Όταν η Μαρία Κάλλας... αποβιβάστηκε στην Πάτρα

'Ενα ενδιαφέρον κείμενο για την παρουσία της Μαρίας Κάλλας στην Πάτρα δημοσίευσε ο Πατρινός δημοσιογράφος Ισίδωρος Σιδερόπουλος, μέσω κοινωνικού δικτύου.

Αναλυτικά γράφει:

Στις 28 Ιανουαρίου 1937, η 13χρονη Μαρία Κάλλας πήγε για τελευταία φορά στο σχολείο της στη Νέα Υόρκη, το Δημόσιο Σχολείο 189 στην οδό 188 στη λεωφόρο Άμστερνταμ. Ήταν η ημέρα αποφοίτησης για την όγδοη τάξη, πριν ξεκινήσει για την ελληνική… της περιπέτεια.

Λίγες μέρες αργότερα, εκείνη, η μητέρα της και τα τρία καναρίνια τους επιβιβάστηκαν στο υπερωκεάνιο Saturnia (στις 20 Φεβρουαρίου).
Η Μαρία πέρασε τις δύο πρώτες μέρες στην καμπίνα τους νιώθοντας φρικτή ναυτία, ακούγοντας τον Στεφανάκο, τον Δαυίδ και την Ελμίνα να… τραγουδούν. Μετά, άρχισε να συμμετέχει κι εκείνη με ιδιαίτερο νεανικό ενθουσιασμό. Και όταν δεν τραγουδούσε στην καμπίνα, τραγουδούσε στο τουριστικό σαλόνι.

Ένα βράδυ την άκουσε ο καπετάνιος του Saturnia να τραγουδά το «Ave Maria» του Gounod, της ζήτησε να τραγουδήσει στην εκκλησία την Κυριακή. Εκείνη αρνήθηκε. Η Μαρία έλαβε μια ακόμη πρόσκληση από αυτόν, αυτή τη φορά πολύ περισσότερο δελεαστική: να τραγουδήσει σ’ ένα πάρτι που έδινε για τους αξιωματικούς και το πλήρωμα και δύο Ιταλίδες κοντέσες από την πρώτη θέση. Δέχτηκε με ανυπομονησία. Όταν ήρθε η ώρα να καθίσει στο πιάνο, ήταν γεμάτη χαρά. Έβγαλε τα γυαλιά της και τα μαύρα μάτια της, γεμάτα ενέργεια και ζωή, κυριάρχησαν στο πρόσωπό της, αν και αποσπούσε την προσοχή φορώντας το μπλε φόρεμα με το λευκό κολάρο της μαθήτριας και την υπερβολική πούδρα για να καλύψει τα εφηβικά της σπυράκια...

Ενθουσίασε κείνο το ιδιαίτερο κοινό της στο σαλόνι του πλοίου, τραγουδώντας τα αγαπημένα της, «La Paloma» και «Ave Maria», και τελείωσε με το «Habanera» από την Carmen. «Et si je t'aime, prends garde à toi», τραγουδά η Carmen και ρίχνει στον Don José το λουλούδι από τα μαλλιά της. Η Κάρμεν-Μαρία τράβηξε ένα γαρύφαλλο από ένα βάζο που ήταν κοντά στο πιάνο και το πέταξε στον καπετάνιο. Εκείνος ήταν ευχαριστημένος με τη φωνή της και ενθουσιασμένος από την αίσθηση του… δράματος. Φίλησε το γαρύφαλλο και την ευχαρίστησε· στη συνέχεια της πρόσφερε μια ανθοδέσμη –την πρώτη της– και μια κούκλα, η οποία, σχεδόν απίστευτα, ήταν και αυτή η πρώτη της…

Η μητέρα της ήταν πάντα υπερήφανη για την απουσία τέτοιας «επιπολαιότητας» στη ζωή των θυγατέρων της. «Οι κόρες μου δεν κοίταξαν ποτέ κούκλες», έγραφε αργότερα, «αλλά διάβαζαν και το βράδυ έπαιζαν πιάνο μέχρι τις έντεκα, όταν τις έστελνα στο κρεβάτι». Έτσι, σε ηλικία δεκατριών ετών, η Μαρία έβαλε την πρώτη της κούκλα στην βαλίτσα της, την πήρε στην Αθήνα και την κράτησε μαζί της για πολλά χρόνια. Καπετάνιος, αξιωματικοί και πλήρωμα βρίσκονταν στην προκυμαία για να ευχηθούν στη Μαρία καλή τύχη όταν το Saturnia (ερχόμενο από Τεργέστη) αγκυροβόλησε στην Πάτρα, την πρώτη ελληνική πόλη που αντίκρισε (στην αποκορύφωση της Αποκριάς), το Σάββατο 13 Μαρτίου του 1937, στις 8 το πρωί.

Οι επιβάτες έσπευσαν να παραλάβουν τις αποσκευές τους και να περάσουν από το τελωνείο. Το ταξίδι με το τρένο από την Πάτρα στην Αθήνα ήταν μια αποκάλυψη για τη Μαρία. Κοιτάζοντας έξω από το παράθυρο, φαινόταν γοητευμένη από το πρωτόγονο τοπίο της Πελοποννήσου: το παλιό φρούριο, τις κορυφές των βουνών του Χελμού και τους όρμους του Κορινθιακού. Ήταν ένα διάλειμμα ανάμεσα στη σκληρά πιεσμένη ζωή της στη Νέα Υόρκη και την απόλυτη συγκρότηση των είκοσι χρόνων που επρόκειτο να ακολουθήσουν. Αυτή η όμορφη μέρα του Μαρτίου, η πρώτη μέρα της στην Ελλάδα. Για τη Μαρία, ένα κορίτσι γεννημένο στην Αμερική συνηθισμένο με την αργκό της Νέας Υόρκης και τα σπαστά ελληνικά, όλα επρόκειτο να αλλάξουν… Θα περνούσε πολύς καιρός μέχρι να είναι και πάλι τόσο ανοιχτή και δεκτική ώστε ν’ ανταποκριθεί στον κόσμο γύρω της με την ένταση και την ευαισθησία εκείνης της ημέρας.
«Το αίμα μου είναι καθαρό ελληνικό... Νιώθω εντελώς Ελληνίδα», έλεγε ξανά και ξανά. Η πρώτη της επαφή με την Ελλάδα, της είχε ξυπνήσει έντονα συναισθήματα…

Μπορείτε να διαβάσετε:
Arianna Stassinopoulos Huffington (1950), Maria Callas: the woman behind the legend, Cooper Square Press.
Lyndsy Spence (2021), Cast a Diva: The Hidden Life of Maria Callas, History Press.

BIZET, GEORGES
CARMEN
Aria: Habanera
GOUNOD, CHARLES
Ave Maria (Mélodie religieuse adaptée au 1er prélude de Bach)
YRADIER, SEBASTIAN
La paloma