Η ιστορία που γράφτηκε στα θρανία της Πάτρας - Το "Πούμπλικο" της Αγίου Γεωργίου, το Α' Γυμνάσιο και "τα σχολεία των Πρωθυπουργών"

ΤΟ Α’ ΓΥΜΝΑΣΙΟΝ

Τρία χρόνια μετά την ίδρυση του τριτάξιου Σχολαρχείο το 1838 λειτούργησε το βασιλικό Γυμνάσιο Πατρών δηλαδή το πρώτο γυμνάσιο της πόλης για να δεχτεί τους πρώτους αποφοίτους του Σχολαρχείο μετά από εισαγωγικές εξετάσεις. Το νέο Εκπαιδευτικό Ίδρυμα ήταν το μοναδικό για την Αχαΐα και την Πελοπόννησο και το τέταρτο της χώρας.

Το 1ο Γυμνάσιο Πατρών θα προσέλκυε νεολαίους από διάφορα σημεία της ευρύτερης περιοχής.

Πρωταρχικά το γυμνάσιο στεγάστηκε σε ένα απόμακρο κτίριο της Άνω πόλης γεγονός που προκάλεσε τις έντονες διαφωνίες του Εμπορικού κόσμου της Πάτρας.

Ετσι με την έναρξη του σχολικού έτους 1841- 1842  το γυμνάσιο μεταφέρθηκε “... σε κεντρικό σημείο της κάτω πόλης,  στην ευρύχωρη οικία Γούναρη..” όπως γράφει ο Ανδρέας Ευθ.  Μουγγολιάς.

Πολύ αργότερα γύρω στα 1875 το γυμνάσιο μεταστεγάστηκε σε οίκημα δίπλα από το δημοτικό θέατρο Απόλλων εκεί όπου σήμερα βρίσκεται το Μέγαρο λόγου και τέχνης.

Το 1883 μεταφέρθηκε εκ νέου σε κτίριο επί της οδού Μαιζώνος 71  μεταξύ Κολοκοτρώνη και Αράτου απέναντι από το Ηρώων της πλατείας Εθνικής Αντίστασης.

Πρώτος γυμνασιάρχης διορίστηκε ο Γεώργιος Χρυσοβέργης,  τον οποίο διαδέχτηκε ο Αλέξανδρος Ραδίνος  και αυτόν ο Γεώργιος Γεράκης  που παρέδωσε τη διεύθυνση στον Παναγιώτη Κουπιτώρη  και αυτός στον Εμμανουήλ Γαλάνη, τη θέση του οποίου κατέλαβε ο φιλόλογος Θεμιστοκλής Παπαλουκάς.

Επί 21 χρόνια  ο Θεμιστοκλής Παπαλουκάς διηύθυνε το πρώτο γυμνάσιο.

Από το πρώτο γυμνάσιο πέρασαν μαθητές που εξελίχθηκαν σε σπουδαίους ανθρώπους των Γραμμάτων και του πνεύματος οπως ο Στέφανος Θωμόπουλος ιστορικός των Πατρών, ο Ανδρέας Καρκαβίτσας, ο Ηλίας Βουτιερίαδης, ο Μιλτιάδης Μαλακάσης,  ο Νικόλαος Καχτιτσης κ.α.  ενώ μπορεί επάξια να χαρακτηριστεί ως το Γυμνάσιο των πρωθυπουργών γιατί εκεί μαθήτευσαν οι Σωτήρης Σωτηρόπουλος, Δημήτριος Γούναρης, Ανδρέας Μιχαλακόπουλος και  Παναγιώτης Κανελλόπουλος Καθώς επίσης ο τέως πρόεδρος της Ελληνικής Δημοκρατίας Κωνσταντίνος Στεφανόπουλος.

ΙΔΙΩΤΙΚΑ ΣΧΟΛΕΙΑ

Τη δυνατότητα ίδρυσης ιδιωτικών εκπαιδευτηρίων στην Ελλάδα θεσπίστηκε για πρώτη φορά το 1836. πρώτος που έλαβε τη σχετική άδεια για την ίδρυση στην Πάτρα ιδιωτικού σχολείου ήταν ο Γεώργιος Βρανάς το 1840.

Έκτοτε τα ιδιωτικά σχολεία αυξάνονταν με δυσαναλογους ρυθμούς από τα σχολεία του δημοσίου .

Το 1841 όπως αναφέρεται λειτουργούσαν στην Πάτρα και τα ιδιωτικά σχολεία της Αναστασίας Γεωργιάδου σε κτίριο δίπλα από το ναό της Παντάνασσας και της Χρυσάνθης Πρίμα  επί της Κανακάρη δίπλα στη Γεροκωστοπούλου.

Στη συνέχεια τη σκυτάλη της ιδιωτικής εκπαίδευσης ανέλαβε η τοπική εκκλησία η οποία διά του Μητροπολίτη Μισαήλ Αποστολίδη  που συντόνισε τις διαθέσεις πατρινών εμπόρων,  ιδρυσε το Αχαϊκόν  Παρθεναγωγείον  το 1859 σε ιδιόκτητο κτίριο επί της οδού Μαιζώνος που έμεινε γνωστό ( Αν και κατεδαφίστηκε)  ως Στρούμπειο σχολείο.

Ονομαστά για την εποχή τους ιδιωτικά σχολεία υπήρξαν τον Λεωνίδα Ανδρέου,  A.Θηβαιου,  Δημήτρη Ιωαννίδη, Χρυσ.  Αλεξανδρίδου,  Δημήτρη Πορφυρόπουλου,  Αθήνας Σπηλιωτόπουλου , Αναστ.  Πασχάλη,  Σοφίας Παπασημαιοπούλου, Αδερφός Αργυρός και Ελένης Δημητρακάκη,  Ελίζας Δελενάρδου,  Αριστέας Θεοδωρόπουλου,  Μαρίας  Καλαποδοπούλου,  Γεωργίας Σκιαδαρέση και άλλων.

Αυτά όμως που έγραψαν ιστορία ήταν το λύκειο Κανελλόπουλου,  το σχολείο Πικραμένου,  το διδασκαλείο Αργυριάδου,  και το Παρθεναγωγείο Μπορέλη,  επί του σπιτιού που γεννήθηκε ο Κωστής Παλαμάς.

Το σπίτι στην Κορίνθου της Πάτρας που έχει από αιώνες μια αύρα διανόησης!

Ιδιωτικά εκπαιδευτικά ιδρύματα που λειτουργούσαν μέχρι σχετικά πρόσφατα.

Ηταν το πρότυπο δημοτικό και νηπιαγωγείο "Οι Τρεις Ιεράρχες" της Χριστιανικής μορφωτικής ενώσεως επί της οδού Μαιζώνος 94,  το πλήρες εκπαιδευτήριο μετά οικοτροφείου "Αρεθειο" του Γεωργίου Μπούρα, επί της Μαιζώνος και Ζαΐμη,  το λύκειο "Άγιος Ανδρέας" μετά Ελβετικού νηπιαγωγείου και δημοτικού σχολείου της Ελένης Ταμπακόπουλου  επί της οδού Γούναρη 25 και το εκπαιδευτήριο "Σωτηρχοπούλου" που λειτουργεί έως σήμερα.

ΤΑ ΝΕΑ ΓΥΜΝΑΣΙΑ

Μετά από μακροχρόνιες προσπάθειες η πολιτεία αναγνωρίζοντας το δίκαιο αίτημα των πατρινών Το 1881 αποφάσισε την ίδρυση και δεύτερου Γυμνασίου στην πόλη.  Πρόκειται για το  Β Γυμνάσιο εν Πάτραις το οποίο στεγάστηκε σε οίκημα επί της οδού Αγίου Ανδρέου δίπλα από το σημερινό κτίριο της Τράπεζας της Ελλάδος. Άγνωστο πότε μεταστεγάστηκε στο κτίριο ιδιοκτησίας Παναγιώτη Kυφιωτη  και το 1898 μεταφέρθηκε στην οικία Νεοκλή Πετμεζα  επί της οδού Κανακάρη απέναντι από το σημερινό βιβλιοπωλείο “Πολύεδρο”.

Από το 1901 έως το 1906 το δεύτερο γυμνάσιο στεγάστηκε στο κτίριο του Παν. Πρίμα  επί της Οδού Κανακάρη και σχεδόν απέναντι από το προηγούμενο, ενώ το σχολικό έτος 1960 1970 μεταφέρθηκε στο πανέμορφο κτίριο του πρώην πτωχοκομείου Πατρών επί της συμβολής των οδών Γούναρη Καραϊσκάκη και Κανάρη το οποίο κατεδαφίστηκε.

Τέλος  το 1958 στεγάστηκε στο νεόκτιστο οικοδόμημα της οδού Μαιζώνος και Τριών Ναυάρχων.

Πρώτος γυμνασιάρχης διορίστηκε ο Στέφανος Μύρτιλος,  τον οποίο διαδέχτηκε ο Παναγιώτης Παπαϊωάννου και αυτόν ο περίφημος Δημήτριος Παπανικολάου που θήτευσε στο Β’ Γυμνάσιο περίπου 10 χρόνια. Ο μακροβιότερος όμως γυμνασιάρχης ήταν ο φιλόλογος Αναστάσιος Παπαλουκάς ο οποίος από το 1905 έως το 1923 διεύθυνε το σχολείο.

Μεταξύ των επιστημόνων, λογοτεχνών  και  Πολιτικών που παρήγαγε το δεύτερο γυμνάσιο ήταν οι  Ιωάννης Βλαχογιάννης,  Παναγιώτης Τρεμπέλας,  Κωνσταντίνος Τριανταφυλλόπουλος,  Τιμολέων Ραβαζουλας  και οι πρωθυπουργοί Γεώργιος Παπανδρέου,  Δημήτριος Μάξιμος  και Στυλιανός Γονατάς.

Τα Γυμνάσια Θηλέων

Στο μεταξύ στα μαθητολόγια των δύο γυμνασίων Αρρένων της πόλης είχαν εισβάλει σιγά-σιγά τα πρώτα κορίτσια εξέλιξη που καθιστούσε επιτακτική την ανάγκη ίδρυσης Γυμνασίου Θηλέων.

Μετά από διαβήματα και πιέσεις στις 25 Οκτωβρίου 1920 Λειτούργησε το Α Γυμνασίου Θηλέων και 25 χρόνια αργότερα το 1945 το Β γυμνάσιο θηλέων.

Ηδη ομως είχαν ιδρυθεί και λειτουργούσαν το γ' Γυμνάσιο Αρρένων και το Δ Γυμνάσιο Αρρένων.

Το γ' γυμνασιο πρωτοστεγάστηκε σε κτίριο κοντά στο ναό των Εισοδίων και μετέπειτα σε οίκημα κοντά στην πλατεία Παντοκράτορος. Από το 1932 συστεγάστηκε  μαζί με το Δ Γυμνάσιο στο συγκρότημα διδακτηρίων της πλατείας Υψηλών Αλωνίων.

*στοιχεία και φωτογραφικό υλικό/ Κώστας Α. Κοκκοβίκας για το περιοδικό image/8-2013

Ειδήσεις Τώρα

Πάτρα: Το Στρούμπειο του χθες και του σήμερα στο ίδιο σημείο από το 1883!

Το νεοκλασικό στη συμβολή της Κορίνθου με την Αράτου - Οικία σταφιδεμπόρων και το "Αρέθειο" πρότυπο σχολείο

Επιδημίες στην Πάτρα - Πού έστελναν τους αρρώστους για να γλιτώσει η πόλη; - ΦΩΤΟ