Περί αναπλάσεως και μη αναπλάσεως της Άνω Πόλεως

Με ανάμικτα αισθήματα μια παρέα από συμπολίτες περιηγηθήκαμε πρόσφατα στη προσφιλή και χαρισματική  αυτή περιοχή όπου βρίσκονται τα πιο σημαντικά μνημεία της πόλης.

Εκεί, από διετίας  γίνεται μια  επίμοχθη και δαπανηρή προσπάθεια, ενοποίησης και ανάπλασης του  μοναδικού αυτού χώρου.  .

Είναι σημαντικό το γεγονός, ότι η πόλη, η δημοτική αρχή και η Εφορεία Αρχαιοτήτων ξεκίνησαν με άφθονα Ευρωπαϊκά κονδύλια, το φιλόδοξο έργο, της πολεοδομικής και πολιτιστικής αξιοποίησης.

Χαρήκαμε από τις πρώτες ευχάριστες εντυπώσεις από την αντιμετώπιση της  χρόνιας υποβάθμισης, του εξαίρετου αυτού χώρου της πόλης μας που φιλοξενεί αναφορές  3.000 ετών.

Ύστερα όμως από μια προσεκτική θεώρηση και διάλογο μεταξύ μας   εμβαθύναμε κάπως και έγιναν μια σειρά από καλόπιστες επισημάνσεις, που παραθέτουμε για προβληματισμό.

Στα πλέον ευχάριστα είναι η αναπαλαίωση του νεοκλασικού αριστουργήματος του μεγάλου  Δανού αρχιτέκτονα  Χάνσεν με το Δημοτικό Νοσοκομείο έργο του 1866.

Στο Παλαιό Δημοτικό Νοσοκομείο, οικοδομικά γίνεται αρκετή και εντυπωσιακή δουλειά, εκείνο που προβληματίζει είναι η συνολική του αξιοποίηση, αφού καλύπτεται, από  μια αχλή μυστηρίου, έλλειμμα δημόσιου διαλόγου και σοβαρής προετοιμασίας. Δεν αρκεί ένας σκηνοθέτης όσο καλός κι αν είναι. Επείγει να δημοσιοποιηθούν τα Σχέδια και να αξιοποιηθεί η διάθεση προσφοράς πολλών σχετικών και αξιόλογων Πατρινών.

Υπάρχουν μερικές αρνητικές εντυπώσεις, όπως εκείνη της υπό απαλλοτρίωση οικίας, στη διασταύρωση της Πλατείας Κορύλλου με την οδό Β.. Ρούφου και Νεοφύτου έναντι του «Φαγιούμ».

Το ίδιο περίπου  συμβαίνει με μιά σειρά από  αυθαίρετες παράγκες που παρεμβάλλονται, μεταξύ Δημοτικού Νοσοκομείου και βόρειας πλατείας Παντοκράτορος. Αυτές βγάζουν μάτι και εμποδίζουν την αισθητική και λειτουργική ενοποίηση του εξαίρετου αυτού χώρου.

Η άλλη εντυπωσιακή εικόνα, είναι η επέκταση ολοκλήρωση της αποκατάστασης του Αρχαίου Ωδείου που συμπληρώνει ένα μεγάλο έργο προσφοράς και αγάπης στη πόλη  του Αρχιτέκτονα Ιωάννη Βασιλείου τη δεκαετία του ΄50.  

Σημαντικό  έργο θεωρήσαμε και την εν εξελίξει ανασκαφή και ανεύρεση διαφόρων  αρχαιοτήτων στην παρακείμενη οδό Σωτηριάδου, και την  αναδιάταξη ανασύσταση του  όλου χώρου. Μια παράταιρη σκιά ρίχνουν τα δύο ερείπια στη διασταύρωση των οδών Παντοκράτορος και Γ. Σωτηριάδη.  Ευχής έργον να απαλλοτριωθούν και να συνεχισθή η ανασκαφή.

Μια σοβαρή παράλειψη είναι, η μη ένταξη στο σχεδιασμό, η συνέχιση και ολοκλήρωση της Κλίμακας από το τέρμα της οδού Ερμού μέχρι τη πλατεία Κορύλλου δίπλα στο ναό των Εισοδίων.

Το έργο αυτό θα πρόσθετε, λόγω θέσης και θέας, μια εξαιρετική, πέμπτη σύνδεση, της Επάνω με τη Κάτω πόλη, μεταξύ  εκείνων της Αγίου Νικολάου και Αγίου Γεωργίου.

Μια  άλλη σοβαρή παρέμβαση  έγινε  αθόρυβα στο Αρχαίο Φρούριο ή Ακρόπολη των Πατρών με την αναστήλωση των βόρειας αλλά και της νότιας έπαλξης και περιτείχισης.

Δυστυχώς   το σπουδαίο αυτό έργο, σταματά σύντομα ελλείψει πόρων όπως και της εις βάθος ανασκαφής και αποκατάστασης. Προέχει η συνέχιση των εργασιών σε πολλά επίπεδα με στενή συνεργασία υπουργείου Πολιτισμού και Πόλης, για τη συνολική αξιοποίηση με  επαναφορά στο Δήμο Ανοιχτό στις ανάγκες της πόλης και χώρος φιλοξενίας, καλλιτεχνικών εκδηλώσεων, όπως παλαιότερα με το Διεθνές Φεστιβάλ.

Εντελώς κραυγαλέα και προκλητικά άσχημα περιβάλλουν όλη την Ανατολική πλευρά του Φρουρίου οδός Παναχαϊδος Αθηνάς,  τα εναέρια δίκτυα, οι  πυλώνες και οι μετασχηματιστές της ΔΕΗ ΔΕΔΔΗΕ. Αυτή η ασχημία, δεν είναι μια παράλειψη ή ένα λάθος, αλλά ένα διαρκές περιβαλλοντικό και πολιτιστικό έγκλημα.

Πρέπει τάχιστα να υπογειοποιηθούν, με δαπάνες της ΔΕΗ, που οφείλει πολλά από την εποχή της  καταλήστευση της πόλης, με τη διαρπαγή του «ΥΗΣ Γλαύκου» επί χούντας.

Το θέμα αυτό  να τεθεί άμεσα πολιτικά, μαζί με το παρεμφερές, της οδού Παπαδιαμαντοπούλου στο Υδραγωγείο στη διοίκηση της ΔΕΗ και στο συναρμόδια υπουργεία Ενέργειας -Περιβάλλοντος και Πολιτισμού. Διαφορετικά  δικαστική προσφυγή και λαϊκή κινητοποίηση.

Μια άλλη μεγάλη αστοχία είναι  πως στο έργο ανάπλασης  παρέλειψαν να εντάξουν την καθαίρεση μιάς συστοιχίας  άθλιων αυθαίρετων κατασκευών, στη στην ΒΑ πλευρά του Φρουρίου και στη διασταύρωση των οδών Φρουρίου και Παναχαϊδος Αθηνάς, στην  άνοδο προς  το Δασύλλιο.

Η όλη εμφάνιση του  γειτονικού, δημοτικού δασυλλίου, απωθητική, ρυπαρή, πλήρης βανδαλισμών, και ολική εγκατάλειψη.

Αυτό  ταιριάζει απόλυτα, με τη γενικότερη ανυπαρξία  υπηρεσίας πρασίνου, κήπου- δενδροστοιχιών, όπως πανηγυρικά λεγόταν άλλοτε και υπάρχει σε κανονικές πόλεις αλλού.

Η κατάσταση στην παρακείμενη ιστορική συνοικία Τριτάκη, είναι εξ ίσου απογοητευτική.

Τα μισά σπίτια, εγκαταλειμμένα, ερειπωμένα ή υπό κατάρρευση και χωρίς κανένα σχέδιο ανάπλασης. Μόνο  οι γνωστοί κυβόλιθοι σε όλα τα δρομάκια και τους δρόμους

Πολλά  αδιέξοδα μικρά στενά με σπίτια χαμηλά και ταπεινά.

Ένα άλλο σοβαρό πρόβλημα είναι ο έλεγχος και η διαχείριση της στάθμευσης,  και της κυκλοφορίας οχημάτων. διότι με τη παραμονή ή την εισβολή εκατοντάδων αυτοκινήτων ακυρώνεται όλη αυτή η τόσο σημαντική παρέμβαση.

Να εξασφαλισθούν πλησίον τη Μικρής Περιμετρικής σε εκτός σχεδίου  πόλεως ακίνητα, δημόσια ή  ιδιωτικά και να διατεθούν για τη στάθμευση των αυτοκινήτων κατοίκων και επισκεπτών.

Να δρομολογηθεί κυκλική συγκοινωνιακή γραμμή Μαρούδα-Μικρή Περιμετρική- Κορίνθου Γούναρη, θα διευκόλυνε ευρύτερα στην αντιμετώπιση της κυκλοφοριακής ασφυξίας.

Να γίνει ένα περίπτερο υποδοχής, πληροφόρησης , προβολής και  ένα πρόγραμμα ξεναγήσεων με βάση το «Περίπατο του Παυσανία» με αξιοποίηση ψηφιακών και έντυπων μορφών.

Να παταχθή, ο διαρκής βανδαλισμός των μνημείων, από ανεξέλεγκτες συμμορίες.

Μια  άλλη μεγάλη εκκρεμότητα είναι το ανασκαφικό έργο και η αποκατάσταση του αρχαιολογικού χώρου Ρωμαϊκού-Αμφιθεάτρου (Γεροκωστοπούλου, Ηφαίστου, Παντανάσσης, Πατρέως, Αγίου Γεωργίου, Καραϊσκάκη. Επελήφθη προ έτους, η αεικίνητη υπουργός κ. Μενδώνη, αναμένονται νεότερα εκ μέρους της.

Μη ξεχνάμε πως στη κυριότητα του δημοσίου, περιήλθαν για αρχαιολογικούς σκοπούς, τη καλή εποχή των σπουδαίων διευθυντών της αρχαιολογικής υπηρεσίας, Κολώνα και Πετρόπουλου και  του ΓΓ ΥΠΠΟ, Γ Θωμά, 68 ακίνητα, τα οποία  σήμερα συνιστούν μια ερημία.

Αν το συμπαθές υπουργείο και η κυβέρνηση αδυνατούν να υλοποιήσουν  ένα οφειλόμενο έργο επί 40 έτη, ας εξετάσουν το ενδεχόμενο να καλέσουν μια ξένη αρχαιολογική αποστολή ή ένα ξένο πανεπιστήμιο όπως πχ. του Μπέρκλευ γιατί  αυτή η  ανασκαφή,   η αποκατάσταση, η ενοποίηση   και η ανάδειξη του αποτελεί μια πολύ μεγάλη πρόκληση για την πόλη και το πολιτισμό μας.

Εκφράσανε έντονες αμφιβολίες αν υπήρξε μια έμπειρη και ικανή ομάδα έργου με πρωτοτυπία και λίγη φαντασία, αντί να επαναλαμβάνουν μηχανικά, ξέθωρα  μοτίβα, και αγνοώντας το εξαίσιο συνολικό πεδίο, το μοναδικό τοπίο και τη μεγάλη μαγική  εικόνα της πόλης

Αυτά διαπιστώθηκαν και ειπώθηκαν, μου ανέθεσαν, οι προβληματιζόμενοι συμπολίτες να τα δημοσιοποιήσω και αυτή την υποχρέωση διεκπεραιώνω με την επιστολή μου αυτή.