Πονοκέφαλος για τις υγειονομικές αρχές ο μεταπνευμονοϊός

Την ώρα που κάνουν “πάρτι” η γρίπη Α και Β, με ταυτόχρονη έξαρση άλλων λοιμώξεων του αναπνευστικού το κρούσμα μεταπνευμονοϊού σε 71χρονο στη Θεσσαλονίκη ήρθε να προκαλέσει ανησυχία.

Ένα εκρηκτικό «κοκτέιλ» γρίπης, ιώσεων, λοιμώξεων του αναπνευστικού και κορωνοϊού ταλαιπωρεί τους κατοίκους της χώρας, γεμίζει τα Επείγοντα και τις Κλινικές των νοσοκομείων του ΕΣΥ και αδειάζει τα ράφια των φαρμακείων από το αντιιικό φάρμακο Tamiflu, που βρίσκεται σε έλλειψη εδώ και μία εβδομάδα.

Πρόκειται για μια εξαιρετικά δυναμική επιδημιολογική εικόνα, που αναμένεται να επιδεινωθεί με την επαναλειτουργία των σχολείων από την Τετάρτη (08.01.2025). Μάλιστα, φαίνεται πως ακόμη δεν έχουμε δει τίποτα, καθώς η κορύφωση του επιδημικού κύματος της εποχικής γρίπης αναμένεται, σύμφωνα με τους ειδικούς, στα τέλη Ιανουαρίου με αρχές Φεβρουαρίου.

Την ίδια στιγμή, η ταυτοποίηση κρούσματος του ιού που έχει προκαλέσει υγειονομική κρίση στην Κίνα -του ανθρώπινου μεταπνευμονοϊού (HMPV)– και μάλιστα σε ηλικιωμένο που νοσηλεύεται σε βαριά κατάσταση σε ΜΕΘ νοσοκομείου της Θεσσαλονίκης, προκαλεί επιπλέον προβληματισμό.

Παρά τις καθησυχαστικές δηλώσεις των επιστημόνων, ο ιός δεν παύει να προσθέτει έναν ακόμη “πονοκέφαλο” στις υγειονομικές αρχές, εν μέσω μεγάλης έξαρσης λοιμώξεων του αναπνευστικού.

«Σαρώνει» η γρίπη στα λύματα
Η γρίπη υπερτερεί αυτή τη στιγμή στη διασπορά στην κοινότητα σε σύγκριση με όλους τους άλλους ιούς, αλλά και τον κορονοϊό. Παράλληλα μάλιστα, παρατηρούνται κι άλλα σπάνια φαινόμενα, όπως αυτό της ταυτόχρονης παρουσίας γρίπης Α’ και Β’ στα λύματα.

Την αποκάλυψη έκανε ο Καθηγητής Αναλυτικής Χημείας του Πανεπιστημίου Αθηνών, Νίκος Θωμαϊδης, ο οποίος τόνισε πως η γρίπη τύπου Α έκανε απότομο “άλμα” μια εβδομάδα πριν από τα Χριστούγεννα, ενώ στη συνέχεια εντοπίστηκε στα λύματα και έντονη η παρουσία της γρίπης τύπου Β’.

“Ήταν εντυπωσιακό πως μέσα σε μία εβδομάδα υπήρξε μεγάλη και απότομη αύξηση κατά 50% της γρίπης τύπου Α. Αλλά το ακόμη πιο εντυπωσιακό ήταν ότι ανιχνεύσαμε και γρίπη τύπου Β. Την οποία συνεχίζουμε να ανιχνεύουμε σε σχετικά υψηλά επίπεδα για την εποχή. Συνήθως -να θυμίσω- ότι την βρίσκαμε τέλος Ιανουαρίου στα λύματα. Φαίνεται ότι πέρα από τη γρίπη τύπου Α που έχει μεγάλη διάδοση στην κοινότητα έχουμε ακριβώς και πολύ μεγάλη διάδοση αναφορικά με την εποχή και στη γρίπη τύπου Β. Αυτό επιβεβαιώνεται και κλινικά”, ανέφερε μιλώντας σε εκπομπή του Kontra το βράδυ της Τετάρτης (08.01.2025).

Προβληματισμό για την μεγάλη διάδοση της γρίπης στην κοινότητα διατύπωσε και ο υφυπουργός Υγείας, Μάριος Θεμιστοκλέους, μιλώντας στην ΕΡΤ, ο οποίος τόνισε πως είναι ο ιός που παρουσιάζει τις μεγαλύτερες επιπλοκές.

«Μπορεί να έχει και περισσότερες συνέπειες και πιο βαριές επιπλοκές από τον μεταπνευμονοϊό (…) Ο ιός της γρίπης έχει τις βαριές επιπλοκές στις ομάδες, τα ευπαθή άτομα. Έχουμε το εμβόλιο και πρέπει τα άτομα τα οποία ανήκουν στις ομάδες αυτές να εμβολιασθούν», τόνισε ο ίδιος.

Μεταπνευμονοϊός (HMPV): Καθησυχαστικοί οι επιστήμονες
“Tα αποτελέσματα της έως τώρα επιδημιολογικής διερεύνησης δεν συνηγορούν υπέρ της συσχέτισης του κρούσματος της Θεσσαλονίκης, με τα κρούσματα που σημειώνονται στην Κίνα”, ανέφερε ΕΟΔΥ σε σχετική ανακοίνωση που εξέδωσε την Τετάρτη (09.01.2025) με αφορμή τον 71 ετών άνδρα, που νοσηλεύεται στο Παπανικολάου, με βαριά συμπτώματα από μεταπνευμονοϊό (HMPV).

Αν και βρίσκεται σε εξέλιξη ο πλήρης εργαστηριακός έλεγχος από το Κέντρο Αναφοράς, οι επιστήμονες υπογραμμίζουν πως πρόκειται για έναν κοινό ιό, γνωστό στους επιστήμονες εδώ και πάνω από 20 χρόνια, οπότε και το κρούσμα που εντοπίστηκε σε καμία περίπτωση δεν θεωρείται “πρώτο κρούσμα” στη χώρα, όπως αναφέρθηκε εκτενώς.

Το ίδιο υποστηρίζει, μιλώντας στο iatropedia.gr και ο Στέλιος Λουκίδης, πρόεδρος της Ελληνικής Πνευμονολογικής Εταιρείας (ΕΠΕ) και διευθυντής της Πνευμονολογικής Κλινικής στο «Αττικόν», ο οποίος αποκαλύπτει ότι κρούσμα ανθρώπινου μεταπνευμονοϊού είχε νοσηλευθεί και τον περασμένο Νοέμβριο στο Νοσοκομείο.

“Μεταπνευμονοϊό είχαμε απομονώσει τον περασμένο Νοέμβριο εμείς στην κλινική μας στο “Αττικόν”. Όμως, δεν δώσαμε ιδιαίτερη σημασία, είναι κάτι κοινό. Δεν είναι, όμως, εύκολο να το βρεις στην κοινότητα, γιατί είναι πολύ υψηλό το κόστος της εξέτασης. Καταλαβαίνετε ότι δεν υπάρχουν ούτε self test ούτε rapid test για τον μεταπνευμονοϊό. Η διάγνωση γίνεται μόνο στην τριτοβάθμια φροντίδα Υγείας κι αυτό γίνεται μέσω της ανίχνευσης των λοιμώξεων”, σημειώνει.

Ο μεταπνευμονοϊός εντοπίζεται μόνο μέσω της διαγνωστικής μεθόδου FilmArray. Αυτή περιλαμβάνει λήψη φαρυγγικού ή ρινικού επιχρίσματος, που αναλύεται για την παρουσία 20 διαφορετικών ιών. Ωστόσο, “αυτή η ανάλυση πραγματοποιείται αποκλειστικά στην τριτοβάθμια φροντίδα Υγείας, λόγω του υψηλού κόστους”, σημείωσε ο κ. Λουκίδης.

Μεταπνευμονοϊός: Στο «μικροσκόπιο» το DNA του ιού
Ο συγκεκριμένος ιός που απομονώθηκε στη Θεσσαλονίκη εξετάζεται τώρα σε ειδικά εργαστήρια, ώστε να διευκρινιστεί εάν το DNA του έχει υποστεί μετάλλαξη που τον καθιστά πιο επιθετικό.

Θα πρέπει να αποδειχθεί εργαστηριακά, αν τελικά μιλάμε για τον ίδιο “κοινό” -εδώ και σχεδόν 25 χρόνια- ανθρώπινο μεταπνευμονοϊό HMPV ή για κάποιον νέο που έχει προκύψει μετά από μεταλλάξεις και ο οποίος ενδέχεται να εμφανίζει πιο επικίνδυνα χαρακτηριστικά, ανέφερε στο iatropedia.gr, ο Καθηγητής Πνευμονολογίας, Νίκος Τζανάκης.

“Νομίζω ότι θα πρέπει να γίνει μια διαδικασία είτε μέσω του ευρωπαϊκού CDC είτε μέσω του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας (ΠΟΥ) να δούμε αν τα στελέχη της Κίνας ή και τα δικά μας μοιάζουν με παλιά ή με καινούργια και κυρίως να συνδυάσουμε αν αυτά τα στελέχη κάνουν σοβαρότερη νόσο από αυτή που είχαμε συνηθίσει. Αυτό είναι το πιο σημαντικό τώρα να δούμε, γιατί είναι ένας ιός που μεταδίδεται εύκολα. Όπως και η γρίπη και ο κορονοϊός και ο RSV μεταδίδεται με σταγονίδια, με αναπνοές, με μολυσμένες επιφάνειες, με την ομιλία, με τον φταρμό, με τον βήχα με όλα αυτά”, τόνισε συγκεκριμένα.

Χαρακτηριστικά και επιπτώσεις του ιού
Ο μεταπνευμονοϊός συνήθως προκαλεί ήπια συμπτώματα που παραπέμπουν σε κοινό κρυολόγημα. Ωστόσο, ενδέχεται να προκαλέσει βρογχόσπασμο και «σφύριγμα» στην αναπνοή, ιδίως σε μικρά παιδιά, όπως και ο αναπνευστικός συγκυτιακός ιός (RSV).

Δεν υπάρχει ειδική φαρμακευτική αγωγή ή εμβόλιο για τον μεταπνευμονοϊό. Η αντιμετώπιση είναι συντηρητική, δηλαδή μόνο με τη χορήγηση αγωγής για τα συμπτώματα, τα οποία υποχωρούν με αντιπυρετικά, αναλγητικά και αποσυμφορητικά.

«Η βαρύτητα για τους νοσηλευόμενους ασθενείς έγκειται κυρίως στην απορρύθμιση συνοδών νοσημάτων, όπως καρδιολογικά προβλήματα ή χρόνια αποφρακτική πνευμονοπάθεια, καθώς και στον κίνδυνο επιλοιμώξεων, όπως πνευμονίες», υπογράμμισε ο κ. Λουκίδης.

Σε ανακοίνωσή της η Ελληνική Πνευμονολογική Εταιρεία καλεί τις ευπαθείς ομάδες να εξετάζονται για γρίπη ή COVID-19 σε περίπτωση συμπτωμάτων και να προχωρούν σε εμβολιασμό.

«Ο εμβολιασμός παραμένει το πιο αποτελεσματικό μέτρο πρόληψης και προστασίας από σοβαρές επιπλοκές», αναφέρεται χαρακτηριστικά.

«Το πικ της γρίπης δεν το έχουμε δει ακόμα»
Ο Καθηγητής Λουκίδης σημειώνει πως αυτές τις ημέρες και εξαιτίας των ιώσεων υπάρχει αύξηση στις προσελεύσεις στα Τμήματα Επειγόντων Περιστατικών (ΤΕΠ) του ΕΣΥ άνω του 40% και αύξηση στις εισαγωγές με επιπλοκές από αναπνευστικές λοιμώξεις και γρίπη, που ξεπερνά το 50% σε σύγκριση με τον προηγούμενο μήνα.

“Και δεν έχουμε πιάσει ταβάνι ακόμη. Μόλις την Τετάρτη άνοιξαν τα σχολεία, οπότε νομίζω ότι θα ανεβεί στις 20 – 25 Ιανουαρίου θα έχουμε περισσότερα κρούσματα”, λεέι.

Ωστόσο, η γρίπη υπερισχύει και η COVID-19 έχει μείωση κατά 50% σε σύγκριση με πέρυσι, όπως λέει ο κ. Λουκίδης, ο οποίος είναι και πρόεδρος της Επιτροπής που εγκρίνει τις αντιικές θεραπείες για τον κορονοϊό.

“Αυτή τη στιγμή υπερισχύει η γρίπη, όπως είχε έξαρση και στην Αυστραλία στο άλλο ημισφαίριο τον Ιούνιο. Και μας είχαν προειδοποιήσει οι Αυστραλοί να προσέχουμε εμείς του βορείου ημισφαιρίου, ότι η γρίπη θα υπερισχύσει φέτος. Σήμερα έχουμε 50% μείωση στον COVID-19 σε σύγκριση με πέρυσι. Πέρυσι σαν σήμερα είχαμε χορηγήσει 2.000 αντιιικά σε ασθενείς και χθες δώσαμε 650”, αναφέρει.

Ο επιστήμονας προβλέπει πως η κορύφωση των λοιμώξεων και ειδικά της γρίπης θα σημειωθεί στα τέλη Ιανουαρίου.

«Από τις 26 Δεκεμβρίου, παρατηρούμε συνεχή αύξηση στις εισαγωγές, οπότε το πικ αναμένεται γύρω στις 20-25 Ιανουαρίου, και οι εισαγωγές ενδέχεται να αυξηθούν περαιτέρω», δήλωσε.

Οι πολίτες καλούνται να λαμβάνουν μέτρα προφύλαξης, ιδίως αν ανήκουν σε ομάδες υψηλού κινδύνου, να περιορίζουν την έκθεση τους σε πιθανές πηγές μόλυνσης, αλλά και να εμβολιαστούν έστω και τώρα για τη γρίπη και τον κορονοϊό.

Μέχρι την αποκλιμάκωση της επιδημίας, που αναμένεται στις αρχές Μαρτίου, η επαγρύπνηση παραμένει κρίσιμη, καταλήγουν οι επιστήμονες.