Ο παγκόσμιος πληθυσμός θα ξεπεράσει τα 11 δισεκατομμύρια έως το 2100

Σε αντίθεση με τις μέχρι σήμερα αισιόδοξες εκτιμήσεις ότι ο πληθυσμός της Γης εμφανίζει τάση σταθεροποίησης, μια νέα επιστημονική μελέτη, που δημοσιεύτηκε στο κορυφαίο επιστημονικό περιοδικό "Science", προβλέπει ότι ο παγκόσμιος πληθυσμός θα συνεχίσει να αυξάνεται καθ΄ όλη τη διάρκεια του αιώνα μας. Το αποτέλεσμα είναι ότι θα φθάσει -με μετριοπαθείς εκτιμήσεις- τα 11 δισεκατομμύρια το 2100, από 7,2 δισεκατομμύρια που είναι σήμερα και θα είναι περίπου δύο δισεκατομμύρια μεγαλύτερος από τις έως τώρα επικρατούσες προβλέψεις, που έκαναν λόγο για 9 δισ. έως το τέλος του τρέχοντος αιώνα.

Οι επιστήμονες δίνουν πιθανότητα μόνο 30% ο πληθυσμός να σταματήσει να αυξάνεται και 70% να αυξάνεται σταθερά. Αρκετές προηγούμενες εκτιμήσεις ανέφεραν ότι είναι πολύ πιθανή η σταθεροποίηση ή και η μείωση του παγκόσμιου πληθυσμού μετά το 2050.

Οι ερευνητές, με επικεφαλής τον δημογράφο του ΟΗΕ Πάτρικ Γκέρλαντ και τον καθηγητή στατιστικής Αντριαν Ράφτερι του Πανεπιστημίου Ουάσιγκτον, σύμφωνα με το πρακτορείο Ρόιτερς, το "Science" και το "New Scientist", χρησιμοποιώντας νέα στατιστικά μοντέλα, υπολόγισαν ότι υπάρχει πιθανότητα 80% ο πληθυσμός να κυμανθεί μεταξύ των 9,6 και 12,3 δισεκατομμυρίων (με μέση πρόβλεψη τα 11 δισ.) έως το τέλος του 210υ αιώνα και 95% πιθανότητα να είναι από 9 έως 13,2 δισεκατομμύρια.

Η ανοδική αυτή τάση οφείλεται κυρίως στην υποεκτιμημένη μέχρι σήμερα πληθυσμιακή «έκρηξη» στην Αφρική, κυρίως την υποσαχάρια. Οι κάτοικοί της αναμένεται -με πιθανότητα 80%- να φθάσουν τα 3,5 έως 5,1 δισεκατομμύρια μέχρι το 2100, από περίπου ένα δισεκατομμύριο σήμερα, με αποτέλεσμα να γίνει η πιο πολυπληθής ήπειρος στον κόσμο, ξεπερνώντας την Ασία. Η Νιγηρία με σημερινό πληθυσμό 160 εκατ. μπορεί να φθάσει ακόμη το 1,5 δισεκατομμύριο έως το 2100 και να ξεπεράσει έτσι την Κίνα ως η πολυπληθέστερη χώρα στη Γη.

Ο πληθυσμός της Ασίας, από 4,4 δισεκατομμύρια σήμερα, αναμένεται να κορυφωθεί στα 5 δισ. περίπου το 2050 και μετά να εμφανίσει τάση υποχώρησης. Οι πληθυσμοί της Ευρώπης, της Βόρειας και της Νότιας Αμερικής δεν θα ξεπεράσουν (ο καθένας) το ένα δισεκτομμύριο έως τα μισά του αιώνα μας.

Ο πληθυσμός της Γης έφθασε το 1 δισεκατομμύριο στις αρχές του 19ου αιώνα, τα 2 δισεκατομμύρια στη δεκαετία του 1920, τα 6 δισεκατομμύρια στη δεκαετία του 1990 και ξεπέρασε τα 7 δισεκατομμύρια το 2011.

Η νέα πιο απαισιόδοξη εκτίμηση δημιουργεί αυξημένες ανησυχίες για το πρόβλημα του υπερπληθυσμού, καθώς -αν επιβεβαιωθεί- θα ασκηθούν τεράστιες πιέσεις στα οικοσυστήματα και στους φυσικούς πόρους, καθώς η «συνωστισμένη» ανθρωπότητα θα αναζητά τρόπους για να τραφεί, να στεγαστεί, να βρει ενέργεια, νερό κλπ - με ό,τι σημαίνει αυτό για τις κοινωνίες, τις οικονομίες και το περιβάλλον.

Η αναλογία εργαζομένων-συνταξιούχων θα επιδεινωθεί περαιτέρω (με συνέπειες για τα ασφαλιστικά ταμεία και τα δημόσια οικονομικά), ενώ η κλιματική αλλαγή πολύ δύσκολα θα συγκρατηθεί όσο αυξάνεται ο πληθυσμός. Το ίδιο ισχύει για τα μεταναστευτικά ρεύματα από νότο προς βορρά, αλλά και για τις διακρατικές και εμφύλιες συγκρούσεις, καθώς και για τις αρρώστιες. Η ανεργία, η φτώχεια και η κοινωνική αναταραχή στο εσωτερικό των χωρών επίσης θα αυξηθούν.
Ως «αντίδοτο», η μελέτη προτείνει πιο αυστηρά και αποτελεσματικά μέτρα οικογενειακού προγραμματισμού (αντισύλληψη κλπ) και περαιτέρω επενδύσεις στην εκπαίδευση, ιδίως των κοριτσιών.
Από την άλλη, όπως επεσήμαναν ορισμένοι επιστήμονες, δεν μπορεί να αποκλείσει κανείς την πιθανότητα να «φρεναριστεί» η αύξηση του πληθυσμού από καταστροφικά γεγονότα, όπως μεγάλοι πόλεμοι ή πανδημίες - αλλά αυτό ασφαλώς δεν είναι κάτι που μπορεί κανείς να εύχεται.