Δέκα βιβλία για το υπόλοιπο του καλοκαιριού

Στη ζωή νωρίς νυχτώνει- Ελένη Πριοβόλου, εκδόσεις Καστανιώτη

Η Άρια και η Οριάνθη ανταμώνουν το καλοκαίρι του 1963 από κάποια ευλογημένη συγκυρία. Όμως, ένα μοιραίο γεγονός διακόπτει πρόωρα την εξελισσόμενη φιλία τους. Οι δυο κοπέλες χάνονται μέσα στα δράματα που η ζωή τούς επιφυλάσσει. Στον κύκλο της η καθεμιά παρασύρεται από τους στροβίλους των γεγονότων. Η Οριάνθη τραυματικά, η Άρια λιγότερο οδυνηρά. Ύστερα από πολλά χρόνια, οι συμπτώσεις τις φέρνουν και πάλι κοντά, για να αφηγηθούν τις ιστορίες τους και να αντιληφθούν ότι όλα όσα έζησαν μοιάζουν σαν να μην τα βίωσαν οι ίδιες αλλά κάποιος άλλος, θαρρείς και κινούσε τα νήματα της ύπαρξής τους ένας αόρατος, ραδιούργος κουκλοπαίκτης. 

Από τη δεκαετία του ’60 μέχρι σήμερα και από την Αθήνα και τον Καναδά του αντιδικτατορικού αγώνα μέχρι τον Λίβανο του αιματηρού εμφυλίου πολέμου, το μυθιστόρημα ακροβατεί ανάμεσα στην καταστροφή και την αναδημιουργία, στο παρελθόν και το παρόν, στην Ανατολή και τη Δύση. 

Ένα βιβλίο για τις γενιές που έρχονται, για τις πληγές των μικρών λαών, για το δικαίωμα του να είσαι άνθρωπος μέσα σε μια δική σου πατρίδα. 

Ένα αγόρι γελάει και κλαίει- Αντώνης Σουρούνης, εκδόσεις Καστανιώτη

Οι χρόνοι εκείνοι φύγανε εδώ και καιρό. Οι άνθρωποι που έρχονταν κάποτε μέσα στη νύχτα σπίτι μου με το κρασί τους, το γέλιο τους και το δάκρυ τους χάθηκαν.

Τα μεγάλα όνειρα παραμερίστηκαν επειδή ακριβώς ήταν μεγάλα.

Οι παλιοί σύντροφοι χτίσανε σπίτια, φτιάξανε οικογένειες, αγόρασαν χρηματοκιβώτια.

Μα εγώ, που δεν έκτισα κανένα σπίτι για να θάψω κάτω από τα θεμέλιά του τους ανθρώπους που αγάπησα, εγώ που απαρνήθηκα την οικογένεια για να μείνω πιστός στο ομαδικό όνειρο, νιώθω πως έχω ένα χρέος απέναντι στο προδομένο μας παρελθόν και στον εαυτό μου…

Το πρώτο βιβλίο του Αντώνη Σουρούνη.

Η Θεσσαλονίκη των παιδικών χρόνων, η ανθρωπογεωγραφία της γειτονιάς, το ταξίδι, ο έρωτας, οι φίλοι της δουλειάς και της ξενιτιάς, η εξερεύνηση του εαυτού, ο διάλογος με το «εγώ».

Οι σπίθες μιας σπουδαίας λογοτεχνικής διαδρομής, σε μια συλλογή από ιστορίες που ξανάρχονται στο φως για να θυμίσουν έναν αυθεντικό «παραμυθά», έναν μεγάλο συγγραφέα στο ξεκίνημά του.

Για τους αναγνώστες που δεν τον γνώρισαν, αλλά και για εκείνους που τον αγάπησαν με πάθος.

Το ποτάμι της συνείδησης, Oliver Sacks, εκδόσεις Πατάκη

Δύο εβδομάδες πριν από τον θάνατό του το 2015, ο Όλιβερ Σακς παρουσίασε τα περιεχόμενα από το Ποτάμι της συνείδησης, το τελευταίο του βιβλίο. Ο Σακς είναι διάσημος για τις διαφωτιστικές μελέτες του σε ανθρώπους που ζουν με νευρολογικές διαταραχές στα απώτατα όρια της ανθρώπινης εμπειρίας. Ωστόσο, το πεδίο των επιστημονικών ενδιαφερόντων του δεν περιοριζόταν στον χώρο της νευροεπιστήμης και της ιατρικής· τον γοήτευαν ζητήματα, ιδέες και ερωτήματα όλων των επιστημονικών πεδίων. Η ευρύτητα των γνώσεών του και το πάθος του αντικατοπτρίζονται στις σελίδες αυτού του βιβλίου, στο οποίο πραγματεύεται τη φύση όχι μόνο της ανθρώπινης εμπειρίας, αλλά και της ζωής στο σύνολό της.
Στο Ποτάμι της συνείδησης ο δρ Σακς καταπιάνεται με την εξέλιξη, τη βοτανολογία, τη χημεία, την ιατρική, τη νευροεπιστήμη και τις τέχνες, ασχολείται με τα σφάλματα της μνήμης, την έννοια της δημιουργικότητας και του χρόνου, τη φύση της συνείδησης και συνομιλεί με τους μεγάλους ήρωές του -κυρίως τον Δαρβίνο, τον Φρόυντ και τον Γουίλλιαμ Τζέιμς-, που υπήρξαν σύντροφοι και συνοδοιπόροι του από την πολύ νεαρή του ηλικία.
Το Ποτάμι της συνείδησης αποκαλύπτει την αστείρευτη αγάπη και δίψα του Σακς για γνώση και την ακατάπαυστη, διαχρονική προσπάθειά του να κατανοήσει την ανθρώπινη κατάσταση. (Από την παρουσίαση στο οπισθόφυλλο του βιβλίου)

"Ο Όλιβερ Σακς είναι ένας νευρολόγος γεμάτος ανθρωπιά και ειλικρίνεια, ένας χαρισματικός και μεταδοτικός αφηγητής". (Observer)
"Ο Όλιβερ Σακς είναι ο πιο διάσημος νευρολόγος στον κόσμο. Οι κλινικές μελέτες του γύρω από τις νευρολογικές διαταραχές ρίχνουν φως στα μυστήρια της συνείδησης". (Guardian)

8-3=11. Χρόνης Μίσσιος, εκδόσεις Πατάκη

Στο 8-3=11, ένας ολόκληρος κόσµος, ένας πλανήτης φωνάζει «βοήθεια». Άνθρωποι διαφορετικής καταγωγής, θρησκείας, κουλτούρας, τάξης και πολιτικής ένταξης αντιµετωπίζουν τον ίδιο κίνδυνο: να δουν τον τόπο τους να γίνεται εχθρικός, η γη τους άγονη κι ο βίος τους αβίωτος.

Η αφήγηση του µυθιστορήµατος κινείται σε δύο επίπεδα. Από τη µια, η ζωή και η βήµα βήµα συγκρότηση της συντροφιάς – µιας µικρής εναλλακτικής κοινότητας στο περιθώριο της κοινωνίας, µιας νησίδας ανοχής και κατανόησης µέσα στον κλυδωνισµό των σχέσεων κάθε είδους. Από την άλλη, ένα διήγηµα, που γράφει ο Συγγραφέας, µέλος της συντροφιάς, µια απολύτως αναγνωρίσιµη, ρεαλιστική και διαχρονική απεικόνιση ενός ζεύγους. Ο αναγνώστης στη ζωή των ηρώων του βιβλίου, είτε αναφέρονται στο πρόσφατο παρελθόν είτε στο παρόν, αναγνωρίζει ήδη το κυοφορούµενο µέλλον και στις δύο εκδοχές του, τη σωτηρία του ή την καταστροφή του.

Το έκτο και τελευταίο µυθιστόρηµα του Χρόνη Μίσσιου, που το έγραφε πριν από τον θάνατό του, έχει ως τίτλο µια παράδοξη αριθµητική πράξη, συµβατή µόνο µε τη λογική της προσφοράς.

Μεση Αγγλία- Τζόναθαμ Κοου, εκδόσεις Πόλις

Η "Μέση Αγγλία" ξεκινά το 2010 στο Μπέρμιγχαμ -όπου το οικονομικό και κοινωνικό τοπίο αλλάζει ραγδαία, καθώς τα άλλοτε ακμάζοντα εργοστάσια αυτοκινήτων έχουν παραχωρήσει τη θέση τους σε μαζικά εμπορικά κέντρα-, περνάει από το Λονδίνο, όπου οι πολιτικές ταραχές παραδίδουν τη σκυτάλη στον πυρετό των Ολυμπιακών Αγώνων, και φτάνει έως το σήμερα.
Συναντάμε τους νιόπαντρους, τον Ίαν και τη Σόφι, οι οποίοι διαφωνούν για το μέλλον της χώρας και, ενδεχομένως, για το μέλλον της ίδιας τους της σχέσης· τον Νταγκ, τον πολιτικό σχολιαστή που γράφει παθιασμένα άρθρα για τη λιτότητα από την έπαυλή του στο Τσέλσι, και την επαναστάτρια έφηβη κόρη του που δεν είμαστε σίγουροι αν η στράτευσή της στον αγώνα για κοινωνική δικαιοσύνη οφείλεται στις πεποιθήσεις της ή σε μια αόριστη εξεγερσιακή διάθεση· τον Μπέντζαμιν Τρότερ που, μεσήλικας πια, προσπαθεί επιτέλους να γράψει το μεγάλο μυθιστόρημα που τον κατατρύχει από τη νιότη του, και τον πατέρα του τον Κόλιν, που η τελευταία του επιθυμία πριν πεθάνει είναι να ψηφίσει στο δημοψήφισμα υπέρ του Brexit. Ένα δημοψήφισμα που έφερε στην επιφάνεια τον πολιτικό αμοραλισμό, τη μισαλλοδοξία και τις οξυμμένες κοινωνικές και φυλετικές εντάσεις στο Ηνωμένο Βασίλειο.
Οι ήρωες βρίσκονται αντιμέτωποι με όνειρα που διαψεύστηκαν και ρομαντικές εμμονές που ξεθώριασαν, συμβιβασμένοι με πιο κοινότοπες επιλογές. Γάμοι διαλύονται, γονείς πεθαίνουν, παιδιά επαναστατούν, ενώ ο κόσμος, όπως δείχνει ο συγγραφέας, πάει κατά διαβόλου.
Ο Jonathan Coe, παθιασμένος παρατηρητής, πότε συναισθηματικός, πότε σατιρικός και κυνικός, αναδεικνύει τα αδιέξοδα των ηρώων του και της κοινωνίας στην οποία ζουν, αφηγείται αριστοτεχνικά τις παράλληλες ιστορίες τους και προβληματίζεται, για μία ακόμα φορά, πάνω στην έννοια της «βρετανικότητας». Παρακολουθούμε την ιστορία της σύγχρονης Αγγλίας, μια ιστορία νοσταλγίας και αυταπάτης, σύγχυσης και ασυγκράτητης οργής, σε ένα μυθιστόρημα για τους νέους, παράδοξους και δύσκολους καιρούς μας.
Στη "Μέση Αγγλία" βρίσκουμε ξανά τους ήρωες της "Λέσχης των τιποτένιων" και του "Κλειστού κύκλου", αρκετά χρόνια μετά, παρακολουθώντας την εξέλιξή τους και τη συνάντησή τους με καινούργια πρόσωπα. (Από την παρουσίαση στο οπισθόφυλλο του βιβλίου)

Από τα ψηλαλώνια στο φεγγάρι- Διονύσης Σιμόπουλος, εκδόσεις Μεταίχμιο

Πώς φτάσαμε τόσο μακριά στο Διάστημα; Με αφορμή τη συμπλήρωση πενήντα χρόνων από την πρώτη προσσελήνωση, ο κορυφαίος αστροφυσικός Διονύσης Σιμόπουλος μας αφη-γείται την πορεία μας προς τα άστρα και αναθυμάται σταθμούς της προσωπικής του διαδρομής.
"Καθώς ολόκληρη η ανθρωπότητα παρακολουθούσε από την τηλεόραση ή το ραδιόφωνο, ο πρώτος άνθρωπος ήταν έτοιμος να κατέβει και να περπατήσει πάνω στο παράξενο έδαφος της Σελήνης. Στην Ουάσιγκτον τα ρολόγια έδειχναν 4 λεπτά πριν από τις 11 το βράδυ της 20ής Ιουλίου 1969 και στην Αθήνα σχεδόν 5:00 το πρωί της άλλης μέρας.
Εκείνο το βράδυ, πάνω στη σκονισμένη επιφάνεια της Σελήνης, αποτυπώθηκε για πρώτη φορά ένα ανθρώπινο χνάρι που έγινε το σύμβολο "ενός τεράστιου άλματος για την ανθρωπότητα".
Η στιγμή εκείνη ήταν τόσο σπουδαία και σημαδιακή, που μπορεί να συγκριθεί μόνο με τη στιγμή της δημιουργίας. Γιατί, όπως τόσο χαρακτηριστικά γράφτηκε τότε, "εκείνη η στιγμή ήταν ανώτερη και από την πρώτη χρήση της φωτιάς, και από την ανακάλυψη του τροχού, και από την εκμετάλλευση του αρότρου. Ήταν σπουδαιότερη από τα ταξίδια του Μάρκο Πόλο και του Κολόμβου, ανώτερη και από τη διάσπαση ακόμα του ατόμου".
Γιατί έκτοτε ο κόσμος μας και η ιστορία του δεν περιορίζονται σ' έναν μονάχα πλανήτη. Γιατί ο κόσμος μας είναι πλέον ολόκληρο το Διάστημα, και η ιστορία μας είναι τόσο μεγάλη και ανοιχτή όσο ολόκληρο το Σύμπαν". (Από την παρουσίαση στο οπισθόφυλλο του βιβλίου)

Το δώρο- Στέφανος Ξενάκης, εκδόσεις Key books

Κάθε μέρα είναι ένα Δώρο. Να το ανοίγεις. Μην το πετάς. Η Ζωή η ίδια είναι Δώρο. Να τη ζεις. Μην την προσπερνάς. ΤΟ ΔΩΡΟ εκτυλίσσεται μέσα από μια σειρά καθημερινών ιστοριών, μια σειρά θαυμάτων που συμβαίνουν σε όλους μας. Αυτά που συχνά τα προσπερνάμε. Διαβάζοντας τη μία ιστορία μετά την άλλη, αργά αλλά σταθερά, θα βυθιστείς στον εσωτερικό σου κόσμο, θα αναμετρηθείς με τις αποφάσεις που έχεις πάρει, με τον τρόπο με τον οποίο σκέφτεσαι, με τον τρόπο με τον οποίο ζεις. Και δεν θα ξεχάσεις ούτε στιγμή, ότι η ζωή η ίδια είναι Δώρο.

Το μέτρο του ηρωισμού, Andrea Marcolongo, εκδόσεις Πατάκη

Ο Ιάσονας είναι παιδί ακόµα όταν, άπειρος στη θάλασσα όσο και στη ζωή, µαζί µε τους Αργοναύτες συντρόφους του σαλπάρει µε το καράβι τους, την Αργώ, το πρώτο που κατασκευάστηκε ποτέ από ανθρώπινα χέρια, προς τη µακρινή Κολχίδα αναζητώντας το θρυλικό χρυσόµαλλο δέρας. Για να επιστρέψει, αργότερα, µε τη Μήδεια στην Ελλάδα, µέσα στον φόβο, στους πειρασµούς και στις παγίδες που κρύβει ένα µακρύ ταξίδι στο ανοιχτό πέλαγος.

Η ιστορία που αφηγείται ο Απολλώνιος ο Ρόδιος στα Αργοναυτικά και που η Αντρέα Μαρκολόνγκο ζωντανεύει στις σελίδες που ακολουθούν είναι η οικουµενική και πάντα επίκαιρη ιστορία της ευαίσθητης µετάβασης στην ενήλικη ζωή ενός αγοριού κι ενός κοριτσιού, τα οποία βρίσκουν το "µέτρο του ηρωισµού" µέσα από το ταξίδι και την αγάπη. Είναι επίσης η αφήγηση της δύσκολης τέχνης του αποχωρισµού, καθώς εγκαταλείπουν τη στεριά και διασχίζουν το σύνορο που όλοι καλούµαστε να διαβούµε κάθε φορά που κάτι σπουδαίο µάςσυµβαίνει και µας αλλάζει για πάντα. Για να ωριµάσουµε, ανεξάρτητα απ’ τα χρόνια που κουβαλάµε στην πλάτη.

Κρύο χώμα- McKinty Adrian, εκδόσεις Οξύ

Μπέλφαστ, Μάιος 1981. Δύο άντρες βρίσκονται νεκροί με μια σφαίρα στο κεφάλι και το δεξί τους χέρι κομμένο. Πριν γίνουν γνωστά περισσότερα στοιχεία για την υπόθεση, μια γυναίκα εντοπίζεται απαγχονισμένη βαθιά μέσα στο δάσος ‒ πρόκειται σίγουρα για αυτοκτονία. Η αστυνομία έχει την προσοχή της στραμμένη στις Ταραχές, που δεν λένε να κοπάσουν, στη συνεχιζόμενη απεργία πείνας των φυλακισμένων μελών του ΙΡΑ και στα σοβαρά επεισόδια που συγκλονίζουν την πόλη καθημερινά. Αλλά ο νεαρός αντισυμβατικός αστυνόμος Σον Ντάφι είναι αποφασισμένος να ακολουθήσει μέχρι τέλους το αόρατο νήμα που συνδέει τους φόνους μεταξύ τους. Χωρίς να υπολογίζει το κόστος.

Με όχημα τον σκοτεινό λυρισμό του και την ταραχώδη ιστορία της Βόρειας Ιρλανδίας, ο Έιντριαν ΜακΚίντι μας εισάγει στο δαιδαλώδες σύμπαν του Σον Ντάφι, ενός αστυνόμου που γνωρίζει καλά πως όσο πιο παράλογη γίνεται η πραγματικότητα τόσο περισσότερες διαστάσεις αποκτά η αλήθεια.

Εγκλήματα γένους θηλυκού- Πάνος Σόμπολος, εκδόσεις Πατάκη

Εγκλήματα γένους θηλυκού περιλαμβάνει το πέμπτο βιβλίο μου. Πρόκειται για γυναίκες όλων των ηλικιών που έφτασαν να εγκληματήσουν, για διάφορες αιτίες. Το πρώτο έγκλημα με το οποίο ασχολούμαι διαπράχθηκε το 1931 και έγινε ακόμη και τραγούδι: «Καημένε Αθανασόπουλε, τι σου ’μελλε να πάθεις, από κακούργα πεθερά τα νιάτα σου να χάσεις». Ακολουθούν δεκάδ......