Η "Τελευταία Μάσκα" των Κώστα Λογαρά και Θεόδωρου Τερζόπουλου κυκλοφόρησε σε βιβλίο

Πριν λίγες μέρες κυκλοφόρησε από τις εκδόσεις Πικραμένος, σε μία ιδιαίτερα φροντισμένη έκδοση, «Η τελευταία μάσκα» του Κώστα Λογαρά και του Θεόδωρου Τερζόπουλου και αν ο τίτλος και οι συντελεστές σας θυμίζουν κάτι (στους θεατρόφιλους σίγουρα) είναι γιατί πρόκειται για το πρωτότυπο κείμενο του συμπολίτη λογοτέχνη Κώστα Λογαρά που επεξεργάστηκε δραματουργικά με την γνώριμη τελειότητα και «ψαγμένη», φιλοσοφικοθεατρική του προσέγγιση ο σκηνοθέτης του θεάτρου Άττις και το υλικό αποτέλεσε μία ξεχωριστή παράσταση που ανέβηκε στο πλαίσιο της Πολιτιστικής Πρωτεύουσας Πάτρα 2006, τον Φεβρουάριο εν μέσω αποκριάς στο παλαιό Πτωχοκομείο ενώ στη συνέχεια ταξίδεψε και στο εξωτερικό στο Φεστιβάλ New Plays from Europe 2006 στο Βισμπάντεν της Γερμανίας. Επίσης η συγκεκριμένη παράσταση με κορυφαίο τον Τάσο Δήμα ενώ στη διανομή ήταν και ο Μελέτης Ηλίας στο ξεκίνημα του τότε, παίχθηκε και για μια ολόκληρη σαιζόν στο θέατρο Άττις στο κέντρο της Αθήνας και έλαβε διθυραμβικές κριτικές. Η «Τελευταία Μάσκα –Fallimento»  όπου έξι άνδρες περφόμερ ζωντάνεψαν επί σκηνής το θρύλο της πόρνης Πατρινέλας και μαζί την πρόσφατη ιστορία της Πάτρας, είχε κάνει αίσθηση και είχε χαρακτηριστεί ως μία θεατρική ωδή πάνω στην ιστορία της Πάτρας με τη μορφή ενός πολύπτυχου χορικού, όπου τις φωνές της πόλης τις μοιράζονταν οι ηθοποιοί, προσπαθώντας να βρουν την ταυτότητά τους, ερμηνεύοντας τις φωτεινές και σκοτεινές πλευρές της ιστορικής διαδρομής της και πραγματικές ιστορίες, όπως την ιστορία της στοιχειωμένης Πατρινέλας.

Ο Κώστας Λογαράς συνεργάστηκε τότε πριν από περίπου 15 χρόνια με τον Θεόδωρο Τερζόπουλο μετά από σχετική πρόταση του εκλιπόντος συνθέτη Θάνου Μικρούτσικου που είχε και τα ηνία της καλλιτεχνικής διεύθυνσης της Πολιτιστικής έως το ξεκίνημα της. Βασιζόμενος σε μία αληθινή ιστορία που είχε συγκλονίσει την κοινωνία της Πάτρας πριν περίπου εξήντα χρόνια, το 1961 και ήταν ένα ειδεχθές έγκλημα, δούλεψε πάνω στον μύθο της Πατρινέλας, στοιχειό και μαζί ένα είδος προστάτιδας της πόλης. Μία γυναίκα προδομένη από τον εραστή της, ο οποίος ήταν παντρεμένος και παθιασμένη και «τυφλωμένη» για εκδίκηση, σκότωσε το παιδί του στην περιοχή του Δασυλλίου, δίπλα στα τείχη του μεγάλου κάστρου. Ακολούθησε ο διασυρμός της, η καταδίκη και η αυτοκτονία της παιδοκτόνου μέσα στη φυλακή.

Το χρονικό πλαίσιο της καρναβαλικής περιόδου χρησιμοποιήθηκε προκειμένου να γίνει αναφορά στο διφυές στοιχείο του ανθρώπου, στη δισυπόστατη φύση του: αφενός μεν στον παραλογισμό, τον εκφραζόμενο στη συγκεκριμένη περίοδο, και αφετέρου στην κάθαρση που συντελείται με την καύση του Καρνάβαλου, οπότε και αποκαθίσταται η τάξη και η λογική, εξηγεί ο Θεόδωρος Τερζόπουλος, ο οποίος ίδρυσε στους Δελφούς τη θεατρική ομάδα Άττις.

Έχει σκηνοθετήσει κλασικά και σύγχρονα θεατρικά έργα στην Ελλάδα και σε πολλά θέατρα του εξωτερικού και έχει  συνεργαστεί με σπουδαίους ηθοποιούς απ’ όλον τον κόσμο. Με την ομάδα «Άττις» έχει πραγματοποιήσει πολλές  περιοδείες στην Ελλάδα και στο εξωτερικό.

Μέσα σε 33 χρόνια το θέατρο Άττις παρουσίασε μόνο στο εξωτερικό κοντά 2.100 παραστάσεις σε σημαντικά διεθνή φεστιβάλ και θέατρα.

Το σύστημα εργασίας και οι παραστάσεις αρχαίας τραγωδίας του Θεόδωρου Τερζόπουλου έχουν αφήσει εποχή και διδάσκονται σε έδρες κλασικών σπουδών σε πολλά πανεπιστήμια του κόσμου, δραματικές σχολές και ινστιτούτα θεάτρου. Έχει τιμηθεί με πολλά θεατρικά βραβεία στην Ελλάδα και στο εξωτερικό. Βιβλία για τον Θεόδωρο Τερζόπουλο και το θέατρο Άττις έχουν εκδοθεί και μεταφραστεί στα αγγλικά, γερμανικά, ρωσικά, ιταλικά, γαλλικά, πολωνικά, κινέζικα, κορεάτικα, μανδαρίνικα και στα τουρκικά. Ο Θεόδωρος Τερζόπουλος είναι επίτιμος καθηγητής σε πανεπιστήμια και ακαδημίες θεάτρου στην Ελλάδα και στο εξωτερικό.

Ο Κώστας Λογαράς που εμφανίστηκε στον κόσμο των γραμμάτων στα μέσα του ’70 και έχει καταφέρει να χαρακτηριστεί ως ίσως ο πιο αντιπροσωπευτικός συγγραφέας της πόλης της Πάτρας (αρκεί να διαβάσει κάποιος το βιβλίο του «Σάββατα δίχως μύθο» για να αντιληφθεί τις εκτενείς αναφορές του στην Πάτρα και στην «ιδιοπροσωπία» της πόλης και των κατοίκων της) προσθέτει πως τα γεγονότα στη θεατρική τους εκδοχή διαδραματίζονται σε περίοδο καρναβαλιού, μια γιορτή ταυτισμένη με τη Διονυσιακή λατρεία και την παραφορά. Η ηρωίδα ενδεδυμένη τα προσωπεία της στοιχειωμένης Πατρινέλας ή της πόρνης του Μανζάρ, κι ακόμα της Βακχικής Αγαύης και της αρχαίας Τρικλαρίας Αρτέμιδος (όλες γυναίκες – σύμβολα του Πάθους), σκάβει βαθιά τις ρίζες των μύθων που γεννήθηκαν στη γη της Αχαΐας και συνδέει το παρελθόν με το παρόν μας.

«Στο ξεκίνημα περίπου των εκδηλώσεων της Πολιτιστικής Πρωτεύουσας, ο Κώστας Λογαράς ευτύχησε να δει ένα ογκώδες ποιητικό του κείμενο να ανεβαίνει στο σανίδι του θεάτρου του Πτωχοκομείου, με τη σκηνοθετική φροντίδα ενός σπουδαίου θεατρανθρώπου, του Θόδωρου Τερζόπουλου, ο οποίος επίσης, δεκαετία '90, είχε προσπαθήσει να συνδέσει την πορεία του μαζί μας, μέσω της ιδέας για ένα θεατρικό δίκτυο μεσογειακών πόλεων, αλλά το σχέδιο δεν ευοδώθηκε. Επρόκειτο για την Τελευταία Μάσκα- Φαλιμέντο, μια θεατρική παράσταση που εκτιμήθηκε ιδιαιτέρως από τους φιλότεχνους Πατρινούς, που κολακεύτηκαν που η πόλη τους είχε να παρουσιάσει έναν λογοτέχνη ικανό να κοιτάξει στα μάτια έναν δεινό σκηνοθέτη σε μια διοργάνωση με διεθνή χαρακτήρα. Είχε κάνει επίσης μεγάλη εντύπωση στη δημοσιογραφική Αθήνα που αφιέρωσε στην παραγωγή εκτενή αφιερώματα.» - Κων. Μάγνης - «Η πόλη ως φόνισσα - Επανέρχεται το θεατρικό έργο "Μάσκα" του Κ. Λογαρά», εφημερίδα Πελοπόννησος.

*Το βιβλίο των 200 σελίδων ήδη φιγουράρει στις βιτρίνες και προθήκες των Πατρινών βιβλιοπωλείων αλλά και της Αθήνας και περιλαμβάνει και φωτογραφικό υλικό αλλά και δημοσιεύσεις στον Αθηναικό, Πατρινό Τύπο και στο εξωτερικό.

Μία έκδοση που έχει την δική της ξεχωριστή σημασία και αξία και θα λέγαμε πως παρότι σε πρώτη ανάγνωση μοιάζει να απευθύνεται μόνο στους θεατρόφιλους και στους σπουδαστές δραματικών σχολών και θεατρολογίας, ωστόσο το βιβλίο με ένα δικό του τρόπο σε ταξιδεύει τόσο στην προετοιμασία και παρουσίαση εκείνης της παράστασης στην Πάτρα – Πολιτιστική Πρωτεύουσα της Ευρώπης το 2006 αλλά και στην ατμόσφαιρα του παρελθόντος και δη «μυστηριακού» της ίδιας της πόλης, της πρωτεύουσας της Αχαΐας.

Επιμέλεια: Τ. ΜΑΡΤΑΤΟΣ