Γιατί η ώρα αλλάζει πάντα την Κυριακή

Μέσα στον Μάρτιο, γυρίζουμε τα ρολόγια μια ώρα μπροστά για να περάσουμε στη θερινή ώρα. Φέτος αυτό θα γίνει την Κυριακή 31 Μαρτίου, τα ξημερώματα, όταν η ώρα θα γυρίσει από 03:00 σε 04:00.

Γιατί όμως η αλλαγή αυτή είναι πάντα Κυριακή; Σύμφωνα με το Live Science, ο λόγος έχει να κάνει με την σύγχυση που προκαλεί στους ανθρώπους η αλλαγή ώρας. Έτσι, προτιμάται η Κυριακή, καθώς εκείνη τη μέρα δραστηριοποιούνται λιγότεροι άνθρωποι, και έτσι έχουν χρόνο να προσαρμοστούν.

Σε πολλές χώρες του κόσμου η αλλαγή γίνεται κάθε δεύτερη Κυριακή του Μαρτίου, αλλά για τις χώρες της Ευρώπης ισχύει πως η θερινή ώρα αρχίζει και τελειώνει κάθε τελευταία Κυριακή, του Μαρτίου και του Οκτωβρίου αντίστοιχα.

Πώς ξεκίνησε το μέτρο
Το μέτρο της αλλαγής της ώρας, ξεκίνησε καθώς θεωρείτο ότι έτσι θα υπάρχει εξοικονόμηση ενέργειας.

Στη δεκαετία του ’70, μόλις δύο χρόνια μετά την ενεργειακή κρίση που ξέσπασε στην Ευρώπη το 1973, αποφασίστηκε η υιοθέτηση του μέτρου της θερινής ώρας από μεγάλο μέρος των κρατών της, συμπεριλαμβανομένης και της Ελλάδας.

Από το 1996 ισχύει μία ενιαία, πανευρωπαϊκή ρύθμιση, κατά την οποία την Άνοιξη γυρίζουμε τα ρολόγια μία ώρα μπροστά (ώστε να αξιοποιούμε το φως της ημέρας για μία ώρα επιπλέον), ενώ το Φθινόπωρο τα επαναφέρουμε μία ώρα πίσω.

Γιατί υπάρχει η θερινή ώρα;
Διάφορες ιστορίες ανά τα χρόνια περιγράφουν το πώς οι Ηνωμένες Πολιτείες υιοθέτησαν την αλλαγή της ώρας. Ο Βενιαμίν Φραγκλίνος έγραψε μια «πρόταση» σε μια επιστολή του το 1784 προς την εφημερίδα του Παρισιού, όπου πρότεινε ότι η πόλη θα μπορούσε να εξοικονομήσει 64.050.000 κιλά κεριού που κάηκαν, αν οι πολίτες της ξυπνούσαν με την ανατολή του ηλίου. Πρότεινε, επίσης, την πυροδότηση κανονιών σε κάθε δρόμο ως ξυπνητήρι για όλη την πόλη, οπότε η επιστολή εκλαμβάνεται κυρίως ως σάτιρα.

Το 1916, η Γερμανία ήταν η πρώτη χώρα που θέσπισε τη θερινή ώρα για να εξοικονομήσει χρήματα από το ενεργειακό κόστος κατά τη διάρκεια του Α’ Παγκοσμίου Πολέμου – οι Ηνωμένες Πολιτείες και μεγάλο μέρος της Ευρώπης ακολούθησαν το παράδειγμα.

Στη συνέχεια, ακολουθεί μια ελαφρώς χαοτική εποχή για τη θερινή ώρα στην Αμερική – ο ομοσπονδιακός νόμος καταργήθηκε μετά τον πόλεμο, επανήλθε κατά τη διάρκεια του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου και έγινε προαιρετικός μετά τη λήξη του πολέμου. Τελικά, το 1966, η ομοσπονδιακή κυβέρνηση ψήφισε τον νόμο περί ενιαίας ώρας, ο οποίος τυποποίησε τη θερινή ώρα για έξι μήνες, από τον Απρίλιο έως τον Οκτώβριο. Παρατάθηκε άλλες δύο φορές σε επτά μήνες το 1986 και στους σημερινούς οκτώ μήνες το 2005.

Ακολούθησε, η «Πράξη Προστασίας της Ηλιοφάνειας» που προτάθηκε ως νόμος των Ηνωμένων Πολιτειών, ο οποίος έχει στόχο να καταστήσει μόνιμη τη θερινή ώρα, πράγμα που σημαίνει ότι δεν θα αλλάζουν πια τα ρολόγια δύο φορές τον χρόνο.

Στις 15 Μαρτίου 2022, η Γερουσία των ΗΠΑ ενέκρινε ομόφωνα το νομοσχέδιο. Επί του παρόντος, πρέπει ακόμη να συζητηθεί από τη Βουλή των Αντιπροσώπων των ΗΠΑ πριν υπογραφεί σε νόμο από τον πρόεδρο.

Αλλαγή ώρας
Η Χαβάη και η Αριζόνα τηρούν ήδη μόνιμη κανονική ώρα και το κάνουν από το 1967 και το 1968, αντίστοιχα. Οι λόγοι ήταν ίδιοι: και οι δύο πολιτείες έχουν ούτως ή άλλως πολύ ηλιακό φως όλο τον χρόνο. Κάποιες ακόμη χώρες, επίσης, δεν τηρούν την αλλαγή ώρας για τον ίδιο λόγο, όπως το Πουέρτο Ρίκο, το Γκουάμ και οι Αμερικανικές Παρθένοι Νήσοι.

Το Μαρόκο υιοθέτησε το 2018 μόνιμη θερινή ώρα. Η Τουρκία ακολουθούσε τις αλλαγές της Ευρωπαϊκής Ένωσης και στην ημερομηνία και στην ώρα αλλαγής, ωστόσο τον Σεπτέμβριο 2016 αποφασίστηκε η μόνιμη χρήση της θερινής ώρας όλο τον χρόνο.

Μέχρι τον Οκτώβριο του 2022, 29 πολιτείες των ΗΠΑ είχαν εισαγάγει κρατική νομοθεσία σχετικά με τη θερινή ώρα, με την πλειονότητα να θέλει να την καταστήσει μόνιμη. Σύμφωνα με την ομοσπονδιακή νομοθεσία, οι πολιτείες μπορούν να εξαιρεθούν από τη θερινή ώρα και να παραμείνουν στην κανονική ώρα, όπως έκαναν η Χαβάη και η Αριζόνα. Ωστόσο, δεν επιτρέπεται να παραμείνουν στη θερινή ώρα χωρίς να θεσπίσει το Κογκρέσο ομοσπονδιακό νόμο ή να λάβει την έγκριση της πολιτείας από τον υπουργό Μεταφορών των ΗΠΑ.