Αμερικανικές εκλογές: Αυτές είναι οι προεδρικές εκλογές που κρίθηκαν στο νήμα

Οι αμερικανικές εκλογές της 5ης Νοεμβρίου 2024 έχουν χαρακτηριστεί από τις πιο αμφίρροπες στην ιστορία των ΗΠΑ με τις τελευταίες δημοσκοπήσεις να προμηνύουν ένα θρίλερ που θα καθηλώσει τον πλανήτη.

Ένα 24ωρο μόλις πριν από τις αμερικανικές εκλογές, η Καμάλα Χάρις και ο Ντόναλντ Τραμπ παραμένουν «ισόπαλοι», σύμφωνα με τις σφυγμομετρήσεις, οι οποίες μένει βέβαια να φανεί εάν θα επιβεβαιωθούν στην πράξη. Τα επιτελεία των δύο υποψηφίων, ρίχνουν όλο τους το βάρος στις κρίσιμες πολιτείες που θα κρίνουν τον νικητή και θα βγάλουν τον νέο Πρόεδρο των ΗΠΑ.

Καθώς τα προγνωστικά μιλούν για «στήθος με στήθος» μάχη, ο Τραμπ έκανε μια εκρηκτική δήλωση, αποκαλώντας την 5η Νοεμβρίου ως «Ημέρα Απελευθέρωσης» για τις ΗΠΑ, ενώ η Χάρις τον κατηγορεί για πιθανή κατάχρηση εξουσίας εάν εκλεγεί.

Την ίδια στιγμή οι Αμερικανοί ψηφοφόροι οδεύουν προς την κάλπη διχασμένοι ανάμεσα στον Ντόναλντ Τραμπ και την Κάμαλα Χάρις και υπό την απειλή της βίας να πλανάται πάνω από τις κάλπες. 

Ωστόσο ένα μικρό προβάδισμα στην πράξη δεν έχει ουσιαστικά μεγάλη σημασία, αφού τον επόμενο πρόεδρο θα τον εκλέξει το Εκλεκτορικό Κολέγιο ή Σώμα των Εκλεκτόρων, οι πολιτικές ισορροπίες εντός του οποίου δεν καθορίζονται από το συνολικό/εθνικό αποτέλεσμα αλλά από τα αποτελέσματα σε κάθε πολιτεία χωριστά.

Για παράδειγμα το 2016, η Χίλαρι Κλίντον είχε λάβει πολύ περισσότερες ψήφους από τον Ντόναλντ Τραμπ σε εθνικό επίπεδο, ωστόσο ο Τραμπ είχε επικρατήσει στις πολιτείες που δίνουν τους περισσότερους εκλέκτορες και έτσι πήρε την προεδρία κυριολεκτικά μέσα από τα χέρια της Χίλαρι Κλίντον.

Αβέβαιο βέβαια μέχρι την τελευταία στιγμή ήταν και το αποτέλεσμα και των προηγούμενων αμερικανικών εκλογών, το 2020, σε τέτοιο βαθμό, που ο Ντόναλντ Τραμπ δεν παραδέχθηκε, και εξακολουθεί να μην παραδέχεται, την ήττα του από τον Τζο Μπάιντεν. 

Από τον Τζορτζ Μπους στον Ράδερφορντ Χέιζ, αυτή είναι η ιστορία των εκλογών στις ΗΠΑ όπου το αποτέλεσμα κρίθηκε στο νήμα.

Τζορτζ Μπους – Αλ Γκορ (2000)
Οι προεδρικές εκλογές του 2000 ανάμεσα στον Ρεπουμπλικανό Τζορτζ Μπους και τον Δημοκρατικό Αλ Γκορ ήταν αναμφισβήτητα μία από τις πιο αμφιλεγόμενες στην ιστορία των ΗΠΑ.

Η καταμέτρηση των ψήφων στιγματίστηκε από ασυνέπειες, ιδίως στη Φλόριντα, όπου ο Αλ Γκορ απαίτησε επανακαταμέτρηση.

Οι νομικές προσφυγές έφεραν τελικά την κούρσα ενώπιον του Ανώτατου Δικαστηρίου των ΗΠΑ, όπου οι εκκλήσεις για επανακαταμέτρηση απορρίφθηκαν και μπήκε φρένο στην όλη διαδικασία πέντε εβδομάδες μετά τις εκλογές, δίνοντας τη νίκη τελικά στον Ρεπουμπλικανό Τζορτζ Μπους τον νεότερο.

Ο Μπους κέρδισε το σώμα των εκλεκτόρων με 271 ψήφους έναντι 266 του Γκορ, αλλά έχασε τη λαϊκή ψήφο με διαφορά περίπου 500.000 ψήφων.

Τζον Κένεντι – Ρίτσαρντ Νίξον (1960)
Αμφίρροπη ήταν και η αναμέτρηση το 1960 ανάμεσα στον Δημοκρατικό Τζον Κένεντι και τον Ρεπουμπλικανό Ρίτσαρντ Νίξον.

Ο Τζον Κένεντι έδωσε σκληρή μάχη για να λάβει το χρίσμα των Δημοκρατικών, κερδίζοντας τον Χιούμπερτ Χάμφρεϊ σε 13 προκριματικές εκλογές και στη συνέχεια νικώντας τον επικεφαλής της πλειοψηφίας της Γερουσίας Λίντον Τζόνσον στην πρώτη ψηφοφορία στο συνέδριο των Δημοκρατικών.

Ο Ρίτσαρντ Νίξον, ο οποίος είχε διατελέσει αντιπρόεδρος υπό τον Ντουάιτ Ντι Αϊζενχάουερ, προτάθηκε από τους Ρεπουμπλικάνους για να αντιμετωπίσει τον Κένεντι στις προεδρικές εκλογές.

Αν και αρχικά ο Νίξον είχε προβάδισμα σχεδόν 6 μονάδων ο Κένεντι κατάφερε σταδιακά να μειώσει τη διαφορά.

Η κούρσα ήταν εξαιρετικά αμφίρροπη, με τους υποψηφίους να ισοβαθμούν στο 47% στις δημοσκοπήσεις του Gallup.

Ο Κένεντι νίκησε με διαφορά 112.000 ψήφων (σε σύνολο 68,8 εκατομμυρίων) ενώ το αντίκρισμα στο κολέγιο των επιτρόπων ήταν πολύ μεγαλύτερο καθώς εξασφάλισε 303 και ο Νίξον 219 εκλέκτορες.

Τζέιμς Γκάρφιλντ – Γουίνφιλντ Χάνκοκ (1880)
Το 1880 ο Ρεπουμπλικανός Τζέιμς Γκάρφιλντ, ο οποίος έλαβε τελικά το προεδρικό χρίσμα μετά από 35 άκαρπες ψηφοφορίες στο συνέδριο του κόμματός του, εξελέγη 20ός πρόεδρος των ΗΠΑ νικώντας τον Δημοκρατικό Γουίνφιλντ Σκοτ Χάνκοκ.

Ο Γκάρφιλντ επικράτησε του Δημοκρατικού Χάνκοκ με μόλις 7.368 λαϊκές ψήφους και 214 ψήφους στο κολέγιο εκλεκτόρων έναντι 155 του Χάνκοκ. Η θητεία του ήταν εξαιρετικά σύντομη αφού, δολοφονήθηκε τέσσερις μήνες μετά την ανάληψη των προεδρικών καθηκόντων.

Ο Τζέιμς Γκάρφιλντ έμεινε στην ιστορία ως ο δεύτερος πρόεδρος των ΗΠΑ που δολοφονήθηκε και ο δεύτερος πρόεδρος με την πιο ολιγόχρονη θητεία.

Ράδερφορντ Χέιζ – Σάμιουελ Τίλντον (1876)
Ο Ρεπουμπλικανός Ράδερφορντ Χέιζ αναδείχθηκε πρόεδρος στις εκλογές του 1876 μετά από πολιτικό παζάρι, μέσα σε εξαιρετικά τεταμένο κλίμα, με παρατυπίες, εκφοβισμούς ψηφοφόρων, απειλές κατά Ρεπουμπλικανών (μαύρων) ψηφοφόρων, ψηφοδέλτια των Δημοκρατικών με το σύμβολο των Ρεπουμπλικανών για να παραπλανηθούν οι αναλφάβητοι ψηφοφόροι, παρατυπίες στην καταμέτρηση.

Η συμμετοχή άγγιξε το 82%, όμως το ιδιόμορφο σύστημα των εκλεκτόρων ταλαιπωρούσε από τότε την Αμερική. Ο Δημοκρατικός Τίλντεν κέρδισε τη λαϊκή ψήφο με 50,9% (4.288.546 ψήφοι) έναντι 47,9% που έλαβε ο Χέιζ (4.034.311 ψήφοι).

Ο Τίλντεν εξασφάλισε 184 εκλέκτορες και ο Χέιζ 165, αλλά έμειναν στον αέρα 20 εκλέκτορες από 3 νότιες πολιτείες (Φλόριντα, Λουιζιάνα, Νότια Καρολίνα) κι άλλος ένας εκλέκτορας στο Όρεγκον.

Το Κογκρέσο όρισε ειδική επιτροπή που εξέτασε τις καταγγελίες και αποφάσισε να δοθούν στον Χέιζ και οι 20 έδρες, χαρίζοντάς του την εκλογή στην προεδρία με μία εκλεκτορική ψήφο.

Ως αποτέλεσμα αυτού του πολιτικού συμβιβασμού ο Χέιζ συμφώνησε να μπει τέλος στην πολιτική ανοικοδόμησης και ένταξης των πολιτειών του Νότου στις ΗΠΑ, με αποτέλεσμα να συνεχιστεί επί δεκαετίες το καθεστώς των φυλετικών διακρίσεων στον αμερικανικό νότο.