Λίγο πριν την Μεσολυμπιάδα: Η αντιδικία Πάτρας - Αθήνας το 1905

Δεν είναι τωρινό φαινόμενο η αντιδικία σωματείων της Πάτρας με τα -αθλητικά- κέντρα λήψης αποφάσεων (Ομοσπονδίας, φορείς, γγΑ κλπ) στην Αθήνα, κάθε άλλο.

Λίγα χρόνια μετά την ίδρυση του Παναχαϊκού και της Γυμναστικής Εταιρείας Πατρών, σωματεία που πρωτοστάστησαν μεταξύ άλλων στην ίδρυση του ΣΕΓΑΣ, της αρχαιότερης αθλητικής ομοσπονδίας της χώρας, είχαμε την πρώτη κόντρα.

Η όξυνση των σχέσεων μεταξύ του Σ.Ε.Α.Γ.Σ. (Σ.Ε.Γ.Α.Σ.) και των αθλητικών συλλόγων της Πάτρας κορυφώθηκε το 1905, με αποτέλεσμα τα πατραϊκά σωματεία να απόσχουν από τους «Γ' Πανελλήνιους Αγώνες». Εκτός των χρόνιων διενέξεων τους, οι αιτίες των οποίων πήγαζαν από τον γενικότερο ανταγωνισμό ανάμεσα στην Πάτρα και την Αθήνα, οι διοικούντες τον Σ.Ε.Α.Γ.Σ., άκομψα και αντιδεοντολογικά, απέδειξαν το 1905 τον αθηνοκεντρισμό τους, εξοργίζοντας τους πατρινούς αθλητές, παράγοντες, φιλάθλους και τοπικούς δημοτικούς άρχοντες. Αδιαφορώντας για τον χρόνο προετοιμασίας των πατρινών αθλητών, οι αρμόδιοι του Σ.Ε.Α.Γ.Σ. κοινοποίησαν το πρόγραμμα των «Γ' Πανελληνίων Αγώνων» δύο μήνες αργότερα (αρχές Μαρτίου) από τον προκαθορισμένο χρόνο (αρχές Ιανουαρίου), γεγονός που δυσκόλευε τους πατρινούς στην επιλογή και προετοιμασία των αθλητών τους. Παράλληλα, εκείνο που εξόργισε τους πατρινούς, ήταν η απουσία από το πρόγραμμα των αγώνων δύο αθλημάτων στα οποία πρωταγωνιστούσαν οι πατρινοί αθλητές. Αυθαίρετα, είχαν αποκλειστεί τα αγωνίσματα της αναρρίχησης σε σχοινί και της άρσης βαρών, απόφαση που προκάλεσε θύελλα διαμαρτυριών, γιατί, όπως εκτίμησαν οι πατρινοί, στρεφόταν κατά των αθλητών τους, οι οποίοι κρατούσαν τα σκήπτρα σε αυτά τα αθλήματα.

Η λανθασμένη απόφαση του Συνδέσμου, ωστόσο, δεν περιοριζόταν μόνο στους «Γ' Πανελλήνιους». Επεκτεινόταν και στους Ολυμπιακούς Αγώνες του 1906, που θα διεξάγονταν στην Αθήνα, όπως είχε ήδη αποφασισθεί. Κατά συνέπεια, για την Πάτρα ο κίνδυνος της απώλειας δύο χρυσών Ολυμπιακών μεταλλίων ήταν ορατός. Ετσι, οι αντιδράσεις των πατρινών εντάθηκαν, ίσως και εκτός των επιτρεπτών ορίων, με αποκορύφωση τη διαμαρτυρία του Δημ. Τόφαλου, η οξύτητα της οποίας προκάλεσε την έντονη δυσφορία του καθηγητή Σπ. Λάμπρου, προέδρου του Δ.Σ. του Σ.Ε.Α.Γ.Σ., που ζήτησε την πειθαρχική τιμωρία του αρσιβαρίστα.

Τελικά, αφού επικράτησε μετριοπάθεια μεταξύ των δύο πλευρών, ο Σύνδεσμος όχι μόνο δεν τιμώρησε τον Δημ. Τόφαλο αλλά αναθεώρησε και τις αποφάσεις του, εντάσσοντας στο πρόγραμμα των «Γ' Πανελληνίων» και της «Αθηναϊκής Ολυμπιάδας» τα δύο αθλήματα, για τα οποία δημιουργήθηκε η έντονη αντιδικία. Μάλιστα, ο Σ.Ε.Α.Γ.Σ., σε μια «επίδειξη καλής θέλησης», είχε προθυμοποιηθεί να συμβάλλει στις δαπάνες για την αποστολή των πατρινών αθλητών στην Αθήνα, κάτι που δεν έγινε δεκτό από τους παράγοντες των δύο τοπικών συλλόγων. Λόγω, όμως, των παρατεταμένων αντιδικιών, ο χρόνος είχε περάσει τελείως ανεκμετάλλευτος , με αποτέλεσμα την αναγκαστική πλέον αποχή των δύο τοπικών αθλητικών σωματείων από τους «Γ' Πανελλήνιους Αγώνες». Τουλάχιστον, είχε ξεπεραστεί η έντονη αθλητική αντιδικία.

Με επιπρόσθετο στόχο την προετοιμασία και επιλογή των αθλητών για την «Αθηναϊκή Ολυμπιάδα», στα μέσα Μαρτίου του 1906 διοργανώθηκαν οι καθιερωμένοι ετήσιοι «Πανελλήνιοι Αγώνες», από τους οποίους ήταν αδύνατον να απόσχουν τα πατραϊκά αθλητικά σωματεία παρά τις διαφορές τους με την διοργανώτρια αρχή. Στους «Δ' Πανελλήνιους Αγώνες» μετείχαν συνολικά 166 αθλητές, εκ των οποίων οι εικοσιδύο ήταν πατρινοί και από αυτούς οι έξι ανήκαν στον «Παναχαϊκό Γ.Σ.» και οι δεκαέξι στην «Γυμναστική Ε.Π.». Η άφιξη των πατρινών αθλητών στην Αθήνα, λόγω των παλαιότερων επιδόσεων τους και των γνωστών διενέξεων, έγινε ιδιαίτερα αισθητή με δημοσιεύματα του αθηναϊκού Τύπου, που, παράλληλα, εθαύμαζαν και την σωματική διάπλαση του Δημ. Τόφαλου. Ενα από αυτά τα δημοσιεύματα, μεταξύ άλλων, έλεγε : «...Αφίκοντο χθες οι γνωστοί εκ προηγουμένων αγώνων συμπαθέστατοι εκ Πατρών αθληταί και επεσκέφθησαν το Γυμναστήριον του «Πανελληνίου Γ.Σ.». Μεταξύ αυτών διεκρίνετο ο Τόφαλος, με την στολήν του Ελληνος στρατιώτου. Επί τη θέα του φρικίασις διέτρεξε τα σιδηρά μέλη των αλτήρων του Γυμναστηρίου...». 

Στον αγωνιστικό τομέα, οι πατρινοί αθλητές πέτυχαν σημαντικές επιδόσεις, μερικές εκ των οποίων αποτέλεσαν νέα πανελλήνια ρεκόρ. Από την «Γυμναστική Ε.Π.» πρώτευσαν οι :

• Δημήτρης Τόφαλος στην άρση βαρών με τα δύο χέρια (120 κιλά) και με το ένα χέρι (99,84 κιλά), δηλαδή απέσπασε δύο πρώτες νίκες.

• Θεμ. Διακίδης στο άλμα εις ύψος μετά φοράς (1,70 μ.) και στο άλμα εις ύψος άνευ φοράς (1,25 μ.), δηλαδή πέτυχε δύο πρώτες νίκες.

• Στεφ. Χρηστόπουλος στην ελληνορωμαϊκή πάλη και στην ελεύθερη πάλη, δηλαδή κέρδισε δύο πρώτες νίκες.

• Σωτ. Αναστασόπουλος στο άλμα εις μήκος μετά φοράς (5,76 μ.). Επίσης από τον «Παναχαϊκό Γ.Σ.», πρώτευσαν οι αθλητές :

• Βασ. Παπαγεωργίου στον ελεύθερο ακοντισμό (37,62 μ.), που αποτέλεσε το πρώτο ελληνικό ρεκόρ σε αυτό το αγώνισμα.

• Θεοδ. Μακρής στο άλμα επί κοντώ (3,20 μ.), που μοιράστηκε την πρώτη θέση με δύο αθηναίους άλτες.

Δεύτερες θέσεις κατέλαβαν, από τους αθλητές της «Γ.Ε.Π.», οι: Θ. Παλαιολόγος (πάλη μεσαίων βαρών), Ανδρ. Τσολιάς (ελεύθερο ακοντισμό), Δημ. Τόφαλος (πάλη βαρέων βαρών), Στεφ. Χρηστόπουλος (άρση βαρών με τα δύο χέρια και το ένα), Σωτ. Αναστασόπουλος (δρόμος 400 μ.).

Και από τους αθλητές του «Π.Γ.Σ.», οι : Κ. Κοζανιτάς (αναρρίχηση σε σχοινί) και Βασ. Παπαγεωργίου (ελεύθερη δισκοβολία και σφαιροβολία).

(ελεύθερη δισκοβολία και σφαιροβολία).

Τέλος, τρίτες θέσεις κατέκτησαν οι αθλητές:

Ανδρ. Τσολιάς (σφαιροβολία), Σωτ. Αναστασόπουλος (δρόμο 100 μ.) και Βασ. Παπαγεωργίου (λιθοβολία), ενώ στο ομαδικό άθλημα της «Διελκυστίνδας», πρωταθλήτρια αναδείχθηκε η ομάδα της «Γ.Ε.Π.», η οποία νίκησε στον τελικό την αντίστοιχη του «Πειραϊκού Αθλητικού Συνδέσμου». Την ομάδα της «Γ.Ε.Π.» αποτελούσαν οι αθλητές: Βασ. και Γεωργ. Ψάχου, Π. Πρίφτης, Κ. Παρνασσάς, Κ. Λάζαρος, Δημ. Τόφαλος, Θ. Παλαιολόγος και Στεφ. Χρηστόπουλος.

Με στοιχεία από το βιβλίο του διακεκριμένου ερευνητή, Κώστα Κοκοβίκα, «Αχαΐα περί αθλητικού παρελθόντος».