Γ. ΣΚΑΡΑΓΚΑΣ ΣΤΟ THEBEST.GR: "ΤΑ ΓΡΑΠΤΑ ΚΕΙΜΕΝΑ ΜΟΥ ΗΤΑΝ Η ΔΥΝΑΜΗ ΜΟΥ ΝΑ ΖΗΤΩ ΑΠΟ ΤΟΝ ΚΟΣΜΟ ΝΑ ΜΕ ΠΑΡΕΙ ΣΟΒΑΡΑ"

Στο δωμάτιο μου δίπλα από το παράθυρο υπάρχει μια κορνίζα με την αφίσα της θεατρικής παράστασης «Η εποχή του κυνηγιού» που είχα δει στις 23 Μαΐου 2015 στο θέατρο Ιλίσια, ένα έργο του Γιάννη Σκαραγκά, σε σκηνοθεσία της Λίνα Ζαρκαδούλα, με τις Αθηνά Μαξίμου  και τη Φωτεινή Μπαξεβάνη. «Ξύπνησα και πάλι μοναχή, έκανα πως είμαστε μαζί», σε στίχους Γιάννη Σκαραγκά, μουσική Φωτεινή Μπαξεβάνη και με την ερμηνεία της Νατάσσας Μποφίλιου, το τραγούδι «Η εποχή του κυνηγιού» ακουγόταν στη θεατρική παράσταση.

Ο Σκαραγκάς έδειξε το στίγμα του από το πρώτο του μυθιστόρημα (Επιφάνεια) που μεταφέρθηκε στην ομώνυμη τηλεοπτική σειρά του Mega το 2001. Από τότε γράφει μυθιστορήματα, σενάρια και θεατρικά έργα, στην Ελλάδα και στο εξωτερικό. Πρόσφατα βραβεύτηκε για την αγγλόφωνη δουλειά του με το Βραβείο Συντακτών από το περιοδικό του πανεπιστημίου του Κολοράντο. Έχουν περάσει 3 χρόνια περίπου από την «Εποχή του κυνηγιού». Σε μια διαρκή συνομιλία που υπάρχει με το Γιάννη, είτε για τη νουβέλα "Η Κυρά της Ρω" (Κριτική, 2017), είτε για το καινούργιο του μυθιστόρημα «Λαχτάρα που περίσσεψε από χτες» (Κριτική, 2018) εκφράστηκε η ανάγκη για μια συνέντευξη, και τελικά έφτασε η ώρα της μέσα από το The Best.

Γεννήθηκες στην Κομοτηνή (τόπος επιστροφής) και μεγάλωσες στη Θεσσαλονίκη (τόπος συνάντησης). Ποιες είναι οι μνήμες σου από τις δύο αυτές πόλεις;

Από την Κομοτηνή είναι δυστυχώς ελάχιστες. Η Θεσσαλονίκη όμως είναι η πόλη των παιδικών μου χρόνων. Είναι η πόλη της εφηβικής μου κατάθλιψης αλλά και της πρώτης υποψίας για τις φιλοδοξίες μου. Η Θεσσαλονίκη μου έδωσε τη φόρα για να φύγω μακριά της, ώστε να την αγαπήσω ξανά σχεδόν δύο δεκαετίες αργότερα.

Ποιο ήταν το πρώτο εξωσχολικό βιβλίο που σου κάνανε δώρο στα παιδικά σου χρόνια;

Αν θυμάμαι καλά, το «Χωρίς οικογένεια» του Μαλό.

Σπούδασες πρώτα στη Νομική Σχολή του ΑΠΘ και έπειτα στη Δραματική Σχολή του ΚΘΒΕ, τι άλλαξε μέσα σου και αποφάσισες να στραφείς στη συγγραφή;

Ήξερα ότι θα γίνω συγγραφέας όταν στα 15 μου κέρδισα έναν πανελλήνιο διαγωνισμό νεανικού δοκιμίου. Τα γραπτά κείμενά μου ήταν η δύναμή μου να ζητώ από τον κόσμο να με πάρει στα σοβαρά, και ήταν η πρώτη φορά που το συνειδητοποίησα τότε. Μου πήρε όμως κάποια χρόνια για να συνειδητοποιήσω ότι αυτή θα είναι αποκλειστικά η δουλειά και ο βιοπορισμός μου. Οι νομικές και θεατρικές σπουδές ήταν σταθμοί, ένα στάδιο προπαρασκευής. Χρωστάω και στις δύο ένα κομμάτι του εαυτού μου, αλλά χαίρομαι που δεν σταμάτησα εκεί.

Το πρώτο σου μυθιστόρημα «Επιφάνεια», έγινε τηλεοπτική σειρά στο Μέγκα, έπαιζες κιόλας, πως ένοιωσες και επίσης τι αίσθηση σου έχει αφήσει η εμφάνισή σου;

Η Επιφάνεια ήταν αυτό το είδος της καταπληκτικής δουλειάς που σε τοποθετεί με δύναμη στο χώρο, και στην περίπτωσή μου δημιούργησε μια έντονη περιέργεια για τον πιτσιρικά που είχε γράψει αυτό το βιβλίο και το σενάριο. Δεν μπορώ να περιγράψω τα συναισθήματά μου γιατί η Επιφάνεια ήταν η αρχή μιας πορείας που δεν φανταζόμουν ούτε στα πιο τρελά μου όνειρα. Τα πράγματα άλλαξαν πάρα πολύ από τότε. Καμιά φορά θυμάμαι πώς ήμουν στα 25 μου και χαμογελώ. Μου λείπει το δαιμόνιο εκείνου του πιτσιρικά, αλλά δεν θα ήθελα να τον ξαναβρώ μπροστά μου. Όπως επίσης δεν θα ήθελα να επιστρέψω ποτέ σε εκείνη την εποχή της τηλεόρασης.

Τον Νοέμβριο του 2015 εκπροσώπησες την Ελλάδα στη διοργάνωση "A Soul for Europe" στο Βερολίνο, θες να μας πεις για το περιεχόμενο της διοργάνωσης αλλά και για τη δικιά σου παρουσία;

Την τελευταία δεκαετία έχω εκπροσωπήσει ως συγγραφέας την Ελλάδα σε διάφορες διοργανώσεις, ιδίως τις περιόδους που ζω στο εξωτερικό. Μιλάω με ένα αίσθημα χρέους, καταρχάς προς τον εαυτό μου. Αισθάνομαι ότι αν δεν μιλήσω για τον τραυματικό τρόπο που η κρίση άλλαξε τη ζωή μου—αλλά και για το πόσο χρειαζόμαστε μια δυνατή και ενωμένη Ευρώπη—δεν θα μιλήσει κανένας για μένα.

Τον προηγούμενο χρόνο παιζόταν με τη Φωτεινή Μπαξεβάνη το θεατρικό σου έργο «Η Κυρά της Ρω». Είχες δει το αφιέρωμα του Φρέντυ Γερμανού; Ποια ήταν η Κυρά της Ρω, όχι μόνο για εσένα αλλά για όλους εμάς;

Το αφιέρωμα αυτό ήταν ένα μικρό κομμάτι της έρευνας που έκανα. Περισσότερο ασχολήθηκα με τις προφορικές μαρτυρίες που είχαμε συγκεντρώσει. Με ενδιέφερε η γυναίκα που με τη δύναμη της πίστης και την αντοχή της γίνεται σύμβολο μιας χώρας και μιας εποχής. Ήθελα να τονίσω την ανθρώπινη δύναμη που κάνει μια τέτοια γυναίκα ηρωική.

Στο τελευταίο σου βιβλίο "Λαχτάρα που περίσσεψε από χτες" η ηρωίδα η Δανάη διεκδικεί τη χειραφέτησή της, φιλοδοξώντας να ιδρύσει ένα λογοτεχνικό περιοδικό φτιαγμένο αποκλειστικά από γυναίκες. με λίγα λόγια «λαχταράει» να ζήσει;

Να ζήσει και να πάρει τη ζωή στα χέρια της. Αυτό το μυθιστόρημα είναι η ιστορία μιας γυναίκας που θέλει να ανοίξει ένα γυναικείο περιοδικό το 1898, αλλά και η ιστορία ενός τόπου, μιας Ελλάδας που προσπαθεί να ενηλικιωθεί και να σταθεί στα πόδια της μέσα από την οικονομική καταστροφή και το διχασμό. Το μυθιστόρημα διαδραματίζεται στην Αθήνα της Μπελ Επόκ, και επέλεξα αυτή την περίοδο γιατί μοιάζει εντυπωσιακά πολύ με την εποχή μας.

Είναι επαρκώς γνωστή η Ελληνική Λογοτεχνία στους Ευρωπαίους αναγνώστες; 3 χρόνια πριν η Φωτεινή Τσαλίκογλου είχε δηλώσει στο Dimart “Οι ήρωές μας ταξιδεύουν παντού”.

Αυτό είναι μια τεράστια συζήτηση. Η δική μου εμπειρία είναι του συγγραφέα που γράφει σε μια δεύτερη γλώσσα και γίνεται γνωστός μέσα από την ξενόγλωσση δουλειά του. Δεν ξέρω αν οι ήρωές μας ταξιδεύουν, αλλά σίγουρα η δύναμη των λέξεών μας μπορούν να τους ταξιδέψουν σε ένα κοινό που δεν είναι απαραίτητα εξοικειωμένο με αυτούς τους ήρωες.

Οι στίχοι σου «Στους καθρέφτες η ντροπή μου, στα τηλέφωνα η σιωπή μου, Πένθος είσαι μα θ' αναστηθώ», από το τραγούδι «Η εποχή του κυνηγιού» αποτυπώνουν πάθος για τη ζωή;

Αποτυπώνουν το τέλος της θλίψης και την προσπάθεια να αρχίσεις ξανά. Τόσο το τραγούδι, όσο και το ίδιο το κείμενο, ήταν αποτέλεσμα μιας βαθιά προσωπικής θεραπείας. Είχα απομονωθεί για δύο χρόνια και περίμενα κάτι να με επαναφέρει στον κόσμο που είχα εγκαταλείψει πίσω μου.

Ποια είναι η αγαπημένη σου κινηματογραφική ταινία, και ποιος ο αγαπημένος ήρωας των παιδικών σου χρόνων;

Δεν έχω αγαπημένη ταινία, και μου άρεσε να κάνω τους ήρωες να συναντιούνται στη φαντασία μου. Ανέπτυσσα ολόκληρες σχέσεις με ήρωες από διαφορετικά βιβλία και ταινίες. Δεν μου έφτανε να έχω εγώ προσωπική σχέση μαζί τους, αλλά ήθελα να έχουν και μεταξύ τους.

Ποια είναι η σχέση σου με τα κοινωνικά δίκτυα Facebook, Twitter;

Εξαιρετικά προσεκτική, ιδίως μετά τις πρόσφατες αποκαλύψεις για τη χρήση των προσωπικών μας δεδομένων.

Η συγγραφή σε βοήθησε να ανακαλύψεις πτυχές του εαυτού σου αλλά και τον κόσμο καλύτερα;

Η συγγραφή ήταν το μέσο για να εκδηλώσω το χαρακτήρα μου. Ήταν το εισιτήριό μου για τον κόσμο, το χάρισμα για να μπορώ να βρω τη θέση μου σε αυτόν, αλλά και η ικανότητα για να καταλάβω τη ζωή βαθύτερα και να πιστέψω στον άνθρωπο. Παίρνω τον κόσμο στα σοβαρά σημαίνει προσπαθώ να επινοήσω το χαμένο του νόημα. Αφήνω τον κόσμο να με αλλάξει, όσο επώδυνο και να είναι. Όχι επειδή δεν μπορώ να κάνω αλλιώς, αλλά επειδή έχω ανάγκη να επενδύσω στο χάος ένα κομμάτι ανθρωπιάς που πιθανώς να αλλάξει τη ζωή κάποιου άλλου πέρα από τη δική μου.

Pavel