"Μέσα μου μεγεθύνονται τα προβλήματα. Και τα δικά μου και των άλλων"
Ένας από τους σπουδαιότερους Έλληνες ποιητές, στιχουργούς και πεζογράφους ο Μάνος Ελευθερίου έφυγε χθες από τη ζωή σε ηλικία 80 ετών μετά από μια μακρά καριέρα στο τραγούδι και στη λογοτεχνία.
Έφυγε ο ποιητής, στιχουργός και πεζογράφος Μάνος Ελευθερίου- ΔΕΙΤΕ το πλούσιο έργο του
Το να περάσεις μία ημέρα με τον Μάνο Ελευθερίου είναι μία εμπειρία που δεν ξεχνάς, ειδικά όταν έχεις μεγαλώσει με τα τραγούδια του και όταν είναι-και για σένα- ένας από τους αγαπημένους σου στιχουργούς. Για πρώτη φορά, τον συνάντησα το 2013 σε μία βιβλιοπαρουσίαση, στην Αθήνα. Δεν μπορούσα να μην τον πλησιάσω και να μην του πω πόσο χαιρόμουν που τον έβλεπα από κοντά.
Απέφευγε τον κόσμο και τους φωτογράφους. Ήταν ιδιαίτερα διακριτικός και του άρεσε να κάθεται πίσω-πίσω. Το διαπίστωσα και την τελευταία φορά που τον είδα, τον Μάιο του 2017, σε μία παρουσίαση cd.
Μία διαδρομή Αθήνα- Πάτρα
Τον Δεκέμβριο του 2016 ως υπεύθυνη δημοσίων σχέσεων του βιβλιοπωλείου Discover είχα την χαρά να τον γνωρίσω καλύτερα αφού το βιβλιοπωλείο είχε αναλάβει την παρουσίαση του βιβλίου του με τίτλο «Φαρμακείον Εκστρατείας» που μόλις ειχε κυκλοφορήσει από τις εκδόσεις Μεταίχμιο, στην Πάτρα.
Μου είχε κάνει εντύπωση που όσο προετοιμάζαμε την εκδήλωση δεν είχε καμία «απαίτηση». Δε ζήτησε απολύτως τίποτα και τα άφησε όλα «στα χέρια μας». Το μόνο που επιθυμούσε ήταν όλα να γίνουν απλά και ουσιαστικά. Μου έδινε την εντύπωση πως δεν καταλάβαινε τι ακριβώς έχει καταφέρει αλλά και το πόσο σημαντικός είναι.
Πέμπτη 8 Δεκεμβρίου 2016
Την ημέρα της εκδήλωσης βρέθηκα έξω από το σπίτι του, στο Ψυχικό, προκειμένου να ταξιδέψουμε μαζί μέχρι την Πάτρα.
Περίμενε πανέτοιμος, φορώντας την τραγιάσκα του που δεν αποχωρίστηκε σε όλο το ταξίδι, καθώς ήταν απόλυτα συνεπής στην ώρα που είχαμε ορίσει και δεν ήθελε να αργήσουμε καθόλου. Ευγενικός και με ιδιαίτερο χιούμορ σε ολόκληρη τη διαδρομή μιλούσε και ήταν η καλύτερη παρέα. Ιστορίες για τη μουσική, για την αγαπημένη του Σύρο, όπου γεννήθηκε, κι άλλα πολλά έκαναν το μικρό ταξίδι κάτι παραπάνω από ευχάριστο.
Περίμενε το καλοκαίρι για να βρεθεί για λίγο στον τόπο καταγωγής του ενώ σκεφτόταν την περιοδεία που είχε με το νέο του βιβλίο το επόμενο διάστημα. Συντροφιά του ήταν και το τσιγάρο του (είναι ο μοναδικός άνθρωπος που έχω αφήσει να καπνίσει μέσα στο αυτοκίνητο μου).
Με το που φτάσαμε στην Πάτρα ήθελε οπωσδήποτε να βρεθεί στο χώρο του βιβλιοπωλείου. Ήθελε να ευχαριστήσει και να δει από κοντά όλους τους ανθρώπους που τον κάλεσαν και ετοίμασαν τη βραδιά που θα ακολουθούσε.
Του άρεσε ο πεζόδρομος της Ρήγα Φεραίου και είχε την όρεξη να τον περπατήσει. Είχε αρκετά χρόνια να βρεθεί στην Πάτρα και απολάμβανε την επίσκεψη.
Γενικά είχε όρεξη… δεν ήθελε να μένει άπραγος. Και η ώρα που ξεκουράστηκε μέχρι την εκδήλωση ήταν ελάχιστη.
Φυσικά υπήρχε κόσμος που τον αναγνώριζε και ήθελε να τον χαιρετήσει. Και ανταπέδιδε με χαρά.
H εκδήλωση έγινε στο ξενοδοχείο "Βυζαντινό".
Από νωρίς, πλήθος κόσμου κατέκλυσε την αίθουσα όπου έγινε η παρουσίαση. Για το βιβλίο μίλησε ο ποιητής Διονύσης Καρατζάς. Αποσπάσματα του βιβλίου διάβασαν οι ηθοποιοί Νίκος Δερτιλής και Ελένη Καλατζοπούλου.
Στο τέλος της εκδήλωσης η αίθουσα πλημμύρισε με τραγούδια του αφού το Μουσικό Εργαστήρι του Παμμικρασιατικού Συνδέσμου Πάτρας με τους: Μαρία Ρούτση (φωνή), Νίκο Μπαλή (φωνή- κιθάρα), Γιώργο Παπαγεωργίου (μπουζούκι), Γιώργο Μπαράκος (κρουστά), Ρεγγίνα Σοφού (βιολί) πλαισίωσε μουσικά τη βραδιά.
Ο ίδιος ήταν ιδιαίτερα συγκινημένος από την αγάπη του κόσμου που τραγουδούσε χαρούμενος.
Στο τέλος της εκδήλωσης με κοίταξε και είπε: « Το ευχαριστώ είναι λίγο για να εκφράσω την αγάπη και την εκτίμηση στο πρόσωπο σου Κατερίνα». Ήταν τόσο συγκινημένος που παρόλο που είχαμε περάσει την ημέρα μαζί και είχε πει πάρα πολλές φόρες το όνομα μου, εκείνη τη στιγμή… το μπέρδεψε!
Το κατάλαβε αμέσως και το διόρθωσε όμως εμένα έτσι κι αλλιώς δεν με είχε πειράξει καθόλου.
Το επόμενο πρωί είχαμε συνάντηση στο χώρο του βιβλιοπωλείου όπου κάναμε μία μικρή... συνέντευξη για το thebest.gr.
Ποιες είναι οι εντυπώσεις σας από την επίσκεψη σας στην Πάτρα;
Η Πάτρα είναι μία θαυμάσια πόλη με εκπληκτικούς ανθρώπους και σπουδαία φιλοξενία. Έχω σαλτάρει. Κυριολεκτικά. Υπάρχει ακόμα ελπίδα γιατί βλέπω εδώ, ανάμεσα στους ανθρώπους μία συντροφικότητα.
Έχετε τη δύναμη να παρακολουθείτε παρουσιάσεις βιβλίων για να ξεφεύγετε από τα τρομακτικά προβλήματα που μπορεί να αντιμετωπίζει ο καθένας. Αυτό με έχει "γονατίσει".
Πώς αισθάνεστε όταν βλέπετε τόσο κόσμο να περιμένει να σας ακούσει;
Θα σου πω ότι πριν απ΄όλα παίρνω ένα ηρεμιστικό. Με συνταγή γιατρού. Όταν περάσει η επίδραση του αρχίζω τα «τρελά» μου (γελάει).
Πέρα από το αστείο, είμαι ένας νορμάλ άνθρωπος που με έχει χτυπήσει κατακέφαλα η «κρίση» πολύ πριν χτυπήσει γενικότερα τους Έλληνες. Από μικρό παιδί πάσχω... Έχω άγχος για οτιδήποτε. Μέσα μου μεγεθύνονται τα προβλήματα. Και τα δικά μου και των άλλων. Αν δω κάτι δυσάρεστο στο δρόμο, μέσα μου παίρνει φοβερές διαστάσεις. Αν δεν μπορώ να συνδράμω, να βοηθήσω και να δώσω ένα αίσιο τέλος.
Όμως έχετε βοηθήσει πολύ κόσμο μέσα από τους στίχους σας... το έχετε συνειδητοποιήσει;
Δεν έχω δει τόση αγάπη για τα βιβλία μου όση για τους στίχους. Δεν έχω εντοπίσει ανθρώπους να αισθάνονται την ίδια χαρά διαβάζοντας τα βιβλία μου, αλλά κυρίως το βλέπω αυτό όταν ακούγονται τα τραγούδια μου.
Κυρίως τραγούδια που παρόλο που έχουν περάσει 10, 20, 30, 40 χρόνια (όπως τα «Λόγια και τα χρόνια» σε μουσική του Γιάννη Μαρκόπουλου) εξακολουθούν να αγγίζουν τις ψυχές των ανθρώπων.
Αυτό είναι παρά πολύ σημαντικό. Η καταξίωση μου (και παρακαλώ αυτή τη λέξη να την βάλουμε σε εισαγωγικά), η υπόσταση μου, η μεγάλη μου χαρά είναι ότι δίνω διέξοδο για τρία- τέσσερα λεπτά σε αυτόν που ακούει ένα τραγούδι μου. Μου αρέσει να βλέπω τον κόσμο να τραγουδάει τους στίχους μου με χαρά. Δεν υπάρχουν πολλά πράγματα που δίνουν χαρά.
Έχετε ζήσει τη μουσική σε όλες τις φάσεις.. Τι βλέπετε να έχει αλλάξει; Τι σας ανησυχεί;
Δυστυχώς το επάγγελμα του στιχουργού και του συνθέτη θα βρεθεί- ας πούμε- σε αδιέξοδο. Με τρόμο σκέφτομαι τι θα γίνουν οι νέες γενιές διότι φεύγουν οι παλιότεροι τραγουδιστές. Όταν έφυγε η Βίκυ Μοσχολιού, ο Στέλιος Καζαντζίδης, ο Γρηγόρης Μπιθικώτσης υπήρχαν διάδοχοι.
Ίσως όχι με την ίδια δύναμη αλλά υπήρχαν θαυμάσιοι τραγουδιστές που μπορούσαν να αντικαταστήσουν κατά κάποιον τρόπο αυτό το κενό των μεγάλων τραγουδιστών. Τώρα πια δεν υπάρχει αυτή η περίπτωση.
Αυτοί που έμειναν και κάποια στιγμή μοιραία θα αποσυρθούν δεν θα έχουν διάδοχη κατάσταση. Βλέπω πώς δουλεύουν τα καινούργια παιδιά και ξεχωρίζω κάποια. Να πω ένα όνομα...Υπάρχει ένα παιδί από την Εύβοια και λέγεται Γιώργος Κυριάκος. Είναι 23 και με το αίμα της ψυχής του προσπαθεί να κυκλοφορήσει ένα cd ...
Όμως όταν ένα νέο παιδί που είναι δημιουργός καταφέρνει να κυκλοφορήσει τελικά ένα cd δεν μπορεί στην εποχή που ζούμε να ζήσει από αυτό.
*******
*****
Λίγους μήνες πριν φύγει από τη ζωή είχαμε μία τηλεφωνική επικοινωνία. Μου είπε πως"Κάτι καινούργιο έρχεται" και πως αν όλα πάνε καλά ίσως παρουσιάζαμε ξανά ένα βιβλίο. Δεν έγινε όμως έτσι. Τα πράγματα δεν πήγαν καλά.
Ακολουθήστε το thebest.gr στο Google News και μάθετε πρώτοι όλες τις ειδήσεις
Δείτε όλες τις τελευταίες Ειδήσεις από την Ελλάδα και τον Κόσμο, τη στιγμή που συμβαίνουν, στο thebest.gr
