Καρκίνος του πνεύμονα: Νέες μέθοδοι ανοίγουν δρόμους για καλύτερη αντιμετώπιση

O καρκίνος του πνεύμονα αποτελεί μια επικίνδυνη απειλή για την υγεία και για την ίδια τη ζωή των ασθενών. Μπορεί δυνητικά να αφορά όλους, και όχι μόνο τους καπνιστές όπως πιστεύουν οι περισσότεροι, γι’ αυτό τον λόγο η ενημέρωση είναι σημαντική.

Τι δείχνουν  σήμερα τα στατιστικά για τον καρκίνο του πνεύμονα στην Ελλάδα;

Ο καρκίνος του πνεύμονα είναι ο συχνότερος καρκίνος στον άνδρα και ο τρίτος σε συχνότητα στη γυναίκα, αλλά συνολικά ο πρώτος στον γενικό πληθυσμό. Κάθε χρόνο αναδεικνύονται 10.000 νέες περιπτώσεις καρκίνου του πνεύμονα στην Ελλάδα. Καλό είναι να γνωρίζουμε, πέρα από τα στατιστικά, πως ο καρκίνος του πνεύμονα χωρίζεται σε δύο βασικές κατηγορίες.

• Το μικροκυτταρικό καρκίνωμα του πνεύμονα (small cell carcinoma) το οποίο έχει 100% σχέση με το κάπνισμα, αφορά κεντρικούς συνήθως όγκους στον πνεύμονα και είναι ιδιαίτερα επιθετικός καρκίνος.
• Το μη μικροκυτταρικό καρκίνωμα του πνεύμονα (non small cell carcinoma) το οποίο διακρίνεται σε πλακώδες καρκίνωμα, αδενοκαρκίνωμα, ( το οποίο είναι πιο επιθετικό από το πλακώδες και δίνει συχνότερα και συντομότερα μεταστάσεις) και σε άλλους σπανιότερους τύπους  (μικτοί όγκοι, μεγαλοκυτταρικό, σαρκωματώδης κλπ).                                                                                                Ιδιαίτερη συχνότητα στην κακοήθεια των πνευμόνων αποτελεί το μεσοθηλίωμα, ο οποίος είναι όγκος κατά 90% κακοήθης (δηλαδή μεταστατικός) και η αιτιολογία του είναι αποκλειστικά η χρήση/εισπνοή/εργασία σε χώρο αμιάντου, ο οποίος όμως έχει πλέον απαγορευτεί.

Yπάρχουν συμπτώματα που θα πρέπει να μας υποψιάσουν;

Ο καρκίνος του πνεύμονα δε δίνει πόνο κατά τη διάρκεια της ανάπτυξής του διότι ο πνεύμονας δεν διαθέτει αισθητική νεύρωση. Τα συμπτώματα του καρκίνου του πνεύμονα είναι κυρίως o βήχας (ειδικά η αλλαγή του τύπου των συνηθειών του βήχα που έχουν οι καπνιστές), η αιμόπτυση, η δύσπνοια (όταν ο όγκος έχει καταλάβει ½ ή και παραπάνω ενός πνεύμονα και έχει περιορίσει το εύρος της αναπνοής) αλλά και οι συχνές λοιμώξεις, ο επίμονος βράγχος φωνής, επίμονος και έντονος πόνος στον θώρακα, απώλεια βάρους που συνοδεύεται από αδυναμία κ.α .

Ποια είναι η θεραπευτική προσέγγιση στην αντιμετώπιση της νόσου;

Ο καρκίνος του πνεύμονα λόγω της επιθετικότητας της νόσου αλλά και λόγω του γεγονότος ότι γειτνιάζει με ευγενή όργανα (καρδιά, αορτή, μεγάλα αγγεία) απαιτεί γρήγορη και οργανωμένη αντιμετώπιση.

Ασφαλώς στον καρκίνο του πνεύμονα η αφαίρεση είναι η πλέον ωφέλιμη θεραπεία διότι πρακτικά αφαιρεί από τον οργανισμό όλα τα ορατά καρκινικά κύτταρα. Η εξαίρεση του όγκου, δηλαδή η δυνατότητα του χειρουργού να τον αφαιρέσει αλλά και η δυνατότητα του ασθενούς να ζει με έναν ή ενάμιση πνεύμονα, είναι αντικείμενο προεγχειρητικής μελέτης των αναπνευστικών του δυνατοτήτων.

Ο χειρουργός, αφού γίνει η σπιρομέτρηση που δείχνει εισπνεόμενους όγκους αέρα και οξυγόνωση των ιστών, πραγματοποιεί προβολή των αποτελεσμάτων στον υπόλοιπο πνεύμονα που θα απομείνει μετά το χειρουργείο και έτσι εκτιμά αν ο ασθενής μπορεί να ζει με τις νέες συνθήκες.

Σε ένα πολύ γενικό πλαίσιο, θα λέγαμε πως τα  χειρουργεία στον καρκίνο του πνεύμονα είναι τα εξής:

• Τυπική ογκεκτομή, δηλαδή αφαίρεση μόνο του όγκου αυστηρά με ή χωρίς λεμφαδενικό καθαρισμό του μεσοθωρακίου.
• Λοβεκτομή, δηλαδή αφαίρεση όλου του λοβού του πνεύμονα που μέσα έχει αναπτυχθεί ο όγκος (ο δεξιός πνεύμονας έχει 3 λοβούς ενώ ο αριστερός έχει δύο).
• Διλοβεκτομή στο  δεξιό πνεύμονα όταν ο όγκος διηθεί 2 λοβούς από τον πνεύμονα.
• Πνευμονεκτομή, η βαρύτερη χειρουργική επέμβαση για καρκίνο του πνεύμονα που συμβαίνει όταν ο όγκος είναι μεγάλος και κεντρικός.

Έπειτα από το χειρουργείο και αφού τελειώσει και η παθολογοανατομική σταδιοποίηση (pstage) γνωρίζουμε απόλυτα την έκταση νόσου, την επιθετικότητα και τη βιολογική συμπεριφορά του όγκου.Η αντιμετώπιση του καρκίνου του πνεύμονα είναι μία πολύ συστηματική προσπάθεια. Ακολουθεί ογκολογικό συμβούλιο το οποίο αποφασίζει είτε μόνο την παρακολούθηση του ασθενούς, είτε συμπληρωματική αγωγή που μπορεί να είναι χημειοθεραπεία ή ανοσοθεραπεία με ή χωρίς ακτινοθεραπεία, είτε μόνο ακτινοθεραπεία.

Πάντα στα δύσκολα περιστατικά έχει θέση το ογκολογικό συμβούλιο στο οποίο κατατίθενται οι απόψεις όλων (πνευμονολόγοι, ογκολόγοι, ακτινοθεραπευτές και ο θωρακοχειρουργός). Φυσικά ο μόνος στόχος μας είναι η σωτηρία της ζωής του ασθενούς.

Υπάρχουν εξελίξεις ή νέες μέθοδοι που μπορεί να κάνουν πιο αποτελεσματική την αντιμετώπισή του;

Η εμπειρία λέει ότι το 40% των όγκων του πνεύμονα εκτιμώνται καταρχήν ότι είναι ανεγχείρητοι διότι είτε έχουν απομακρυσμένες μεταστάσεις (ήπαρ, οστά, εγκέφαλος, επινεφρίδια), είτε διότι έχουν αναπτυχθεί πολλοί λεμφαδένες ή ο όγκος έχει μεγάλο μέγεθος και δεν επιτρέπει στον χειρουργό να απομονώσει βρόγχο ή αρτηρία ώστε να γίνει η αφαίρεση με ασφάλεια και ανατομικούς όρους.

Η προσπάθεια που ξεκινάει τότε είναι να μειωθεί ο όγκος κατά 20-30% ώστε να καταστεί χειρουργήσιμος.Για τον σκοπό αυτό παραδοσιακά ξεκινάνε συνήθως 3 κύκλοι χημειοθεραπείας με πρωτόκολλο φαρμάκων ανάλογα με τον ιστολογικό τύπο που έχει αναδειχθεί από τον έλεγχο. Ένα 20-30% των ανεγχείρητων όγκων πράγματι καθίστανται χειρουργήσιμοι μετά από θετική ανταπόκριση στην χημειοθεραπεία (neoadjuvantchemotherapy).

Τα τελευταία χρόνια έχει ξεκινήσει με ιδιαίτερα υποσχόμενα αποτελέσματα μια μέθοδος που αποκαλείται φωτοδυναμική θεραπεία του καρκίνου του πνεύμονα. Πραγματοποιείται με διάχυση ενέργειας (laser) στον όγκο, μετά χορήγηση ενδοφλέβιας ουσίας η οποία με το Laser διασπάται και νεκρώνει τα καρκινικά κύτταρα εκλεκτικά. Με δυο λόγια είναι  συνδυασμός ενδοφλέβιας χορήγησης μιας μη τοξικής ουσίας και βομβαρδισμό του όγκου με Laser με αποτέλεσμα την καταστροφή μεγάλου μέρους του όγκου

Βρίσκεται ακόμα στο ξεκίνημά της, ωστόσο έχει επιτευχθεί μείωση όγκων από 40 μέχρι 70%.Εκτιμώ ότι σε 1-2 μήνες θα εφαρμοστεί για πρώτη φορά και στην Ελλάδα.

Για περισσότερες πληροφορίες, επικοινωνήστε με τον Θωρακοχειρουργό – Αγγειοχειρουργό Κωνσταντίνο Μαρκόπουλο στα τηλέφωνα 2106974015 (Άντερσεν 1, Ψυχικό) & 22210 79850 (Ελ. Βενιζέλου 40, Χαλκίδα) ή επισκεφθείτε το www.drmarkopoulos.gr