ένα κομμάτι χαρτί από το 1816, από έναν ιερέα τον Γιόζεφ Μορ, που κατοικούσε στο μικρό αυστριακό χωριό Mariapfarr. Από το χωριό του ο Γιόζεφ Μορ μετακόμισε στο Όμπερντορφ, όπου γνώρισε τον δάσκαλο Φραντς Ξάβερ Γκρούμπε που έπαιζε εκκλησιαστικό όργανο. Ο Μορ και ο Γκρούμπε, πριν από την παραμονή των Χριστουγέννων, προετοίμασαν να παίξουν κάποια θρησκευτικά τραγούδια στην εκκλησία του χωριού τους, όταν συνειδητοποίησαν ότι το μουσικό όργανο είχε υποστεί ζημιά από ποντίκια, αλλά απτόητοι άρχισαν να προετοιμάζονται, να τραγουδήσουν συνοδεία κιθάρας για την… Άγια Νύχτα.

Ένας αστικός μύθος λέει ότι εκείνα τα παγωμένα βράδια, ο Μορ είχε επισκεφτεί μια οικογένεια της οποίας το μωρό νοσούσε. Ο ιερέας εξεπλάγη από την ηρεμία των γονιών, που αντιμετώπιζαν στωικά την ασθένεια του βρέφους. Τότε σκέφτηκε να δώσει τους στίχους που είχε γράψει να τους μελοποιήσει ο Γκρούμπε. Και εγένετο «Άγια Νύχτα»!
Το τι συναισθήματα προκάλεσε το τραγούδι εκείνη την παραμονή των Χριστουγέννων του 1818 δεν έχει καταγραφεί. Πάντως η «Άγια Νύχτα» είχε ξεχαστεί για τουλάχιστον έξι χρόνια μετά την επίσημη πρώτη ακρόαση της.

Κι όπου βρίσκει εμπόδια η Ιστορία, τον δρόμο ανοίγει ο θρύλος: λέγεται ότι, όταν ένας οργανοποιός, το 1825, επισκεύαζε το εκκλησιαστικό όργανο στο Όμπερντόρφ, βρήκε ένα κιτρινισμένο φύλλο χαρτιού μέσα, όπου ήταν γραμμένα η μουσική και οι στίχοι για την «Άγια Νύχτα». Ο οργανοποιός πήρε την παρτιτούρα στο σπίτι του στο Τιρόλο. Βέβαια υπάρχει και η εκδοχή που υποστηρίζει ότι ήδη από το 1822 η «Άγια Νύχτα» είχε παιχτεί στο Τιρόλο και μάλιστα για επιφανείς προσκεκλημένους όπως ο Αυτοκράτορας της Αυστροουγγαρίας και ο Τσάρος της Ρωσίας.

Επί χρόνια, οι δημιουργοί του ήταν άγνωστοι και πολλοί απέδιδαν την πατρότητα του τραγουδιού σε διάσημους κλασσικούς συνθέτες όπως τον Μότσαρτ, τον Μπετόβεν, τον Χάιντν. Το χειρόγραφο, που χρονολογείται από το 1820, έδωσε απαντήσεις: στην αριστερή πλευρά αναγράφεται η ημερομηνία συγγραφής των στίχων το 1816 και στην άνω δεξιά γωνία η ένδειξη «Melodie von Fr. Xav. Gruber»· σήμερα φυλάσσεται στο Carolino Augusteum Museum του Σάλτσμπουργκ.

Στις Ηνωμένες Πολιτείες η «Άγια Νύχτα» ακούστηκε το 1839, με τους στίχους να τραγουδιούνται στα γερμανικά. Ο Τζον Φρίμαν Γιουνγκ, ιερέας της Νέας Υόρκης, μετέφρασε το τραγούδι στα αγγλικά. Κι όσο περνούσε ο χρόνος τόσο η «Άγια Νύχτα» κατακτούσε τον κόσμο.
Η διασκευή του Μπινγκ Κρόσμπι, το 1935, είναι ανάμεσα στα single με τις μεγαλύτερες πωλήσεις όλων των εποχών. Η UNESCO, το 2011, χαρακτήρισε την «Άγια Νύχτα» ως μνημείο «άυλης πολιτιστικής κληρονομιάς». Το τραγούδι μεταφράστηκε συνολικά σε 142 γλώσσες. Με υγεία και του χρόνου…

πηγή ethnos.gr