Μένουμε σπίτι... διατηρώντας την οικογενειακή ισορροπία και ηρεμία

Τις τελευταίες ημέρες η συζήτηση που απασχολεί όλους μας είτε σε διαπροσωπικό είτε σε κοινωνικό επίπεδο αφορά στην πανδημική ασθένεια Coronavirus (COVID-19). Σύμφωνα με τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας, ως πανδημία ορίζεται μια νέα ασθένεια, η οποία εξαπλώνεται στον κόσμο και οι περισσότεροι άνθρωποι δεν έχουν ανοσία σε αυτή (World Health Organization, 2010).

Οι εξελίξεις τρέχουν διαρκώς και τα προληπτικά μέτρα που λαμβάνονται διεθνώς επηρεάζουν την καθημερινότητα μας, τον τρόπο εργασίας μας αλλά και τον τρόπο που σχετιζόμαστε με τον περίγυρο μας και τους δικούς μας ανθρώπους. Αυτό που βιώνουμε είναι πρωτόγνωρο και μας αναγκάζει να προσαρμοστούμε στις νέες συνθήκες με έναν τρόπο αιφνίδιο χωρίς να είμαστε προετοιμασμένοι για κάτι τέτοιο. Είναι βέβαιο πως κάποιες από τις αγαπημένες μας συνήθειες δεν μπορούμε να τις απολαμβάνουμε με τον τρόπο που συνηθίζαμε ή και καθόλου. Η προσαρμογή σε μια νέα κατάσταση δεν είναι κάτι εύκολο και συχνά είναι μια ιδιαίτερα ψυχοπιεστικήδιαδικασία.

Μπορεί κάποιες συνήθειες και δραστηριότητες μας να έχουν «παγώσει» λόγω της επιβεβλημένης ανάγκης να παραμείνουμε σπίτι για να αποτρέψουμε την εξάπλωση του ιού στον γενικό πληθυσμό, ωστόσο υπάρχουσες ψυχικές δυσκολίες ή οικογενειακές δυσλειτουργίες δεν «παγώνουν» και συνεχίζουν να υφίστανται. Δυστυχώς, φαινόμενα όπως η κακοποίηση παιδιών, η ενδοοικογενειακή βία, ο διαδικτυακός εκφοβισμός συνεχίζουν να υπάρχουν, απρόσβλητα από τον ιό. Ενδεχομένως, να οξυνθούν κιόλας λόγω της γενικευμένης αύξησης του άγχους, του αναγκαστικού περιορισμού και της στρεσογόνας αναγκαστικής προσαρμογής σε μια νέα καθημερινότητα.

Σε κάθε περίπτωση θα πρέπει οι πολίτες να γνωρίζουν ότι ακόμα και αν παραμένουμε στο σπίτι, υπάρχει η δυνατότητα αναζήτησης βοήθειας σε κάθε επίπεδο.

 
• Δίνουμε χρόνο στην εξωτερίκευση του θυμού μας και κάνουμε ένα “διάλλειμα”. Οι πολλές ώρες στο σπίτι μπορεί να φέρουν γκρίνια ή ακόμη και ραστώνη, οι οποίες μπορεί να οδηγήσουν σε έναν ανεξήγητο θυμό. Ναι! είναι θυμός!  Μεγάλη σημασία  έχει η εκτόνωσή του, να γίνει με έναν λειτουργικό τρόπο. Φανταστείτε κάθε φορά που θυμώναμε να ασκούσαμε βία στον περίγυρό μας, ο οποίος λόγω συνθηκών παραμένει σπίτι για μεγάλο χρονικό διάστημα. Ας το σκεφτούμε λίγο! Η βία θα διαπότιζε τη συμπεριφορά μας και θα εξοικειωνόμασταν με αυτή. Επομένως εάν κάτι μας ενοχλεί σε αυτήν την πολύωρη αλληλεπίδρασή μας με τους γύρω μας, το αναφέρουμε. Επικοινωνούμε. Ο διάλογος, είναι ο πιο αποτελεσματικός τρόπος να επικοινωνήσουμε τα συναισθήματά μας.
• Ένα ακόμη δυσάρεστο συναίσθημα που ενδέχεται να προκύψει από την πολύωρη παραμονή στο σπίτι είναι η ραστώνη, το αίσθημα βαρεμάρας. Και τώρα τι κάνω για να το αντιμετωπίσω; Η απάντηση τετριμμένη αλλά πλήρως αποτελεσματική! Βρίσκω ένα άλλο μέλος της οικογένειας ή του σπιτιού και περνώ δημιουργικά τον χρόνο μου μαζί του. Επικοινωνούμε και με άλλους διαδικτυακά, παίζουμε παιχνίδια. Μια πρακτική συμβουλή είναι να τακτοποιήσουμε το σπίτι ώστε να να αποφευχθεί ένας ακόμη λόγος ενδοοικογενειακής “διαμάχης”.
• Συζητάμε τα «γιατί». Τι σε κάνει να θυμώνεις; Σου συμβαίνει κάτι; Θες να το συζητήσουμε; Μπορώ να βοηθήσω; Έκανα κάτι που σε ενόχλησε; Είναι κάποιες πρώτες ερωτήσεις που μπορούμε να απευθύνουμε στους εαυτούς μας ή στους άλλους κάθε φορά που παρατηρούμε ότι τα πράγματα στο σπίτι τείνουν να παρεκτραπούν.
• Δεδομένων των συνθηκών ο χρόνος παραμονής στο σπίτι είναι άφθονος. Θα πρέπει λοιπόν, να δοθεί ιδιαίτερη προσοχή στον χρόνο που δαπανούν τα παιδιά στο διαδίκτυο και γενικότερα στις ηλεκτρονικές οθόνες. Ορίζουμε στα παιδιά τον τρόπο και το χρονικό όριο που μπορούν να πλοηγούνται. Ελέγχουμε τη διαδικτυακή τους δραστηριότητα, έτσι ώστε αν χρειαστεί η συνδρομή του γονέα/κηδεμόνα σε οποιαδήποτε ενέργεια θεωρηθεί ύποπτη ή περίεργη, να είναι άμεση και βοηθητική. Τέλος, εξηγούμε στα παιδιά ότι αυτό γίνεται αποκλειστικά για λόγους ασφαλείας και όχι λόγω έλλειψης εμπιστοσύνης ή αυστηρού ελέγχου.
• Εν κατακλείδι, είναι ιδιαίτερα σημαντικό να τονίσουμε ότι γονείς και παιδιά μπορούν να ορίσουν κάποιες ώρες της ημέρας ώστε αφιερώνουν ποιοτικό χρόνο στον εαυτό τους. Έτσι, αμφότεροι γονείς/κηδεμόνες και παιδιά μπορούν να εκτονωθούν στο πλαίσιο αυτής την αναγκαστικής συνθήκης και να παίρνουν ένα διάλειμμα - ανάσα.

Ωστόσο, σε καμία περίπτωση δεν θα πρέπει να συγχέουμε διαπληκτισμούς/ διαφωνίες και οικογενειακές συγκρούσεις, που είναι φυσιολογικό να υπάρχουν σε ένα οικογενειακό σύστημα, με την ενδοοικογενειακή βία και κακοποίηση. Εδώ θα πρέπει να υπενθυμίσουμε κάποιες γενικές παραδοχές και συμβουλές:

• Δεν έχει κανείς το δικαίωμα να ασκεί βία σε κάποιο παιδί ή να το αγγίζει με ένα τρόπο που θα το κάνει να νιώσει άβολα, ντροπή, θυμό και φόβο.
• Το σώμα σου είναι δικό σου και σου ανήκει ! Έχεις δικαίωμα να πεις ΟΧΙ αν κάτι / κάποιος / σε κάνει να αισθανθείς άβολα.
• Υπενθυμίζουμε στα παιδιά ότι δεν είναι ασφαλές να κρατάνε μυστικά, ιδίως όταν αυτά παραβιάζουν τους βασικούς οικογενειακούς κανόνες.
• Υπενθυμίζουμε στα παιδιά ότι υπάρχουν άνθρωποι που μπορεί να μας πληγώσουν ή να μας πονέσουν, ωστόσο εκείνα δεν φταίνε σε τίποτα και πρέπει άμεσα να ζητήσουν βοήθεια.
• Καλέστε με το παιδί την «Εθνική Τηλεφωνική Γραμμή για τα Παιδιά SOS 1056». Ίσως στο μέλλον χρειαστεί να ζητήσουν βοήθεια οπότε θα ξέρουν από πού και πώς να την ζητήσουν.
• Αν υποπέσει στην αντίληψη μου ότι ένα παιδί κακοποιείται ή βρίσκεται σε κίνδυνο για οποιοδήποτε λόγο, είναι υποχρέωσή μου να ενημερώσω την «Εθνική Τηλεφωνική Γραμμή για τα Παιδιά SOS 1056» ή τις αρμόδιες Αρχές. Ας σταματήσουμε την κακοποίηση των παιδιών! Είναι ευθύνη όλων μας!

Για οποιαδήποτε περαιτέρω πληροφορία ή διευκρίνιση μπορείτε να καλέσετε στην «Γραμμή SOS 1056» η οποία ενισχύεται με εξειδικευμένο επιστημονικό προσωπικό (Κοινωνικούς Λειτουργούς και Ψυχολόγους), ώστε να ανταποκριθεί αποτελεσματικά στα ερωτήματα παιδιών και ενηλίκων, παρέχοντάς τους ψυχοκοινωνική στήριξη σε σχέση με τη διαχείριση των θεμάτων που προκύπτουν και τα καθημερινά νέα δεδομένα.

Η Γραμμή είναι διαθέσιμη καθημερινά, όλο το 24ωρο, με κλήση άνευ χρέωσης από κινητό και σταθερό.

Επισκεφτείτε την Ιστοσελίδα του Οργανισμού και ενημερωθείτε www.hamogelo.gr