Η «χρυσή» χρονιά του Πατραϊκού Αθλητισμού στις πρώτες Ολυμπιάδες

Πέρασαν 15 χρόνια από την ίδρυση της Παναχαϊκής, ως Παναχαϊκός Γυμναστικός Σύλλογος το 1891 και την εξ αυτού, μετά από διάσπαση, ίδρυση της Γυμναστικής Εταιρείας Πατρών τρία χρόνια μετά (1894), όταν η Πάτρα γνώρισε περίοδο μεγάλης αθλητικής ακμής.

Ηταν το 1906, που είχαμε τη «χρυσή χρονιά» του Πατραϊκού αθλητισμού.

Αναλυτικά:

Στο ‘‘ζενίθ’’ της απόδοσης τους έφθασαν οι Πατρινοί αθλητές της δεύτερης γενιάς το 1906, που ήταν η «χρυσή χρονιά» του πατραϊκού αθλητισμού. Στους Πανελλήνιους αγώνες του έτους αυτού σε εννέα αγωνίσματα οι πρώτοι νικητές ήταν Πατρινοί και από τις επιδόσεις που πέτυχαν μερικές αποτέλεσαν νέα πανελλήνια ρεκόρ. Στη Μεσολυμπιάδα, που έγινε ένα μήνα αργότερα, στην αναμέτρηση τους με ικανότατους ξένους αθλητές οι Πατρινοί κατέλαβαν ευπρόσωπες θέσεις. Ο Τόφαλος βελτίωσε το παγκόσμιο ρεκόρ του στην άρση βαρών και ο Μακρής δημιούργησε νέο πανελλήνιο ρεκόρ στο άλμα επί κοντώ.

Στους πανελλήνιους αγώνες πήρε μέρος ο Παναχαϊκός ΓΣ με έξι αθλητές, τους οποίους συνόδευσε στην Αθήνα ο δικηγόρος Αντώνιος Τσαφόπουλος, έφορος του Γυμναστηρίου του Συλλόγου. Η Γυμναστική Εταιρεία έστειλε 16 αθλητές, τους οποίους συνόδευσαν ο πρόεδρος του συλλόγου Στεφ. Τζίνης και ο γυμναστής Γ. Διδυμιώτης. Για την άφιξη τους στην Αθήνα έγραψε η «Ακρόπολις» της 15ης Μαρτίου:

«Αφίκοντο χθες οι γνωστοί εκ προηγουμένων αγώνων συμπαθέστατοι εκ Πατρών αθληταί και επεσκέφθησαν το γυμναστήριον του Πανελληνίου ΓΣ. Μεταξύ αυτών διεκρίνετο ο Τόφαλος με την στολή του Ελληνος στρατιώτου. Επί τη θέα του... φρικίασις διέτρεξε τα σιδηρά μέλη των αλτήρων του γυμναστηρίου».

Στη συνέχεια η εφημερίδα προσθέτει διάφορες φήμες που κυκλοφορούσαν τότε για τις επιδόσεις μερικών αθλητών, όπως ότι ο Τόφαλος σε πρόσφατη προπόνηση σήκωσε βάρος 150 κιλών και ο Διακίδης πήδησε στο ύψος 1,83 μ.

Από το 1904, μετά το παγκόσμιο ρεκόρ που πέτυχε ο Τόφαλος άρχισε να γίνεται θρύλος. Τώρα μεταξύ άλλων δημοσιεύτηκε και η πληροφορία ότι μεγάλο Ιπποδρόμιο του Λονδίνου ζήτησε να προσλάβει τον αθλητή για δύο χρόνια με μισθό 37 λίρες την εβδομάδα, για να επιδεικνύει στους θεατές τη δύναμη του. Σύμφωνα με την ανεπιβεβαίωτη αυτή πληροφορία ο Τόφαλος επιφυλάχθηκε να απαντήσει μετά τη λήξη των αγώνων της Μεσολυμπιάδας.

Ας καταγράψουμε τώρα τις επιδόσεις που πέτυχαν μερικοί Πατρινοί αθλητές στους Πανελληνίους αγώνες του 1906.

* Ο Θεμ. Διακίδης (της ΓΕΠ) πέτυχε δύο πρώτες νίκες στα άλματα εις ύψος μετά φοράς 1,70 μ. και άνευ φοράς 1,25 μ.

* Ο Δημ. Τόφαλος πρώτευσε στην άρση βαρών με τα δύο χέρια (120 κιλά) και με το ένα χέρι (99,84 κιλά).

* Ο Βασ. Παπαγεωργίου (του ΠΓΣ) πρώτευσε στον ελεύθερο ακοντισμό (37,62 μ.) κατέλαβε τη β' θέση στην ελεύθερη δισκοβολία (33,38 μ.), στη σφαιροβολία (11,04) και στο αθλητικό πένταθλο και ήρθε τρίτος στη λιθοβολία (16,04).

Η επίδοση του Παπαγεωργίου στον ακοντισμό (37,62) αποτελεί το πρώτο ελληνικό ρεκόρ στο αγώνισμα αυτό. Στους ολυμπιακούς αγώνες ο ακοντισμός περιλαμβάνεται από την Δ' Ολυμπιάδα (1908) και έπειτα.

* Ο Σωτ. Αναστασόπουλος (της ΓΕΠ) ήρθε πρώτος στο άλμα εις μήκος μετά φοράς (5,76 μ.), δεύτερος στο δρόμο 400 μ. και τρίτος στο δρόμο 100 μ.

* Ο Θεοδ. Μακρής (του Πνχ) ήρθε πρώτος στο άλμα επί κοντώ υπερπηδώντας 3,20 μ. αλλά την ίδια επίδοση πέτυχαν και οι αθλητές Κουντουριώτης του Εθνικού Γ.Σ. και Πάικος του Πανελληνίου. Το πανελλήνιο ρεκόρ που κατείχε ο Μακρής ήταν 3,22 μ.

* Ο Στεφ. Χρηστόπονλος (της ΓΕΠ) ήρθε πρώτος στην ελληνορωμαϊκή πάλη και δεύτερος, μετά τον Τόφαλο, στην άρση βαρών με τα δύο χέρια (113 κιλά) και με το ένα χέρι (88,30 κιλά).

* Ο Ανδρ. Τσολιάς (της ΓΕΠ) ήρθε δεύτερος στον ελεύθερο ακοντισμό (37,35 μ.) και τρίτος στη σφαιροβολία.

* Ο Α. Πολλάκης (του Πνχ) και ο Κ Κοζανιτάς του ιδίου συλλόγου αγωνίστηκαν στην αναρρίχηση σε σχοινί.

Στη Διελκνστίνδα νικήτρια αναδείχθηκε η ομάδα της ΓΕΠ έπειτα από αγώνα προς την ομάδα του Πειραϊκού Συνδέσμου. Την πατραϊκή ομάδα αποτελούσαν οι Δημ. Τόφαλος, Στεφ. Χρηστόπουλος, Θ. Παλαιολόγος, Βασ. Ψάχος, Γεώρ. Ψάχος, Κ. Λάζαρος, Κ. Παρνασσός και Π. Πρίφτης. Το έπαθλο του αγώνα επέδωσε ο βασιλεύς Γεώργιος Α' στον Στεφ. Τζίνη.

Στην Πάλη στην κατηγορία βαρέων βαρών πρώτευσε ο Στεφ. Χριστόπουλος και τη δεύτερη θέση κατέλαβε ο Τόφαλος. Στην κατηγορία μεσαίων βαρών δεύτερος ήρθε ο Θ. Παλαιολόγος. Στην κατηγορία ελαφρών βαρών αγωνίστηκε και ο Δ. Κολυβάς.

Από την Αθήνα επέστρεψε η ομάδα της ΓΕΠ τις 20 Μαρτίου. Στην υποδοχή που της έγινε προσφώνησε τους αθλητές ο Ιω. Φαρμακίδης και απάντησε ευχαριστώντας ο Τόφαλος. Την επόμενη μέρα υποδέχθηκε και ο Παναχαϊκός επισήμως τη δική του ομάδα.

Από τα παραλειπόμενα των αγώνων που διηγούνταν οι αθλητές δημοσιεύτηκε στον «Νεολόγο» το ακόλουθο. Ο διάδοχος Κωνσταντίνος όταν είδε στο Στάδιο τον Τόφαλο με στολή στρατιώτη, του συνέστησε να φοράει στο στήθος τα αθλητικά μετάλλια του, όσες μέρες θα βρίσκεται στην Αθήνα στους αγώνες. Ο Τόφαλος συμμορφώθηκε με την υπόδειξη και φόρεσε τα μετάλλια που ήταν 14! Ετσι στολισμένος πήγε στο Φρουραρχείο να θεωρήσει το Φύλλο Πορείας για την επιστροφή του στην Πάτρα. Ο σκοπός μόλις τον είδε εντυπωσιάστηκε και ...παρουσίασε όπλα. Ο Τόφαλος όταν διηγόταν το περιστατικό ξεκαρδιζόταν στα γέλια».

* Με στοιχεία από το δίτομο έργο του Νίκου Πολίτη "Ιστορία του Πατραϊκού Αθλητισμού, τόμος Α’ και Β’".