Αρχαία και σύγχρονα ναυάγια του ελληνικού βυθού

Κυκλοφόρησε από τις εκδόσεις  «Action Press» το βιβλίο του Γιώργου Λεκάκη με τίτλο «Ιστορικά Ντοκουμέντα-  Οι ιστορικοί θησαυροί του ελληνικού βυθού-Αρχαία και σύγχρονα ναυάγια των ελληνικών θαλασσών και η λαογραφία της θάλασσας».

‘Όπως σημειώνει ο συγγραφέας, στα σημερινά μόνο χωρικά ύδατα της Ελλάδος, υπάρχουν βυθισμένα περισσότερα από 20.000 ναυάγια! Επισήμως, τα ναυάγια στις ελληνικές θάλασσες είναι περί τα 6.000. Τα 1.000 εξ αυτών είναι γνωστά αρχαία ναυάγια, 35 εντοπισμένα από αρχαιολόγους την 5ετία 2000-2005 σε βάθος έως 600 μ. και πολλά άλλα ναυάγια της ρωμαϊκής περιόδου, της εποχής του Βυζαντίου, κλπ.

Υπάρχουν, όμως, ακόμη, άγνωστα στις Αρχές αρχαία ναυάγια, που εκτίμήσεις τα ανεβάζουν στα χίλια. Μην ξεχνάμε άλλωστε, ότι το 80% των αρχαίων ελληνικών αντικειμένων που δημοπρατούνται στο εξωτερικό, αφορά αρχαιότητες που προέρχονται από ναυάγια…

Το πιο αρχαίο που έχει εντοπισθεί ανάγεται στο 2200 π.Χ. και το νεώτερο στο… 2007. Δηλαδή περίπου 4.500 χρόνια ναυτικής ιστορίας μπορεί κανείς να «διαβάσει» καταδυόμενος στις ελληνικές θάλασσες.

Αυτό το στοιχείο από μόνο του αποδεικνύει την ναυτοσύνη του Έλληνος που τον αναγάγει στην πρώτη παγκόσμια θέση αυτής της κατηγορίας!

Παράλληλα, αυτό και μόνο το στοιχείο εάν αξιοποιείτο από τις αρμόδιες Αρχές, θα έκανε την Ελλάδα και «παράδεισο» για τους καταδύτες, ένα είδος τουρισμού που ανθεί τώρα τελευταία σε άλλες χώρες, με λιγότερο σημαντικά ναυάγια και λιγότερο όμορφα νερά και βυθούς.

Διάσημοι ναυαγοί της αρχαιότητος υπήρξαν ικανότατοι ναυτικοί (Οδυσσέας), ποιητές (Εύπολις), αλλά και θεοί (Διόνυσος) και απόγονοι θεών (ο Πέριρος, υιός του Ικάστου, εγγονός του Αιόλου, ο οποίος ναυαγήσας διεσώθη επί πρύμνης και γι’ αυτό ίδρυσε στην Δωδώνη ναό του Νάιου Διός).

Τα ναυάγια πρέπει να τα δεί κανείς και με άλλο μάτι. Πολλοί άνθρωποι έπειτα από την σωτηρία τους από ένα ναυάγιο, άλλαξαν… πλεύση. Λ.χ. ο Ζήνων που είχε ασχοληθεί με το εμπόριο, μετά του πατρός του, όταν σε ένα ναυάγιο έχασε την περιουσία του, επεδόθη στην φιλοσοφία…

Στο κείμενο, αναφέρεται μια μικρή μόνο καταγραφή των ναυαγίων, τα κουφάρια των οποίων κείτονται σαν παλαιά σκηνικά θεάτρου στους βυθούς των θαλασσών μας. Πολλά απ’ αυτά όμως έχουν γίνει ωραιότατο σκηνικό σε μουσεία, όπως το κουφάρι ανελκυσμένου πλοίου με τους αναλλοίωτους από τον χρόνο αμφορείς στο κάστρο της Κερύνειας Κύπρου, κ.α. Και πραγματικά ο κατάλογος αυτός δεν έχει τέλος…»…

Ο δε δύτης Κώστας Θωκταρίδης, αναφέρει σχετικά στον πρόλογό του:

«Τα πλοία που κείτονται ξεχασμένα στον βυθό αποτελούν «ζωντανά» κομμάτια της αρχαίας και της σύγχρονης ιστορίας. Είναι  «αυτόπτες μάρτυρες»  συγκλονιστικών γεγονότων που μοιάζουν να περιμένουν κάποιον για να διηγηθούν όσα διαδραματίστηκαν πάνω τους... Γι΄αυτό και κάθε φορά που αυτοδύτες καταδύονται σε βυθισμένα πλοία νοιώθουν σαν να κάνουν ένα ταξείδι στον χρόνο...

Στους ελληνικούς βυθούς υπάρχουν διάσπαρτα χιλιάδες ναυάγια όλων των εποχών και κάθε προσπάθεια καταγραφής και ανάδειξης αυτών των πολιτισμικών θησαυρών αναδεικνύει την σπουδαία ναυτική κληρονομιά και παράδοση της χώρας μας. Ανατρέχοντας κανείς στον χρόνο διαπιστώνει ότι η πορεία της Ελλάδος ήταν ανέκαθεν άρρηκτα συνδεδεμένη με την θάλασσα και τα πλοία. Γι’ αυτό και οφείλουμε να έχουμε γνώση των πλοίων που με την δράση τους σφράγισαν τις σελίδες της ναυτικής μας ιστορίας.

Το ιδιαίτερα προσεγμένο και αξιόλογο έργο του Γιώργου Λεκάκη  αποτελεί μία σφαιρική αποτύπωση των σημαντικών ναυαγίων από την αρχαιότητα μέχρι σήμερα. Είναι μία πολύτιμη πηγή πληροφόρησης για κάθε ερευνητή – και όχι μόνο-  άξιο της προσοχής και της εκτίμησής μας. Μακάρι στο μέλλον, να έχουμε και άλλα παρόμοια πονήματα από ανθρώπους που αγαπούν και σέβονται την θάλασσα και τα πλοία που κάποτε αρμένιζαν σε αυτήν, και βάζουν το δικό τους λιθαράκι στο δύσκολο έργο της απογραφής των ναυαγίων που βρίσκονται σε ελληνικά ύδατα...».

ΤΟ ΣΗΜΕΙΩΜΑ ΤΟΥ ΕΚΔΟΤΗ ΝΙΚΟΥ ΚΑΣΙΜΗ

«ΑΝΟΙΞΑΜΕ ΤΑ ΠΑΝΙΑ ΜΑΣ... καταγράφοντας στις σελίδες του πρώτου τεύχους του περιοδικού ΙΣΤΟΡΙΚΑ ΝΤΟΚΟΥΜΕΝΤΑ, μία λαογραφική, ανεκτίμητη έρευνα και παρουσίαση των Αρχαίων και Σύγχρονων Ναυαγίων των Ελληνικών Θαλασσών, η οποία για πρώτη φορά σελιδοποιείται και ταξινομείται -για την ευκολία του αναγνώστη- κατά πέλαγος.

Οι ιστορικές αναφορές, οι μύθοι των “θησαυρών” και των ναυαγίων του ελληνικού βυθού, σε συνδυασμό με την τοπική λαογραφική ναυσιπλοΐα των θαλάσσιων περιοχών, προσφέρουν στον αναγνώστη μία υπεύθυνη ενημέρωση για την μέχρι χθες γνωστή ή άγνωστη ύπαρξη σπουδαίων θαλάσσιων ευρημάτων από τα οποία, εμείς, οι Έλληνες, ως ναυτικός λαός, αντλούμε σημαντικές πληροφορίες γύρω από το χθες, ενώ παράλληλα μας προσφέρεται η δυνατότητα να καταγράφουμε και να ταξινομούμε την ελληνική ιστορία κατά τους αρχαίους χρόνους, άλλα και κατά την σύγχρονη εποχή.

Οι αναλυτικές περιγραφές για τα σημεία και τις συνθήκες των ναυαγίων καθώς και των ευρημάτων τους, θα σας ταξειδέψουν νοερά στα σημεία όπου ο θυμωμένος Ποσειδώνας εκτόξευσε τους κεραυνούς του, σταματώντας τον χρόνο και αιχμαλωτίζοντας με το υδάτινο δίχτυ του στους βυθούς των ελληνικών πελάγων, την ζωή από τον κόσμο της επιφάνειας, κρατώντας την για πολλά χρόνια κρυμμένη και ανενόχλητη από την ανθρώπινη παρέμβαση. Εξ άλλου, στους ελληνικούς βυθούς, τα ναυάγια είναι διάσπαρτα και, ίσως, ατελείωτα. Αυτό έχει ως αποτέλεσμα την ανακάλυψη αμέτρητων πολιτισμικών θησαυρών όλων των εποχών που αναμφίβολα φανερώνουν την σπουδαία ναυτική κληρονομιά και παράδοση της χώρας μας. Μιας χώρας συνυφασμένης με την θάλασσα, τα πλοία και το γαλάζιο χρώμα, μιας χώρας δηλαδή με ναυτική ιστορία που έχει τις ρίζες της στον βυθό, εκεί όπου κείτονται ξεχασμένα «ζωντανά» κομμάτια, γνήσιους «αυτόπτες μάρτυρες» εκείνων των συγκλονιστικών γεγονότων από ένα παρελθόν που σιγά-σιγά βγαίνει στην επιφάνεια του σήμερα για να ταξειδέψει στον χρόνο τον σύγχρονο αναγνώστη και να εμπλουτίσει τις γνώσεις του, δίνοντας παράλληλα νέα πνοή σε ένα τόσο τετριμμένο και μυστηριώδες θέμα, αυτό των Ελληνικών Ναυαγίων.

Εντοπίστε έτσι και εσείς λοιπόν, μέσα από τις σελίδες του περιοδικού ΙΣΤΟΡΙΚΑ ΝΤΟΚΟΥΜΕΝΤΑ τον πλούτο της γνώσης που κείτεται στον βυθό του πελάγους, εκεί όπου είχε βυθιστεί το πλοίο των ιστοριών του παππού και της γιαγιάς.

Ανακαλύψτε τα χαμένα ναυάγια και ξεδιπλώστε το άλυτο μυστήριο καθενός από αυτά ώστε να βρεθείτε -έστω νοερά- μπροστά σε λαογραφικούς ιστορικούς θησαυρούς που ξεπερνούν κάθε ανθρώπινη φαντασία. Και το μόνο σίγουρο είναι ότι θα βρεθείτε προ εκπλήξεως, αντιμέτωποι με ανακαλύψεις που θα δώσουν νέα διάσταση για την "βυθισμένη" και γεμάτη μαγεία ιστορία της χώρας μας.

Γιατί η Ελλάδα είναι, ίσως, η μοναδική χώρα που έχει έναν τόσο ιδιαίτερο και ισχυρό δεσμό με την θάλασσα που την περιβάλλει και τα μυστήρια που κρύβονται επί αιώνες, στα γαλάζια της νερά...