Του Γιάννη Ματσούκα
Λίγοι γνωρίζουν ότι ο Μίμης Πλέσσας, απόφοιτος Χημείας του Πανεπιστημίου Αθηνών, εκπόνησε Διδακτορική Διατριβή στο διάσημο Πανεπιστήμιο Cornel σε μια πολύ σημαντική έρευνα της οποίας την σπουδαιότητα για την ιατρική διαπίστωσε πολύ αργότερα.
Η διατριβή του, σύμφωνα με το βιογραφικό του και από τις προσωπικές του μαρτυρίες, ήταν σε μια κατηγορία χημικών ενώσεων του εγκεφάλου, τους κερεβροζίτες της πρωτεΐνης Μυελίνη, τους οποίους μελετούσαν τότε σαν πιθανά αναλγητικά φάρμακα. Η μελέτη περιελάμβανε αντιδράσεις φωσφορυλίωσης των κερεβροζιτών, ανάλυσης των και αξιολόγησης των βιολογικών των ιδιοτήτων. Η σημασία αυτής της έρευνας φάνηκε πολύ αργότερα όταν έγινε γνωστή η σύνδεση των με την Σκλήρυνση κατά Πλάκας. Έλεγε, “ Δούλευα στη Μυελινη και την Σκλήρυνση κατά Πλάκας χωρίς να το γνωρίζω”.
Οι κερεβροζίτες είναι πολυσακχαρίτες γλυκολιπίδια της γαλακτόζης προσδεδεμένες στην πολυπρωτεΐνη Μυελίνη του εγκεφάλου η οποία γνωρίζουμε σήμερα ότι είναι συνδεδεμένη με την αιτία εμφάνισης της Σκλήρυνσης κατά Πλάκας. Αυτή η πρωτεΐνη και τα συστατικά της, όπως οι κερεβροζϊτες, είναι σήμερα οι φαρμακευτικοί στόχοι για την ανεύρεση αποτελεσματικών φαρμάκων κατά της σοβαρής αυτής αυτοάνοσης ασθένειας.
Οι κερεβροζίτες ως συστατικό τμήμα της πρωτεΐνης Μυελίνη, παίζει ένα καταλυτικό ρόλο στην λειτουργία της για τη μεταβίβαση των νευρικών σημάτων σε όλο το σώμα. Η απομυέλωση, λόγω δυσλειτουργίας του ανοσοποιητικού συστήματος, δημιουργεί τα συμπτώματα της ασθένειας που οδηγούν σε κινητικά προβλήματα και πολλές φορές στην πλήρη παράλυση.
Ο Μίμης Πλέσσας ήταν ενήμερος για την έρευνα που γινόταν στο Πανεπιστήμιο Πατρών από την ερευνητική μου ομάδα για την Σκλήρυνση κατά Πλάκας σε συνεργασία με την διακεκριμένη καθηγήτρια Βάσω Αποστολοπούλου στην Αυστραλία και ήθελε να ενημερώνεται για την πρόοδο της έρευνας. Θυμάμαι να μου λέει χαρακτηριστικά “ Πρέπει να βιαστούμε πριν μας προλάβουν άλλοι, όλα τα πυρά ομαδόν”.
Το Πανεπιστήμιο Πατρών μετά από εισήγηση μου στο Τμήμα Χημείας τον αναγόρευσε σε Επίτιμο Διδάκτορα στις 19 Απριλίου 2010 για την προσφορά του στην παιδεία και πολιτισμό. Όπως ο ίδιος έλεγε ήταν από τις σημαντικότερες στιγμές της ζωής του. Ενοιωσε τεράστια χαρά για την τιμή και πάντοτε το ανέφερε.
Κάτοχοι Nobel που γνώρισε στην Πάτρα στα συνέδρια Ιατρικής Χημείας όπως ο James Watson( για την ανακάλυψη του DNA), ο Jean Marie Lehn, o Andrew Schally και ο Harald Hausen εκφράζονταν με θαυμασμό για τον Μίμη Πλέσσα. Ο Jean Marie Lehn εκφράστηκε με ιδιαίτερα εγκωμιαστικά λόγια για την έρευνα του στο Πανεπιστήμιο Cornel. Είχε πει ότι σε αυτές τις πρώτες μελέτες στο Cornel βασίστηκαν οι δικές του που οδήγησαν στο δικό του Nobel.
Ο Μίμης Πλέσσας έβαλε το λιθαράκι του στην έρευνα εκείνα τα χρόνια. Όπως έλεγε “ Η Χημεία είναι η κορυφαία των επιστημών και οι μουσική μια χημεία από νότες”
Θα τον θυμόμαστε για πάντα. Ας είναι ελαφρύ το χώμα….
Γιάννης Ματσούκας
Καθηγητής Χημείας, Πανεπιστήμιο Πατρών.
Ο ΦΙΛΟΣ ΜΟΥ ΜΙΜΗΣ ΠΛΕΣΣΑΣ
Με οδύνη και βαθύτατη θλίψη πληροφορηθήκαμε για την απώλεια του Μίμη Πλέσσα. Η Ελλάδα και το Πανεπιστήμιο Πατρών του οποίου ήταν Επίτιμος Διδάκτορας είναι φτωχότερα.
Είχα την μεγάλη τιμή να με θεωρεί φίλο του, να με προσκαλεί και να αναφέρει την παρουσία μου σε συναυλίες του.
Ο Μίμης Πλέσσας ήταν όχι μόνο ένας διανοούμενος και σπουδαίος μουσικοσυνθέτης. Ήταν ένας σεμνός, γλυκύτατος και ευγενέστατος άνθρωπος που τον αγάπησε η Ελληνική Κοινωνία για την υπέροχη μουσική του και σαν άνθρωπο.
Επιπλέον, για την ακαδημαϊκή κοινότητα και ειδικά για το Πανεπιστήμιο Πατρών ήταν ένας συνάδελφος μας ως χημικός, διδάκτωρ χημείας και μέλος της οικογένειας του Πανεπιστημίου. Το Τμήμα Χημείας το 2010 μετά από εισήγηση μου τον είχε αναγορεύσει σε Επίτιμο Διδάκτορα του Τμήματος και του Πανεπιστημίου για την προσφορά του στην Παιδεία και Πολιτισμό.
Θυμάμαι τη μεγάλη του χαρά, ικανοποίηση και συγκίνηση όταν ενημερώθηκε για την απόφαση του Τμήματος να τον αναγορεύσει Επίτιμο Διδάκτορα αλλά και στην ομιλία μου παρουσίασης του στην τελετή αναγόρευσης.
Ο Μίμης Πλέσσας ήταν απόφοιτος του Τμήματος Χημείας του Πανεπιστημίου Αθηνών και εν συνέχεια ευρισκόμενος στις ΗΠΑ πραγματοποίησε την διδακτορική διατριβή του στο Τμήμα Χημείας του Πανεπιστημίου Cornel ένα από τα καλύτερα στον κόσμο.
Η έρευνα του στο Cornel, όπως ο ίδιος σε συνεντεύξεις του είχε δηλώσει και είναι καταγεγραμμένο στο βιογραφικό του, ήταν σε μια πρωτεΐνη του εγκεφάλου, την Μυελίνη, η οποία εμπλέκεται στην Σκλήρυνση κατά Πλάκας. Απίστευτο, αν αναλογιστεί κανείς ότι μετά από τόσα χρόνια αυτή η πρωτεΐνη είναι σήμερα ο κύριος φαρμακευτικός στόχος για την αντιμετώπιση της ασθένειας. Τον κέρδισε όμως η μουσική, διαφορετικά θα έκανε μια λαμπρή ακαδημαϊκή σταδιοδρομία αν το επέλεγε.
Ο Μίμης Πλέσσας με χαρά και ενθουσιασμό αποδεχόταν την πρόσκληση μου όταν τον καλούσαμε να συμμετέχει στα εμβληματικά Συνέδρια Ιατρικής Χημείας του Πανεπιστημίου Πατρών στα οποία κεντρικοί και τιμώμενοι ομιλητές ήσαν διακεκριμένοι επιστήμονες βιοεπιστημών και κάτοχοι Nobel.
Η γνωριμία μας έγινε το 2007, στο θέατρο Απόλλων σε μια συναυλία του στην Πάτρα. Εκεί έμαθα από τον ίδιο ότι είχε φοιτήσει και ήταν διδάκτωρ του διάσημου Πανεπιστημίου Cornel στις ΗΠΑ. Έκτοτε ήμασταν φίλοι.
Ήταν, μετά από πρόσκληση μου, παρών στα Συνέδρια του Προγράμματος Ιατρική Χημεία στο Πανεπιστήμιο Πατρών με τους Νομπελίστες, Jean Marie Lehn( 2008), Andrew Schally( 2010), James Watson( ( 2011), Ada Yonath( 2013), Harald zur Hausen ( 2014), James Watson( 2016, Σπέτσες) που ήταν και τα τιμώμενα πρόσωπα όπως και ο ίδιος.
Αξέχαστες και ιστορικές ήταν οι στιγμές που έζησε το Πανεπιστήμιο Πατρών στα κατάμεστα αμφιθέατρα στις ομιλίες των κατόχων Νόμπελ με την παρουσία του Μίμη Πλέσσα. Ιδιαίτερα ξεχωριστές ήταν οι ανθρώπινες στιγμές με τον James Watson να σηκώνεται αυθόρμητα για να τον συγχαρεί στο μέσο της συναυλίας και με τον Jean Marie Lehn τον οποίο απρόβλεπτα κάλεσε και έπαιξαν μαζί στο πιάνο μια από τις επιτυχίες του και ένα γαλλικό τραγούδι. Ήταν μια μαγική στιγμή.Η συμμετοχή του Μίμη Πλέσσα στις μουσικές εκδηλώσεις που συνόδευαν τις επιστημονικές ομιλίες καθιστούσαν τα συνέδρια πολιτιστικά γεγονότα πανελλήνιας εμβέλειας.
Ήταν παρών στις αναγορεύσεις και των πέντε κατόχων Nobel σε Επίτιμους Διδάκτορες του Πανεπιστημίου Πατρών και πάντοτε υποστήριζε την επιστημονική μας προσπάθεια με τη συμμετοχή του στα συνέδρια της Ιατρικής Χημείας. Το έκανε αφιλοκερδώς, με ανιδιοτέλεια και με πολύ αγάπη για τους φοιτητές και για την έρευνα που ένθερμα υποστήριζε.
Θα τον έχουμε για πάντα στην καρδιά μας και στο νου μας σαν έμπνευση και πρότυπο.
Καλό ταξίδι πολυαγαπημένε φίλε.
Γιάννης Ματσούκας
Καθηγητής Χημείας, Πανεπιστήμιο Πατρών
Ακολουθήστε το thebest.gr στο Google News και μάθετε πρώτοι όλες τις ειδήσεις
Δείτε όλες τις τελευταίες Ειδήσεις από την Ελλάδα και τον Κόσμο, τη στιγμή που συμβαίνουν, στο thebest.gr