Αφρικανική σκόνη: Ποιοι ασθενείς είναι οι πιο ευάλωτοι και πως μπορούν να προστατευτούν

«Καμπανάκι» για τις πιθανές σωρευτικές επιπτώσεις στην υγεία των ασθενών, εξαιτίας της επιβαρυμένης ατμόσφαιρας από τις υψηλές συγκεντρώσεις αφρικανικής σκόνης, σε συνδυασμό με την άνοδο της θερμοκρασίας, κρούουν οι ειδικοί.

Μετεωρολογικές συνθήκες, όπως η σημερινή, ευνοούν τη μεταφορά μεγάλων ποσοτήτων αφρικανικής σκόνης, ενώ η άνοδος της θερμοκρασίας που αναμένεται – σύμφωνα με την πρόγνωση της ΕΜΥ – να ξεπεράσει ακόμη και τους 30 βαθμούς σε ορισμένες περιοχές, προκαλεί σημαντική ενόχληση στους αναπνευστικούς ασθενείς, οι οποίοι θα πρέπει να λάβουν έκτακτα μέτρα.

 Καιρός: Αφρικανική σκόνη και άνεμοι Foen σήμερα σε όλη τη χώρα

Η Νικολέττα Ροβίνα, Αναπληρώτρια Καθηγήτρια Πνευμονολογίας-Εντατικής Θεραπείας ΕΚΠΑ και μέλος του ΔΣ της Ελληνικής Πνευμονολογικής Εταιρείας τονίζει  πως οι ασθενείς που πάσχουν από αποφρακτικά νοσήματα, όπως χρόνια αναπνευστική πνευμονοπάθεια (ΧΑΠ), βρογχεκτασίες και άσθμα θα πρέπει να επικοινωνήσουν με τον γιατρό τους.

“Σίγουρα όταν φυσάει σκόνη από την Αφρική και υπάρχουν στην ατμόσφαιρα αυτά τα σωματίδια, αυτό επιβαρύνει τους αναπνευστικούς ασθενείς. Γι’ αυτό έχει νόημα, αυτοί οι ασθενείς, ή να μην κυκλοφορούν πολύ αυτές τις μέρες στους εξωτερικούς χώρους και να εκτίθενται, ή αν δεν μπορούν να κάνουν διαφορετικά να φορούν προστατευτική μάσκα. Και απλή μάσκα αρκεί, όχι απαραίτητα υψηλής προστασίας. Αυτά τα σωματίδια δεν περιέχουν μολυσματικούς παράγοντες, δεν έχουν μικρόβια, είναι, όμως, ερεθιστικοί παράγοντες. Η σκόνη αυτή είναι ερεθιστική ουσία για το βρογχικό δέντρο”, εξηγεί η γιατρός.

 Η αφρικανική σκόνη μπορεί να οδηγήσει σε παρόξυνση των αναπνευστικών προβλημάτων
Το θετικό είναι πως οι ασθενείς με τα προβλήματα αυτά, όταν υφίστανται παρόξυνση του νοσήματός τους γνωρίζουν τι πρέπει να κάνουν, όπως τονίζει η Καθηγήτρια.

“Στην περίπτωση της επιβάρυνσης του αναπνευστικού, δηλαδή της παρόξυνσης, μπορεί να χρειαστεί να αναβαθμιστεί η θεραπεία και η βοήθεια που παίρνουν οι ασθενείς από τα εισπνεόμενα φάρμακα. Καλό είναι να πάρουν βέβαια τη βοήθεια του θεράποντα γιατρού μετά από επικοινωνία. Ευτυχώς, οι ασθενείς που έχουν χρόνια αναπνευστικά νοσήματα, έχουν την κουλτούρα και τη νοοτροπία της κατ’ επίκλησιν χρήσης των εισπνεόμενων φαρμάκων, επί συμπτωμάτων. Έχουν φάρμακα, δηλαδή, τα οποία είναι για ανακούφιση”, σημειώνει η γιατρός.

Τα συμπτώματα που αποτελούν “κόκκινη σημαία” για τους ασθενείς είναι, η δύσπνοια και ο βήχας που δεν υποχωρεί.

“Οι ασθενείς σε κάθε περίπτωση αν αισθανθούν επιβάρυνση στα αναπνευστικά τους συμπτώματα, π.χ. περισσότερη δύσπνοια, αν αρχίζει και σφυρίζει η αναπνοή τους, αν έχουν βήχα ερεθιστικό πιο έντονο πιο επίμονο κλπ, να επικοινωνούν με τον θεράποντα γιατρό τους. Όταν έχουν συμπτώματα θα πρέπει να κάνουν παραπάνω χρήση από τα εισπνεόμενά τους φάρμακα και έχουν αυτήν την εκπαίδευση, ούτως ή άλλως”, τονίζει η γιατρός.

Κλιματική αλλαγή και ασθενείς με χρόνια αναπνευστικά νοσήματα
Η καταστροφική για το περιβάλλον ανθρώπινη δραστηριότητα προκαλεί τα τελευταία χρόνια την εξάπλωση των ερήμων και αυξάνει την πιθανότητα καταιγίδων άμμου και σκόνης.

Η συνακόλουθη κλιματική αλλαγή – η οποία φέρνει ξηρασίες και ακραίες θερμοκρασίες – ενισχύει τις παραπάνω συνθήκες.

“Αντιμετωπίζουμε τον τελευταίο καιρό μια αυξημένη συχνότητα σε αυτά τα καιρικά φαινόμενα”, σημειώνει η κα. Νικολέττα Ροβίνα και προσθέτει, πως οι επιστήμονες δεν γνωρίζουν προς το παρόν τις ακριβείς σωρευτικές επιπτώσεις στους ασθενείς από αυτά τα φαινόμενα.

“Σίγουρα, όμως, η κλιματική αλλαγή έχει φέρει μεγάλες ανατροπές στις ισορροπίες αυτές και σίγουρα οι σκόνες και το ρυπαρό περιβάλλον επιβαρύνουν τους αναπνευστικούς ασθενείς μακροπρόθεσμα”, τονίζει η γιατρός.

Η χώρα μας εκτίθεται περιοδικά στη σκόνη της Σαχάρας, δημιουργώντας υψηλές συγκεντρώσεις μικροσωματιδίων, οι οποίες μπορεί να διαρκέσουν αρκετές ημέρες, ιδιαίτερα στις νότιες περιοχές.

Παλαιότερη μελέτη του Πανεπιστημίου Κρήτης, μάλιστα, απέδειξε πως τις μέρες της έξαρσης του φαινομένου των καταιγίδων αφρικανικής σκόνης παρατηρούνται αυξημένες εισαγωγές στα νοσοκομεία.

Άλλες μελέτες πάλι υποστηρίζουν, πως περίπου το 40% των μικροσωματιδίων που βρίσκονται στα χαμηλότερα επίπεδα της ατμόσφαιρας της Γης, είναι σωματίδια σκόνης που μεταφέρονται από τον άνεμο. Εάν τα σωματίδια παγιδευτούν στη μύτη, το στόμα και την ανώτερη αναπνευστική οδό, μπορεί να οδηγήσουν σε διαταραχές, όπως είναι το άσθμα ή η πνευμονία.

Τα ακόμη λεπτότερα σωματίδια μπορούν να διεισδύσουν ακόμη πιο βαθιά στην κυκλοφορία του αίματος, να επηρεάσουν όλα τα όργανα και να προκαλέσουν χιλιάδες πρόωρους θανάτους.

Η πνευμονολόγος είναι, ωστόσο, καθησυχαστική: “Μπορεί το φαινόμενο αυτό να έχει σωρευτική αρνητική επίδραση αν ήταν μια κατάσταση μόνιμη ή σε καθημερινή βάση. Τώρα να έρχεται αυτό το κύμα σκόνης για μια, δύο ημέρες, ή τρεις και να φεύγει, δεν σου δημιουργεί πιο μόνιμα προβλήματα μακροπρόθεσμα”.

Άλλη μελέτη, ωστόσο, αναφορικά με τα σωματίδια της αφρικανικής σκόνης, αποδεικνύει πως μπορούν να λειτουργήσουν ακόμη κι ως “μεταφορείς” μολυσματικών μικροβίων, όπως είναι η μηνιγγιτιδοκοκκική μηνιγγίτιδα.

Η συχνότητα εμφάνισης της νόσου, σύμφωνα με τη μελέτη, είναι μεγαλύτερη στη «ζώνη μηνιγγίτιδας» της Υποσαχάριας Αφρικής, ενώ οι ερευνητές συνδέουν με τη μελέτη τους ευθέως το πρόβλημα της έξαρσης της μηνιγγίτιδας στην Αφρική, με τις συνθήκες που προκαλεί η αφρικανική σκόνη.

πηγη