Το σχέδιο ανάπλασης για τις διατηρητέες σκάλες του κέντρου της Πάτρας

Τι θα γίνει σε Αγίου Νικολάου, Πατρέως, Γεροκωστοπούλου, Παντανάσσης και Τριών Ναυάρχων

Οι σκάλες Αγίου Νικολάου, Πατρέως, Γεροκωστοπούλου, Παντανάσσης και Τριών Ναυάρχων, κατασκευάστηκαν στα τέλη του 19^ου αιώνα για να συνδέουν την πάνω Πάτρα με την κάτω. Με το χρόνο έχασαν τη πρώτη τους χρησιμότητα, μιας και το ΙΧ έχει μπει στην καθημερινότητα των Πατρινών, ωστόσο οι σκάλες παραμένουν τοπόσημα και χαρακτηριστικά δείγματα της αρχιτεκτονικής της πόλης.

Για αυτό άλλωστε, έχουν χαρακτηριστεί ως διατηρητέες από το Υπουργείο Πολιτισμού.

Βέβαια, εδώ και πολλά χρόνια έχουν αφεθεί στην τύχη τους, με παρεμβάσεις – μπαλώματα, με αποτέλεσμα να μην αναδεικνύεται η κληρονομιά της Πάτρας, ενώ έχουν καταστεί ακόμη και επικίνδυνες για τους λιγοστούς χρήστες τους.

Αυτή η εικόνα εγκατάλειψης πρόκειται να αλλάξει, με τα έργα ανάπλασης του ιστορικού κέντρου της Πάτρας, στα οποία εντάσσονται οι παρεμβάσεις στις σκάλες Αγίου Νικολάου, Πατρέως, Γεροκωστοπούλου, Παντανάσσης και Τριών Ναυάρχων.

Οι μελέτες των έργων ανάπλασης του Ιστορικού Κέντρου (Άνω και Κάτω Πόλης) της Πάτρας, έχουν υπογραφεί από την Υπουργό Πολιτισμού, κατόπιν θετικών εισηγήσεων τόσο του Κεντρικού Συμβουλίου Νεωτέρων Μνημείων (ΚΣΝΜ) όσο και του Κεντρικού Αρχαιολογικού Συμβουλίου (ΚΑΣ), μέσω διαδικασιών που διήρκησαν 13 μήνες. Οι μελέτες, οι οποίες είναι πολύ σύνθετες, αφορούν έργα εγκεκριμένης από την Περιφέρεια χρηματοδότησης προϋπολογισμού 22 εκ. ευρώ.

Πρόσφατα το Δημοτικό Συμβούλιο της Πάτρας ενέκρινε ομόφωνα τη μελέτη για την ανακατασκευή των κλιμάκων του ιστορικού κέντρου, ένα έργο με προϋπολογισμό 265.000 ευρώ. Η ανάπλαση θα ενταχθεί στο επιχειρησιακό πρόγραμμα «Δυτική Ελλάδα, άξονας προτεραιότητας 2, Προστασία του Περιβάλλοντος – Μετάβαση σε μια οικονομία φιλική στο περιβάλλον», που χρηματοδοτείται από το Ευρωπαϊκό Ταμείο Περιφερειακής Ανάπτυξης με τίτλο «Δράσεις για την υλοποίηση των στρατηγικών βιώσιμης αστικής ανάπτυξης των πόλεων Πατρέων και Αγρινίου».

Η μελέτη έχει εκπονηθεί από το Τμήμα Κοινοχρήστων Χώρων της Διεύθυνσης Αρχιτεκτονικού έργου του Δήμου Πατρέων. Στόχος των παρεμβάσεων και στις τέσσερις σκάλες είναι αφενός να αποκατασταθούν οι φθορές που έχουν υποστεί και να γίνουν οι κατάλληλες διαμορφώσεις ώστε να είναι λειτουργικές και ασφαλείς και αφετέρου να αναδειχθούν ως στοιχείο σύνδεσης της Άνω με την Κάτω πόλη, άρα του ιστορικού κέντρου.

Στοιχεία της μελέτης που παρουσιάζει σήμερα το thebest.gr, προβλέπει τις εξής παρεμβάσεις:

ΣΚΑΛΕΣ ΑΓΙΟΥ ΝΙΚΟΛΑΟΥ

Η πρόταση της μελέτης για τα νέα φωτιστικά

• Πλήρης καθαρισμός σκαλοπατιών και εκατέρωθεν επιφανειών.

• Αποξήλωση των σιδηρογωνιών προστασίας ακμών και επανατοποθέτηση νέων

• Αποξήλωση μετά προσοχής της τελικής επίστρωσης από γαρμπιλομωσαϊκό των πατημάτων των σκαλοπατιών και των πλατυσκάλων πάχους περίπου 2εκ.

Επάνω από το συμπιεσμένο στρώμα θα γίνει διάστρωση της ψηφίδας.Το δάπεδο θα πρέπει να είναι λείο και συνάμα αντιολισθηρό, στέρεο, επίπεδο και μόνιμα στεγνό

• Επανακατασκευή με πατητή τσιμεντοκονία και ενισχυμένα κονιάματα του ριχτιού κάθε σκαλοπατιού.

• Αντιγραφιστικές επαλείψεις επιφανειών επιχρισμάτων, σκυροδέματος με υδρόφοβα υλικά, διαφανή, μόνιμης προστασίας.

• Αντικατάσταση των φωτιστικών με φωτιστικά αντίστοιχης μορφολογίας που να συμβαδίζει με την αισθητική της κλίμακας.

• Υδροχρωματισμοί των επιφανειών σκυροδέματος ή τσιμεντοκονιάματος των κιγκλιδωμάτων με ακρυλικό υδατοδιαλυτό τσιμεντόχρωμα.

• Χρωματισμοί κάθε είδους σιδηρών επιφανειών με ντουκόχρωμα χρώματος γκρι – ανθρακί.

• Ανακατασκευή του πλατώματος της σκάλας επί της οδού Αγ. Νικολάου και επίστρωση με ψυχρούς τσιμεντοκυβόλιθους χρώματος ώχρα, αστικό εξοπλισμό και κατάλληλη φύτευση.

• Ανακατασκευή του κοινόχρηστου χώρου της απόληξης της σκάλας επί της οδού Παπαδιαμαντοπούλου και επίστρωση με ψυχρούς τσιμεντοκυβόλιθους χρώματος ώχρα, αστικό εξοπλισμό και κατάλληλη φύτευση. Διατηρείται ο πλάτανος και ανακατασκευάζεται η βρύση.

Κάτοψη του έργου ανάπλασης στις σκάλες της Αγίου Νικολάου

Μακέτα του χώρου όπως θα διαμορφωθεί στην απόληξη της σκάλας

ΣΚΑΛΕΣ ΤΡΙΩΝ ΝΑΥΑΡΧΩΝ

Τα φωτιστικά που προτείνει η μελέτη για τις σκάλες της Τριών Ναυάρχων

• Πλήρης καθαρισμός σκαλοπατιών και εκατέρωθεν επιφανειών.

• Αποξήλωση μετά προσοχής της τελικής επίστρωσης από γαρμπιλομωσαϊκό των πατημάτων των σκαλοπατιών και των πλατυσκάλων. Επάνω από το συμπιεσμένο στρώμα θα γίνει διάστρωση της ψηφίδας. Το δάπεδο θα πρέπει να είναι λείο και συνάμα αντιολισθηρό, στέρεο, επίπεδο και μόνιμα στεγνό.

• Επανακατασκευή κάθε σκαλοπατιού.

• Αποξήλωση των κρασπέδων καθώς και της επίστρωσης του πεζοδρομίου έμπροσθεν της σκάλας (οδός Αθ. Διάκου) προκειμένου να πραγματοποιηθεί ανακατασκευή του πεζοδρομίου.

• Αποξήλωση των παλαιών υδρορροών για την απορροή των ομβρίων της σκάλας.

• Αντιγραφιστικές επαλείψεις επιφανειών

• Επισκευή των μεταλλικών κιγκλιδωμάτων (όπου έχουν καταστραφεί ή αποξηλωθεί τμήματα αυτών) με ίδιας μορφής και σχεδίου κιγκλιδώματα.

• Οι μεταλλικές κολώνες των κιγκλιδωμάτων λόγω σημαντικών φθορών που παρουσιάζουν (έντονη διάβρωση), θα αντικατασταθούν με νέες ίδιων διαστάσεων με τις υφιστάμενες και ιδίων χαρακτηριστικών υλικών.

• Ανακατασκευή πλακόστρωσης πλατώματος στην απόληξη της σκάλας προς την πλατεία Υψηλών Αλωνίων.

• Υδροχρωματισμοί των επιφανειών σκυροδέματος ή τσιμεντοκονιάματος με ακρυλικό υδατοδιαλυτό τσιμεντόχρωμα.

• Χρωματισμοί κάθε είδους σιδηρών επιφανειών (κιγκλιδώματα, φανοστάτες κ.λ.π.) με ντουκόχρωμα χρώματος γκρι - ανθρακί.

Κάτοψη των παρεμβάσεων που θα γίνουν στις σκάλες της Τριών Ναυάρχων

ΣΚΑΛΕΣ ΓΕΡΟΚΩΣΤΟΠΟΥΛΟΥ

Οι σκάλες της οδού Γεροκωστοπούλου έχουν υποστεί από την χρόνια χρήση ελαφριά κατάκλιση από τη θέση τους και λείανση, με αποτέλεσμα η κλίση τους σε κάποια σημεία να είναι έντονη και να είναι ιδιαίτερα ολισθηρές.

Οι προτεινόμενες εργασίες είναι:

• Πλήρης καθαρισμός σκαλοπατιών.

• Επεξεργασία της επιφάνειας των πέτρινων πατημάτων προς βελτίωση αντιολισθηρότητας.

• Αποξήλωση των πλακοστρώσεων των πλατυσκάλων και επίστρωση με μαρμάρινες πλάκες ίδιες με τις αρχικές.

• Αντιγραφιστικές επαλείψεις.

• Επισκευή των μεταλλικών κιγκλιδωμάτων (όπου έχουν καταστραφεί ή αποξηλωθεί τμήματα αυτών).

• Αντικατάσταση των φωτιστικών.

• Χρωματισμοί κάθε είδους σιδηρών επιφανειών (κιγκλιδώματα, φανοστάτες κ.λ.π.) με ντουκόχρωμα χρώματος γκρι – ανθρακί.

• Ανακατασκευή των υφιστάμενων σκαλιών που βρίσκονται αριστερά της κεντρικής κλίμακας, αποξήλωση των πλακοστρώσεων των πλατυσκάλων τους και επίστρωση με μαρμάρινες πλάκες ίδιες με αυτές των πλατύσκαλων της κύριας σκάλας (μαλτεζόπλακες).

• Ανακατασκευή υπάρχουσας βρύσης στην απόληξη της σκάλας στην οδό 25ης Μαρτίου

• Απομάκρυνση περιπτέρου στην απόληξη της σκάλας, αποξήλωση πλακόστρωσης του χώρου της απόληξης της σκάλας και επίστρωση με ψυχρούς τσιμεντοκυβόλιθους χρώματος ώχρα, τοποθέτηση καθιστικών – φύτευση.

Στη σκάλα της Γεροκωστοπούλου προτείνεται στην παρούσα φάση του έργου πέρα από τις εργασίες που ήδη σημειώθηκαν να επισκευαστεί η βοηθητική σκάλα στη δεξιά πλευρά της διατηρητέας προς τον Αρχαιολογικό Χώρο του Ρωμαϊκού Ιπποδρόμου. Η σκάλα αυτή εξυπηρετούσε την πρόσβαση στα καταστήματα και τις οικίες που βρίσκονταν στις παρειές της διατηρητέας σκάλας πριν κατεδαφιστούν.

Ο τύπος της ξύλινης κλίμακας, που θα συμπληρώσει την ήδη υπάρχουσα βοηθητική κλίμακα από σκυρόδεμα, θα είναι ευθύγραμμη πλάτους 1,90 μέτρων με το απαραίτητο πλατύσκαλο ανάπαυσης και σύνδεσής της με την διατηρητέα κλίμακα.

Η κάτοψη του έργου στις σκάλες Γεροκωστοπούλου

Το πάνω μέρος στις σκάλες Γεροκωστοπούλου, όπως θα διαμορφωθεί

ΣΚΑΛΕΣ ΠΑΤΡΕΩΣ

Τα νέα φωτιστικά που προτείνεται να τοποθετηθούν στην Πατρέως

Οι σκάλες της οδού Πατρέως λόγω του υλικού κατασκευής τους, εξ ολοκλήρου από ολόσωμες μαρμάρινες βαθμίδες έχουν υποστεί από την χρόνια χρήση κατάκλιση από τη θέση τους και λείανση, με αποτέλεσμα η κλίση τους σε κάποια σημεία να είναι έντονη και να είναι ιδιαίτερα ολισθηρές. Το παραπάνω πρόβλημα – φθορά είναι έντονο στις σκάλες της Πατρέως όπου σε ορισμένα σημεία το ύψος του ριχτιού έχει μειωθεί αισθητά.

Οι προτεινόμενες εργασίες είναι:

•Πλήρης καθαρισμός σκαλοπατιών και εκατέρωθεν επιφανειών.

• Επεξεργασία της επιφάνειας των μαρμάρινων πατημάτων προς βελτίωση αντιολισθηρότητας.

• Αντιγραφιστικές επαλείψεις.

• Αντικατάσταση των φωτιστικών.

• Καθαρισμός λιθοδομών και στοάς οδού Ηφαίστου.

• Αποξήλωση των σιδηρογωνιών προστασίας ακμών της πλαϊνής σκάλας που οδηγεί στην οδό Ηφαίστου.

• Ανακατασκευή πλακόστρωσης πλατώματος απόληξης σκάλας με ψυχρούς τσιμεντοκυβόλιθους χρώματος ώχρα, τοποθέτηση καθιστικών – φύτευση

• Στο φορέα της σκάλας (τόξο, πλαϊνό όριο με τον αρχαιολογικό χώρο) υπάρχουν ρωγμές συνεπώς είναι απαραίτητος ο στατικός έλεγχος της σκάλας έτσι ώστε να προκύψουν τυχόν επισκευές που πρέπει να γίνουν σε επόμενη φάση.

• Στα πλατύσκαλα προσεκτική αποξήλωση των υφιστάμενων πλακών (μαλτεζόπλακες) όπου έχουν υποστεί καθιζήσεις ιδιαίτερα στο κέντρο τους.