Το επίδομα ανεργίας είναι απαραίτητο για τον κόσμο της εργασίας

Σαν θεσμός το επίδομα ανεργίας, κάνει την πρώτη εμφάνιση του στην σύγχρονη ιστορία στην Μεγάλη Βρετανία το 1911.

Η συντηρητική κυβέρνηση της εποχής αναγκάζεται να το θεσμοθετήσει για να πολεμήσει την ραγδαία εξάπλωση των σοσιαλιστικών ιδεών και την αυξανόμενη επιρροή του Εργατικού κόμματος στην εργατική τάξη. Με τη ανάπτυξη του κοινωνικού κράτους ιδίως μετά τον ΒΠΠ, ο θεσμός επεκτάθηκε στο σύνολο των κρατών που κινούνταν στην οικονομική σφαίρα της ελεύθερης οικονομίας.

Από τότε κύλησε πολύ νερό στο αυλάκι με παγκόσμιες ανακατατάξεις και εξελίξεις, μέχρι την δεκαετία του 1970, που εμφανίστηκε στο παγκόσμιο οικονομικό προσκήνιο ο νεοφιλελευθερισμός να κατεδαφίσει το κοινωνικό κράτος και να ακυρώσει τα κοινωνικά συμβόλαια με τα γνωστά αποτελέσματα. Φυσικό ήταν και το επίδομα ανεργίας ως παροχή στα πλαίσια του κοινωνικού κράτους να δεχθεί κριτική από τους οπαδούς του Φρίντμαν.

Εγχώρια με ΝΔ το 1954 συστήνεται ο ΟΑΑΑ (πρόδρομος του ΟΑΕΔ) και εισάγεται και το επίδομα ανεργίας με την σύγχρονη μορφή του. Πρέπει να σημειώσουμε πως το η ασφάλιση υπερ ανεργίας του εργαζόμενου, καθιστά το επίδομα ασφαλιστικό δικαίωμα και όχι κάποιου είδους ανταποδοτική ή οικειοθελής παροχή. Κύριος σκοπός της επιδότησης δε, είναι η κάλυψη των βασικών βιοποριστικών αναγκών των εργαζομένων που καταγγέλλεται ή λήγει η σύμβαση εργασίας τους, μέχρι να μπορέσουν να αναλάβουν εργασία πάλι.

Στην χώρα μας οι νεοφιλελεύθεροι ευαγγελιστές, προσπαθούν να δημιουργήσουν εντυπώσεις και βεβαιότητες, όσον αφορά την επιδότηση ανεργίας. Η νεοφιλελεύθερη προσέγγιση θεωρεί ότι ο άνεργος φταίει για την ανεργία του και δεν πρέπει να έχει απαιτήσεις όσον αφορά την επιστροφή του στην εργασία. Περιγράφουν τους δικαιούχους ως τεμπέληδες που δεν θέλουν να εργαστούν και την επιδότηση ως ένα κακό που πρέπει να παταχθεί.

Εστιάζουν σε δύο σημεία. Στην προτροπή την επιδότηση ανεργίας να την δουλεύουν για να την πληρώνονται οι άνεργοι και στο γεγονός ότι υπάρχουν άνεργοι που εργάζονται χωρίς ασφάλιση και εισπράττουν το επίδομα. Επιχειρήματα που καταρρίπτονται στο λεπτό.

Για το πρώτο, υφίσταται η δυνατότητα στον άνεργο εφόσον επιθυμεί με την νέα πρόσληψη του, το επίδομα ανεργίας που έχει κατοχυρώσει, να το εισπράττει μέσω της εργασίας του σαν επίδομα εργασίας.

Για το δεύτερο, είναι υποχρέωση του κράτους να φροντίζει να υπάρχουν ισχυροί ελεγκτικοί μηχανισμοί για να διασφαλίζουν τα θεσμοθετημένα δικαιώματα των εργαζομένων. Η ανασφάλιστη εργασία έχει πολλαπλό αντίκτυπο σε διάφορα πεδία εσόδων και για το κράτος.

Η πολλαπλά ευεργετική ύπαρξη του επιδόματος ανεργίας είναι γνωστή. Κυρίως βοηθά στο να διατηρούνται οι μισθοί σε κάποιο επίπεδο, αφού λειτουργεί και σαν βάση εκκίνησης της διαπραγμάτευσης μεταξύ του ανέργου και του εργοδότη. Η νεοφιλελεύθερη κριτική κύριο σκοπό έχει την συμπίεση των μισθών προς τα κάτω. Αν δεν υπάρχει κατώτατο όριο η αγορά θα τα ρυθμίζει με το μαγικό αυτό χέρι που έχει ξεχαρβαλώσει τα πάντα.

Με το πιλοτικό σχέδιο για το νέο επίδομα ανεργίας έρχονται σαρωτικές αλλαγές στην αρχιτεκτονική του. Αλλαγές που με μια πρώτη ματιά μειώνουν τους δικαιούχους, ακολουθώντας τους σκοπούς της κυβέρνησης που θεωρεί ότι η μη οικονομική στήριξη των ανέργων θα αποτελέσει κίνητρο για την εύρεση εργασίας, όπως σωστά επισημαίνει η Ομοσπονδία Υπαλλήλων ΟΑΕΔ στο δελτίο τύπου της και αναφέρεται σε “πιλοτική υποχώρηση του επιδόματος ανεργίας”.