Αστική θερμική νησίδα: Γιατί η ζέστη τα βράδια είναι ανυπόφορη

Το φετινό καλοκαίρι έχει μπει δυναμικά με την θερμοκρασία να έχει πάρει την ανιούσα από νωρίς και ήδη το δεύτερο κύμα παρατεταμένου καύσωνα που θα έχει διάρκεια τουλάχιστον τριών ημερών αναμένεται να δοκιμάσει για τα καλά τις αντοχές μας.

Kι όμως όπως θα έχετε παρατηρήσει τουλάχιστον τα τελευταία χρόνια και ειδικά φέτος, οι υψηλές θερμοκρασίες δεν μας εγκαταλείπουν ούτε τις βραδινές ώρες γεγονός που καθιστά την ατμόσφαιρα ιδιαιτέρως βαριά. Στο πλαίσιο αυτό εντάσσεται και ο όρος αστική θερμική νησίδα που πλέον αποτελεί πραγματικότητα και στη χώρα μας.

Αστική θερμική νησίδα είναι το φαινόμενο κατά το οποίο η θερμοκρασία του περιβάλλοντος είναι υψηλότερη στα αστικά κέντρα (έως 10oC, 12oC ή και περισσότερους) σε σχέση με τα προάστια ή τις αγροτικές περιοχές. Το φαινόμενο είναι ιδιαίτερα αντιληπτό τις ώρες μετά τη δύση του ηλίου, όπου η συσσωρευμένη θερμική ενέργεια, κυρίως των δομικών στοιχείων, αποδίδεται πίσω στο περιβάλλον. Βασικοί παράγοντες πρόκλησης του φαινομένου είναι: η υψηλή απορροφητικότητα της ηλιακής ακτινοβολίας από τα κοινά υλικά των δρόμων και τις επιφάνειες των κτιρίων, η αδυναμία διαφυγής στην ατμόσφαιρα της εκπεμπόμενης από το έδαφος και τα υλικά ακτινοβολίας λόγω των ρύπων στις πόλεις.

Μάλιστα για το φαινόμενο αυτό που έχει μπει για τα καλά στο επίκεντρο μελέτης Ελλήνων ερευνητών μίλησε στην ΕΡΤ Δάφνη Παρλιάρη, ερευνήτρια στο εργαστήριο Φυσικής της Ατμόσφαιρας στο ΑΠΘ λέγοντας ότι οφείλεται στον τρόπο συμπεριφοράς των δομικών υλικών.

«Τα μεγάλα αστικά κέντρα επηρεάζονται από το φαινόμενο της« αστικής θερμικής νησίδας», το οποίο περιγράφει τη θερμοκρασιακή διαφορά ανάμεσα στο κέντρο μιας πόλης και τις γειτονικές μη αστικές ή αγροτικές περιοχές. Είναι φαινόμενο που το καταλαβαίνουμε διαισθητικά, πολύ εύκολα» ανέφερε η κα Παρλιάρη δίνοντας ως παράδειγμα την θερμική ανακούφιση που νιώθει κάποιος όταν βρίσκεται στη σκιά ενός δέντρου σε σχέση με το αν είναι εκτεθειμένος σε συνθήκες καύσωνα μέσα σε μια πόλη.

«Η αστική θερμική νησίδα, η οποία είναι ξεκάθαρα ανθρωπογενές φαινόμενο, έχει σαν κύριο αίτιο την αντικατάσταση των φυσικών επιφανειών όπως είναι το πράσινο (γκαζόν, φυτά, δέντρα) με δομικά υλικά όπως είναι το τσιμέντο, το μπετόν ή άσφαλτος, τα οποία έχουν τελείως διαφορετικές θερμικές ιδιότητες από τις φυσικές επιφάνειες» σημείωσε η ερευνήτρια στο ΑΠΘ.

Περιγράφοντας το αστικό τοπίο στη χώρα μας δήλωσε ότι «οι ελληνικές πόλεις είναι πόλεις που δεν έχουν μεγάλες εκτάσεις πρασίνου. Επομένως, όλα αυτά τα οικοδομικά υλικά το βράδυ δίνουν πίσω τη θερμότητα που κέρδισαν τη μέρα και αυτό».

Παράλληλα εστίασε στο πώς λειτουργεί ο ανθρώπινος οργανισμός τη νύχτα στις υψηλές θερμοκρασίες εξηγώντας ότι γίνεται πιο επιρρεπής σε άλλους κινδύνους, όπως είναι η ατμοσφαιρική ρύπανση και υποκείμενα νοσήματα.