Έρχεται νέο μπαράζ αυξήσεων σε καφέ, κακάο και χυμό πορτοκαλιού

Ακόμα πιο… δύσκολες μέρες θα περάσουν οι καταναλωτές καφέ, καθώς η τιμή των κόκκων Arabica είναι η υψηλότερη που έχει σημειωθεί τα τελευταία 27 χρόνια.

Μια λίβρα της ποικιλίας καφέ τύπου Arabica για παράδοση σε τρεις μήνες διαπραγματευόταν στο χρηματιστήριο εμπορευμάτων ICE σε τιμές άνω των 311 αμερικανικών δολαρίων κατά περιόδους την περασμένη Δευτέρα (25.11.2024). Η τιμή αυτή είναι περίπου 1/3 υψηλότερη από ό,τι στις αρχές του έτους και περίπου 1/4 υψηλότερη από ό,τι στις αρχές Σεπτεμβρίου.

Η σημαντική αύξηση της τιμής του καφέ οδηγεί επίσης τα αμοιβαία κεφάλαια για γεωργικά εμπορεύματα, όπως το Invesco DB Agriculture Fund -όπου ο καφές έχει μία από τις υψηλότερες σταθμίσεις με 6,4%- σε υψηλά επίπεδα ρεκόρ. Η τελευταία φορά που το αμοιβαίο κεφάλαιο έφτασε σε τέτοιο υψηλό ήταν πριν από δέκα χρόνια.

Δεν είναι μόνο ο καφές που έχει ακριβύνει πάρα πολύ φέτος. Οι τιμές του χυμού πορτοκαλιού και του κακάο έχουν επίσης σπάσει ρεκόρ φέτος. Ένας από τους λόγους για αυτό είναι τα ακραία καιρικά φαινόμενα.

Για παράδειγμα, η Βραζιλία, η πιο σημαντική χώρα για την καλλιέργεια Arabica, βίωσε ξηροθερμικές συνθήκες στις αρχές του έτους, οι οποίες προκάλεσαν ζημιές στα δέντρα του καφέ, αναφέρει το πρακτορείο Bloomberg. Σύμφωνα με την έκθεση, η ετήσια παραγωγή Arabica της Βραζιλίας την περίοδο συγκομιδής 2025/26 αναμένεται να μειωθεί κατά 11%.

Τα αποθέματα στη Βραζιλία μειώνονται επίσης, καθώς η χώρα εξήγαγε ιδιαίτερα μεγάλη ποσότητα καφέ φέτος. Σύμφωνα με τη συμβουλευτική εταιρεία Safras e Mercado, το 70% της προηγούμενης συγκομιδής είχε ήδη πωληθεί μέχρι τα μέσα Νοεμβρίου, σε σύγκριση με το 64% την ίδια περίοδο πέρυσι.

Η Nestlé θέλει να αυξήσει τις τιμές
Οι τιμές για τους κόκκους Robusta αυξήθηκαν ακόμη πιο απότομα φέτος, υπερδιπλασιάζοντας τις τιμές τους. Η κύρια χώρα καλλιέργειας είναι το Βιετνάμ, όπου τα φυτά επλήγησαν επίσης από ακραία ξηρασία. Κατά την έναρξη της συγκομιδής τον Οκτώβριο, οι έντονες βροχοπτώσεις προκάλεσαν στη συνέχεια ζημιές στην πιο σημαντική περιοχή καλλιέργειας καφέ της χώρας.

Οι καταναλωτές αισθάνονται επίσης τις επιπτώσεις των υψηλών τιμών του καφέ. Σύμφωνα με το Bloomberg, ο μεγαλύτερος παραγωγός καφέ στον κόσμο, η Nestlé, θέλει να αυξήσει τις τιμές και να εισαγάγει μικρότερα μεγέθη συσκευασίας.

Και στο μέλλον, μια οδηγία της ΕΕ θα μπορούσε να κάνει τον καφέ ακόμη πιο ακριβό. Σύμφωνα με τον κανονισμό της ΕΕ για την αποψίλωση των δασών, όλες οι αλυσίδες εφοδιασμού πρέπει να μπορούν να ανιχνεύονται μέχρι τα μεμονωμένα αγροτεμάχια, ώστε να διασφαλίζεται ότι τα προϊόντα δεν προέρχονται από πρόσφατα αποψιλωμένες περιοχές.

Ωστόσο, εάν οι περιοχές καλλιέργειας βρίσκονται σε απομακρυσμένες περιοχές, θα είναι δύσκολο να ληφθούν ακριβείς συντεταγμένες GPS. Ως εκ τούτου, χώρες παραγωγοί όπως η Βραζιλία έχουν επικρίνει τον σχεδιαζόμενο κανονισμό, επειδή φοβούνται ότι οι μικροκαλλιεργητές θα μπορούσαν να υποστούν ζημιά.

Ο νόμος της ΕΕ επρόκειτο αρχικά να τεθεί σε ισχύ στα τέλη Δεκεμβρίου. Ωστόσο, οι εταιρείες πρόκειται τώρα να λάβουν καθυστέρηση.

Το κακάο έχει επίσης γίνει πιο ακριβό
Ο κανονισμός για την αποψίλωση των δασών επηρεάζει επίσης το κακάο – ένα άλλο εμπόρευμα που έχει γίνει πολύ πιο ακριβό φέτος. Την άνοιξη, οι τιμές του κακάο έφτασαν επανειλημμένα σε υψηλά επίπεδα ρεκόρ, αλλά η αγορά έχει πλέον ηρεμήσει λίγο. Παρ’ όλα αυτά, ένας τόνος κακάο στο χρηματιστήριο εμπορευμάτων ICE εξακολουθεί να κοστίζει περισσότερο από το διπλάσιο σε σχέση με την αρχή του έτους.

Η χαμηλή ρευστότητα στις προθεσμιακές αγορές και οι ακραίες καιρικές συνθήκες στις δύο σημαντικότερες χώρες καλλιέργειας κακάο, την Ακτή Ελεφαντοστού και τη Γκάνα, παίζουν επίσης σημαντικό ρόλο εδώ.

Η αγορά κακάο αντιμετωπίζει έλλειμμα προσφοράς για τρίτη συνεχή χρονιά. Ωστόσο, υπάρχουν και συστημικοί λόγοι γι’ αυτό: Τόσο στην Ακτή Ελεφαντοστού όσο και στη Γκάνα, οι κυβερνήσεις καθορίζουν σταθερές τιμές πριν από την κύρια συγκομιδή, οι οποίες πηγαίνουν στους αγρότες. Το μερίδιο αυτό αυξήθηκε πρόσφατα: Οι αγρότες στην Ακτή Ελεφαντοστού λαμβάνουν περίπου 20% περισσότερο ανά κιλό, ενώ στην Γκάνα έως και 45%.

Ωστόσο, αυτό σημαίνει ότι οι τιμές που λαμβάνουν οι τοπικοί παραγωγοί εξακολουθούν να είναι μόνο το ένα τρίτο περίπου της τρέχουσας τιμής του κακάο στο χρηματιστήριο. Για πολλούς αγρότες, η καλλιέργεια κακάο εξακολουθεί επομένως να μην αξίζει τον κόπο λόγω των φτωχών συγκομιδών, και η γη που χρησιμοποιείται για την καλλιέργεια εκτρέπεται για παράνομη εξόρυξη χρυσού, για παράδειγμα.

Σύμφωνα με δημοσίευμα του Reuters, ορισμένοι παραγωγοί στη Γκάνα αναμένουν επίσης υψηλότερες τιμές, γι’ αυτό και επί του παρόντος συσσωρεύουν τους κόκκους που συλλέγουν, προκειμένου να μειώσουν περαιτέρω την προσφορά.

Ο χυμός πορτοκαλιού θα κάνει επίσης πιο ακριβό το πρωινό τραπέζι. Τα συμβόλαια μελλοντικής εκπλήρωσης που διαπραγματεύονται στο χρηματιστήριο εμπορευμάτων ICE έχουν αυξηθεί κατά περίπου 50% από την αρχή του έτους. Και εδώ, η ξηρασία που επικρατούσε στη Βραζιλία στις αρχές του έτους και μια ύπουλη ασθένεια των φυτών οδήγησαν σε κακή συγκομιδή.

Η μαζική αύξηση των τιμών αυτών των τριών γεωργικών προϊόντων αντικατοπτρίζει μόνο ένα μέρος της συνολικής τάσης, όπως δείχνει ο δείκτης τιμών τροφίμων του FAO των Ηνωμένων Εθνών. Στις 127,4 μονάδες, ο δείκτης, ο οποίος καταγράφει την εξέλιξη των τιμών της παγκόσμιας αγοράς για 55 γεωργικά προϊόντα και τρόφιμα, βρισκόταν στο υψηλότερο επίπεδό του από τον Απρίλιο του 2023.