Άκρα και λαϊκισμός επισκέπτονται τις ΗΠΑ

του Στάθη Θ. Πολίτη

Οι πρώτες λέξεις που βγήκαν από το στόμα του ρεπουμπλικάνου νικητή της αναμέτρησης στην πολιτεία της Άιοβα, ήταν "η δόξα ανήκει στον Θεό". Κάτι που περισσότερο περιμένεις να ακούσεις από κάποιον που διεκδικεί την ηγεσία μίας θεοκρατίας σαν το Ιράν, παρά μίας δημοκρατίας που περηφανεύεται πως είναι η κοιτίδα του παγκόσμιου καπιταλιστικού συστήματος. Όμως στη ζωή και στην πολιτική, λίγες είναι οι εξαιρέσεις στον χρυσό κανόνα που λέει πως "όποιος σπέρνει ανέμους, θερίζει θύελλες".

Η χθεσινή πρωτομηνιά αποτέλεσε επίσημη εκκίνηση για έναν ακόμα εκλογικό κύκλο, από τους πολύ συχνούς που κρατούν την δημοκρατική διαδικασία στις ΗΠΑ, σε διαρκή επαγρύπνηση. Στο επίκεντρο ήταν η πολιτεία της Άιοβα, όπου έλαβε χώρα ταυτόχρονα για Ρεπουμπλικάνους και Δημοκρατικούς η πρώτη εσωκομματική μάχη για το χρίσμα των υποψηφιοτήτων για την προεδρία της χώρας στις φθινοπωρινές εκλογές.

Εκτός από τον προαναφερθέντα μεγάλο νικητή Τεντ Κρουζ -εκφραστή του ακραίου, όπως εξελίχθηκε, κινήματος των Tea Parties- άλλοι δύο υποψήφιοι με μη συμβατικά χαρακτηριστικά βρέθηκαν μια ανάσα από τη νίκη. Στους δημοκρατικούς, ο αριστερός Μπέρνι Σάντερς έχασε τη νίκη από τη Χίλαρι Κλίντον για 0,4% των ψήφων. Και βέβαια, ο πολύς Ντόναλντ Τραμπ, μπορεί χθες να υπέστη μία σχεδόν ταπεινωτική ήττα, συνεχίζει όμως να αποτελεί το φαβορί της κούρσας, δίνοντας πλέον τη μέγιστη δυνατή έμφαση στον ισοπεδωτικό και ακραία λαϊκίστικο τρόπο με τον οποίο πολιτεύεται.

Τεντ Κρουζ, ο ρεπουμπλικάνος νικητής της Άιοβα

Στα στρατόπεδα των δύο κομμάτων, τους πάντες απασχολεί ένα μεγάλο ερωτηματικό -πώς είναι δυνατόν να ξεκίνησε η διαδικασία, με υποψηφιότητες σαν κι αυτές να βρίσκονται στις θέσεις των φαβορί. Κι όμως. Οι προαναφερθέντες, όπως και πολλοί άλλοι που βρίσκονται στις θέσεις των διεκδικητών, δεν αποτελούν αίτια, αλλά παράγωγα της σφοδρής κρίσης που περνά το πολιτικό σύστημα της χώρας, τα σημάδια της οποίας είχαν έως ώρα αγνοηθεί.

Η διαρκής ενίσχυση των δημαγωγικών τάσεων και του λαϊκισμού στον πολιτικό λόγο, η δημοφιλία ακραίων κινημάτων όπως τα Tea Parties εκ δεξιών και το Occupy Wall Street εξ ευωνύμων, η ποινικοποίηση της συνεργασίας των δύο κομμάτων σε Κογκρέσσο και Γερουσία που κάποτε αποτελούσε ακρογωνιαίο λίθο της αμερικανικής δημοκρατίας, είναι φαινόμενα που αναπτύσσονται ραγδαία τα τελευταία χρόνια και κανείς δεν τους έδωσε την πρέπουσα σημασία, με αποτέλεσμα να έχουν πλέον αναδιαμορφώσει το πολιτιικό τοπίο της χώρας -και να έχουν γεννήσει τα τέρατα των άκρων και του λαϊκισμού, οι εκπρόσωποι των οποίων διεκδικούν με τις καλύτερες των αξιώσεων την προεδρία.

Και τώρα τι γίνεται; Όλα ξεκινούν από τη συνειδητοποίηση της πραγματικότητας. Εφόσον οι ηγεσίες των δύο κομμάτων ξυπνήσουν επιτέλους από τον λήθαργο -και η Άιοβα σίγουρα βοήθησε γι' αυτό-, πρέπει να αναζητήσουν άμεσα τις λύσεις που θα αποτρέψουν την εξέλιξη δύο διεκδικητές με ακραία χαρακτηριστικά να λάβουν το χρίσμα.

Ο αριστερός Μπέρνι Σάντερς έχει μεγάλη δημοφιλία σε σημαντικό κομμάτι της νεολαίας

Στους Δημοκρατικούς, η κατάσταση είναι σχετικά ελεγχόμενη. Πλην της μικρής πολιτείας του Νιου Χάμσαϊρ που ακολουθεί και όπου ο Σάντερς αναμένεται να επικρατήσει, οι επόμενες μάχες θα δοθούν σε πολιτείες με χαρακτηριστικά ψηφοφόρων που ευνοούν την Χίλαρι. Βέβαια η τελευταία, για να εξασφαλίσει την τελική επικράτηση πρέπει να ανασκουμπωθεί και να δώσει επιτέλους πειστικές απαντήσεις σε ζητήματα που ταλανίζουν έως τώρα την καμπάνια της -όπως αυτό με τα περιβόητα emails κατά τη διάρκεια της θητείας της ως ΥΠΕΞ.

Στο κόμμα των Ρεπουμπλικάνων, τα πράγματα είναι πιο περίπλοκα, καθώς μόνο εύκολη δεν φαντάζει η διαδικασία να ανατραπεί το σημερινό δίδυμο κορυφής των Κρουζ και Τραμπ. Όμως, η πολύ καλή επίδοση του μετριοπαθούς, ισπανόφωνου γερουσιαστή Μάρκο Ρούμπιο που για λίγο δεν έριξε τον Τραμπ από τη δεύτερη θέση, δείχνει τον δρόμο. Όσο πιο γρήγορα το κεντρώο κομμάτι του κόμματος στοιχιστεί πίσω από αυτόν και οι υπόλοιποι υποψήφιοι με παρεμφερή χαρακτηριστικά -Μπους, Κάσιτς, Κρίστι- βγουν από την κούρσα, τόσο μεγαλύτερες θα είναι οι ελπίδες να μην αμαυρωθεί η ιστορία του GOP και της χώρας με μία υποψηφιότητα που δεν θα έχει προηγούμενο, όσον αφορά την ακρότητα θέσεων και πολιτικής συμπεριφοράς.

Μάρκο Ρούμπιο, η μόνη ελπίδα των Ρεπουμπλικάνων για έναν μετριοπαθή υποψήφιο

Η κούρσα μόλις ξεκίνησε και ο δρόμος είναι μακρύς και πιθανότατα να επιφυλάσσει συνεχείς ανατροπές. Ένα είναι σίγουρο -έχουμε να κάνουμε με τις πιο επικίνδυνα ενδιαφέρουσες προκριματικές εκλογές στην σύγχρονη ιστορία των ΗΠΑ. Το εάν θα οδηγήσουν και σε αντίστοιχων χαρακτηριστικών εκλογικό δίδυμο, μένει να φανεί.

Ακολουθήστε το thebest.gr στο Google News και μάθετε πρώτοι όλες τις ειδήσεις

Δείτε όλες τις τελευταίες Ειδήσεις από την Ελλάδα και τον Κόσμο, τη στιγμή που συμβαίνουν, στο thebest.gr

* Τα κείμενα που φιλοξενούνται στη στήλη «Απόψεις» του thebest.gr απηχούν τις απόψεις των συγγραφέων και όχι του portal.